Της Ελένης Πετροπούλου
«Χρυσές» δουλειές κάνουν οι ιδιωτικές τράπεζες ομφαλοπλακουντιακού αίματος και φύλαξης βλαστοκυττάρων, καθώς ο τζίρος μόνο στην Ελλάδα των εταιρειών αυτών ξεπερνά τα 50 εκατομμύρια ευρώ σε ετήσια βάση! Ενδεικτικό είναι ότι η συλλογή και φύλαξη των βλαστοκυττάρων στα ιδιωτικά μαιευτήρια στοιχίζει από 2.000 – 3.000 ευρώ. Αντίθετα, δωρεάν είναι το κόστος για τα ζευγάρια που επιλέγουν το «Έλενα» και το «Αττικόν», καθώς είναι συνδεδεμένα με τη Δημόσια Τράπεζα.
Οι ιδιωτικές τράπεζες έχουν μετατραπεί στην κυριολεξία σε εμπορικές επιχειρήσεις που αναζητούν μάλιστα και νέες υπηρεσίες προσέλκυσης πελατών. Πρόσφατα ανακάλυψαν τη «δεύτερη ευκαιρία» για τους γονείς οι οποίοι δεν προχώρησαν έγκαιρα σε φύλαξη βλαστοκυττάρων. Οι εταιρείες υπόσχονται ότι μπορούν να αξιοποιηθούν ακόμη και τα… δόντια των παιδιών.
Την ίδια στιγμή, δεν έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο για τις δυνατότητες αξιοποίησης των βλαστοκυττάρων. Τα μέχρι σήμερα επιστημονικά δεδομένα δεν επιτρέπουν την ευρεία χρήση τους για θεραπείες και έτσι οι ειδικοί κάνουν λόγο για κατάχρηση στη διαχείριση των βλαστοκυττάρων αλλά και υπερεκτίμηση των δυνατοτήτων εφαρμογής τους.
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΣΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ
Η Ελληνική Αιματολογική Εταιρεία σε επιστολή της προς τον υπουργό Υγείας αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «οι ιδιωτικές τράπεζες -άλλες περισσότερο άλλες λιγότερο- παραπλανούν τους γονείς για ένα σωρό πράγματα με τρόπο επιλήψιμο και αντιδεοντολογικό». Σύμφωνα μάλιστα με έγγραφο του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ), οι ιδιωτικές τράπεζες ομφαλοπλακουντιακού αίματος είναι παράνομες! «Οι ιδιωτικές τράπεζες Ομφαλικών Μοσχευμάτων δεν είναι χρήσιμες, είναι παράνομες, ασυδοτούν και παραπληροφορούν τους γονείς, είναι καθαρές εμπορικές επιχειρήσεις. Τα μοσχεύματα που συλλέγουν δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθούν από τους μεταμοσχευτές» τόνισε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Ελληνικής Αιματολογικής Εταιρείας, Αχιλλέας Αναγνωστόπουλος (με αφορμή την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα κατά της Λευχαιμίας και των Λεμφωμάτων που ολοκληρώνεται σήμερα). Όπως εξήγησε, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, τράπεζες ιστών προς μεταμόσχευση, ιδρύονται με απόφαση του υπουργού Υγείας και λειτουργούν μόνο σε νοσηλευτικά ιδρύματα ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ κοινωφελούς και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ή στο Κέντρο Δημόκριτος, ή στο Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών.
¶χρηστα μοσχεύματα;
Σύμφωνα με τον κ. Αναγνωστόπουλο, είναι επιστημονικά γνωστό ότι το ομφαλοπλακουντιακό αίμα δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για αυτόλογη μεταμόσχευση, δηλαδή μεταμόσχευση στον ίδιο τον δότη. Σε ό,τι αφορά τις κληρονομικές παθήσεις όπως είναι παραδείγματος χάριν η μεσογειακή αναιμία, είναι σίγουρο πως πάσχει και το ίδιο το μόσχευμα, άρα δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Αλλά και σε περιπτώσεις εμφάνισης λευχαιμίας- ιδίως τα πρώτα έτη της ζωής των παιδιών- το μόσχευμα πάσχει δυνητικά και άρα θεωρείται ακατάλληλο».
«Αλλά ακόμα και στην πολύ σπάνια περίπτωση που χρειασθεί να χρησιμοποιηθεί ένα τέτοιο μόσχευμα», τονίζει ο κ. Αναγνωστόπουλος, «αυτό δεν θα συμβεί για λόγους δεοντολογίας και ασφάλειας των ασθενών». Και εξηγεί ότι οι αιματολόγοι μεταμοσχευτές δεν γνωρίζουν εάν τα μοσχεύματα που συλλέγονται στις ιδιωτικές τράπεζες πληρούν τις προδιαγραφές και εάν είναι βιώσιμα, ή θα θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή των ασθενών σε περίπτωση που χρησιμοποιηθούν. Στην περίπτωση όμως που χορηγηθεί ένα τέτοιο μόσχευμα σε ασθενή, μπορεί ακόμη και να τον σκοτώσει. Και αυτό επειδή πριν από τη μεταμόσχευση υποβάλλεται σε πάρα πολύ ισχυρή χημειοθεραπεία και ακτινοβολία, που καταστρέφει το αιμοποιητικό σύστημα. Επομένως, ακόμη και στη σπάνια περίπτωση που χρειασθεί να χρησιμοποιηθεί ένα τέτοιο μόσχευμα, αυτό δεν θα συμβεί. Οι Έλληνες αιματολόγοι που εργάζονται στα δημόσια νοσοκομεία, ξεκαθαρίζουν ότι δεν πρόκειται να χρησιμοποιήσουν μοσχεύματα που συλλέγονται και αποθηκεύονται στις μη νόμιμες ιδιωτικές τράπεζες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Αιματολογικής Εταιρείας, έχουν συγκεντρωθεί περίπου 800.000 μοσχεύματα σε ιδιωτικές τράπεζες, σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Παρ όλα αυτά έχουν πραγματοποιηθεί περίπου 15 μεταμοσχεύσεις όταν από τις δημόσιες τράπεζες έχουν βρεθεί μοσχεύματα για 10.000 ασθενείς.
Οι Τράπεζες
Στη χώρα μας έχουν ανοίξει τουλάχιστον 17 ιδιωτικές τράπεζες ομφαλοπλακουντιακού Αίματος, που εκμεταλλεύονται το σχετικό κενό στον δημόσιο τομέα: Η μοναδική δημόσια Τράπεζα Ομφαλοπλακουντιακού Αίματος -της Ακαδημίας Αθηνών- έχει συλλέξει μόλις 700 μοσχεύματα σε μία πενταετία, αφού δεν έχει οικονομική στήριξη, ούτε υποστηρίζεται από τις γυναικολογικές κλινικές. Από τις μονάδες αυτές έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί για μεταμόσχευση μυελού των οστών, πέντε μονάδες που φυλάσσονταν στη δημόσια τράπεζα. Σημειώνεται ότι μόλις το 30% των μονάδων που συλλέγονται κρίνονται «κατάλληλες προς χρήση» σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα ποιότητας.
ΜΙΑ.. ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ
Νέες υπηρεσίες μέσω δοντιών!
Και ενώ το τοπίο παραμένει θολό και το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας τους «κενό», οι ιδιωτικές τράπεζες προσφέρουν και νέες υπηρεσίες στους ενδιαφερόμενους γονείς.
Στο πλαίσιο του 38ου Πανελλήνιου Παιδοδοντικού Συνεδρίου, η επιστημονική ομάδα της τράπεζας φύλαξης βλαστικών κυττάρων Biohellenika Α.Ε. παρουσίασε για πρώτη φορά, τη νέα υπηρεσία φύλαξης μεσεγχυματικών βλαστικών κυττάρων από τον πολφό των νεογιλών δοντιών και των τρίτων γομφίων. Πρόκειται για μια «δεύτερη ευκαιρία» στους γονείς που δεν συνέλεξαν τα βλαστικά κύτταρα κατά τη στιγμή της γέννησης των παιδιών τους.
ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ
Η Εταιρεία επικαλούμενη κλινικές μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί, υποστηρίζει ότι «φαίνεται πως η μεταμόσχευση μεσεγχυματικών κυττάρων του οδοντικού πολφού αποκαθιστά και αναγεννά δομές όπως οδοντίνη, οδοντοβλάστες και αγγεία του πολφού.
Μεταμόσχευση των εν λόγω κυττάρων ύστερα από έμφραγμα του μυοκαρδίου οδήγησε σε βελτίωση της καρδιακής λειτουργίας και επίσης μπορούν να συνεισφέρουν στην ανάπλαση του πνευμονικού ιστού, των νεφρών, του παγκρέατος και του μυϊκού ιστού και να διαφοροποιηθούν σε νευρικά και λιπώδη κύτταρα».
Σύμφωνα με την εταιρεία, κάθε τέτοιο δόντι περιέχει βλαστικά κύτταρα που μπορούν να κρυοσυντηρηθούν και να αποτελέσουν στο μέλλον πολύτιμη πρώτη ύλη σε εφαρμογές αναγεννητικής Ιατρικής. Όπως εξηγεί, «η κρυοσυντήρηση των βλαστικών κυττάρων που περιέχονται στον πολφό των νεογιλών δοντιών μπορεί να γίνει από την ηλικία των 5 έως 12 ετών».
ΚΑΙ ΕΝΗΛΙΚΕΣ
Αξίζει να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη υπηρεσία αφορά και τους ενήλικες που επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν τους φρονιμίτες τους (τρίτους γομφίους) σαν πηγή λήψης βλαστοκυττάρων.
Εκτός από το κόστος της… εξαγωγής, οι ενδιαφερόμενοι θα πληρώσουν περίπου 1.200 ευρώ για τη διαδικασία κρυοσυντήρησης των βλαστικών κυττάρων.