ΕΕ- Επανεξέταση της νομοθεσίας για το χρόνο εργασίας

p>

21/12/2010 Mε τη δημοσίευση νέας έκθεσης για την εφαρμογή της οδηγίας για το χρόνο εργασίας αρχίζει νέος γύρος διαβουλεύσεων για την επανεξέτασή της.

 

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο της επανεξέτασης της οδηγίας της ΕΕ για το χρόνο εργασίας  δρομολόγησε σήμερα την υποχρεωτική δεύτερη φάση της διαδικασίας διαβούλευσης με τους εκπροσώπους των εργαζομένων και των εργοδοτών. Παρουσίασε επίσης αναλυτική έκθεση για τη σύννομη εφαρμογή της οδηγίας για το χρόνο εργασίας στα κράτη μέλη. Με τη νέα διαβούλευση καλούνται οι κοινωνικοί εταίροι να εκφράσουν τις απόψεις τους για τις διάφορες εναλλακτικές λύσεις όσον αφορά την επανεξέταση των κανόνων της ΕΕ για το χρόνο εργασίας. Παρουσιάζονται επίσης τα βασικά αποτελέσματα της πρώτης φάσης της διαβούλευσης των κοινωνικών εταίρων (IP/10/345) και παρέχεται επισκόπηση των πλέον πρόσφατων στοιχείων για τις τάσεις και τα πρότυπα χρόνου εργασίας, καθώς και για τον κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο των ισχυόντων κανόνων στα κράτη μέλη.

Ο κ. László Andor, ευρωπαίος επίτροπος αρμόδιος για την απασχόληση, τις κοινωνικές υποθέσεις και την ένταξη, δήλωσε: «Η δεύτερη αυτή φάση διαβούλευσης με τους εκπροσώπους των εργοδοτών και των εργαζομένων επικεντρώνεται στην εξέταση των απόψεών τους προκειμένου να διευκολυνθεί η επίτευξη συμφωνίας για την επανεξέταση των κανόνων της ΕΕ για το χρόνο εργασίας. Η τρέχουσα κατάσταση δεν είναι βιώσιμη ούτε από πολιτική ούτε από νομική σκοπιά.» Και πρόσθεσε: «Χρειάζεται να κάνουμε μια νέα αρχή και να υιοθετήσουμε μια νέα προσέγγιση σε επίπεδο ΕΕ για το χρόνο εργασίας.. Δεν θα είναι εύκολο, αλλά έχω την πεποίθηση ότι η σημερινή νέα έκθεση για την εφαρμογή των ισχυόντων κανόνων θα μας βοηθήσει να προχωρήσουμε πιο πέρα από τις συζητήσεις του παρελθόντος και να βρούμε μια ισορροπημένη λύση που θα αντικατοπτρίζει τις πραγματικές ανάγκες των εργαζομένων, των καταναλωτών και των επιχειρήσεων τον 21ο αιώνα.»

Η δρομολόγηση του παρόντος εγγράφου διαβούλευσης αντιπροσωπεύει το επόμενο βήμα για τη νέα επανεξέταση της νομοθεσίας για το χρόνο εργασίας στην ΕΕ που είχε αναγγείλει ο Πρόεδρος της Επιτροπής κ. José Manuel Barroso στα τέλη του 2009. Η επανεξέταση περιλαμβάνει μια σειρά στόχων πολιτικής που αφορούν, κυρίως, την προσαρμογή του χρόνου εργασίας στο μεταβαλλόμενο κόσμο της εργασίας, παράλληλα με την προστασία της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων.

Στη δεύτερη φάση της διαβούλευσης οι κοινωνικοί εταίροι καλούνται να εκθέσουν τις απόψεις τους πάνω σε δύο εναλλακτικές προσεγγίσεις που διαφέρουν ως προς το εύρος του πεδίου που καλύπτει η επανεξέταση.

Σκοπός της διαβούλευσης είναι να συγκεντρωθούν γνώμες για συγκεκριμένες εναλλακτικές λύσεις που αφορούν βασικά ζητήματα όπως:

–       ο χρόνος εφημερίας,

–       το χρονοδιάγραμμα ελάχιστων περιόδων ανάπαυσης,

–       η αντιμετώπιση του προβλήματος των υπερβολικών ωρών εργασίας,

–       ο καλύτερος συνδυασμός επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής και

–       η διευκρίνιση των τομέων στους οποίους υπάρχει ασάφεια δικαίου.

Από τις απαντήσεις των εκπροσώπων των εργαζομένων και των εργοδοτών σε επίπεδο ΕΕ κατά την πρώτη φάση της διαβούλευσης προέκυψε ευρεία συναίνεση. Το σαφές μήνυμα που δόθηκε ήταν ότι υπάρχει επιτακτική ανάγκη για αλλαγές στους ισχύοντες κανόνες για το χρόνο εργασίας. Υπήρξε, επίσης, υψηλός βαθμός συναίνεσης ως προς το ότι οι κανόνες της ΕΕ για το χρόνο εργασίας θα πρέπει να προσφέρουν μεγαλύτερη ευελιξία στους εκπροσώπους των εργαζομένων και των εργοδοτών όσον αφορά τη διαπραγμάτευση των λεπτομερειών εφαρμογής στο ενδεδειγμένο επίπεδο.

Παράλληλα, η Επιτροπή υπέβαλε, επίσης, αναλυτική έκθεση για την εφαρμογή της ισχύουσας οδηγίας στα κράτη μέλη. Στην έκθεση αυτή παρουσιάζεται η τρέχουσα κατάσταση και επισημαίνονται οι κύριοι τομείς μη συμμόρφωσης ή ανασφάλειας δικαίου στις διάφορες χώρες.

Η Επιτροπή παρουσίασε, επίσης, τα πρώτα πορίσματα ανεξάρτητων μελετών που διενεργήθηκαν για τον οικονομικό και κοινωνικό αντίκτυπο των κανόνων για το χρόνο εργασίας και της έρευνας για τις αντίστοιχες αλλαγές στα πρότυπα εργασίας. Τα πορίσματα αυτά αναφέρουν ζητήματα όπως οι επιβλαβείς επιπτώσεις που μπορεί να έχουν στην υγεία οι υπερβολικές ώρες εργασίας · οι τρέχοντες περιορισμοί σε επίπεδο δαπανών των κρατών μελών· και το ζήτημα της έλλειψης δεξιοτήτων καθώς οι εργοδότες του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα αναζητούν τρόπους για να μειώσουν τον αντίκτυπο των κανόνων για το χρόνο εργασίας. Σύμφωνα, επίσης, με τη μελέτη η οδηγία μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά για την επίτευξη μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας και καλύτερης ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής. Η Επιτροπή θα δημοσιεύσει τα εν λόγω αποτελέσματα προκειμένου να διευκολύνει τους κοινωνικούς εταίρους να δώσουν τις απαντήσεις τους κατά τη διαβούλευση.

Γενικό πλαίσιο

Το 2004, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση για την τροποποίηση της ισχύουσας οδηγίας για το χρόνο εργασίας 2003/88/EΚ. Σκοπός της πρότασης ήταν να διασαφηνιστεί η εφαρμογή της οδηγίας στις ώρες εφημερίας, τι είδους ευελιξία θα πρέπει να εφαρμόζεται στο χρονοδιάγραμμα των ελάχιστων περιόδων ανάπαυσης, εάν θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη ευελιξία στον υπολογισμό του εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας και με ποιο τρόπο θα πρέπει να επανεξετάζεται η εθελούσια επιλογή εξαίρεσης (opt-out) από το όριο των 48 ωρών στο μέσο εβδομαδιαίο χρόνο εργασίας. Ωστόσο, τον Απρίλιο του 2009, το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι δεν ήταν δυνατό να εγκρίνουν την πρόταση, παρά τις μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις.

Το Σεπτέμβριο του 2009 ο Πρόεδρος της Επιτροπής κ. Barroso ανακοίνωσε ότι η επόμενη Επιτροπή θα δρομολογούσε νέα επανεξέταση της οδηγίας μέσω διαδικασίας διαβούλευσης σε δύο φάσεις με τους κοινωνικούς εταίρους, σύμφωνα με το άρθρο 154 της συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) και θα προέβαινε σε ανάλυση των απόψεών τους, σε συνδυασμό με την αναλυτική εκτίμηση του κοινωνικού και οικονομικού αντικτύπου.

Η πρώτη φάση της διαβούλευσης ξεκίνησε το Μάρτιο του 2010.

Μέχρι στιγμής, οι εκπρόσωποι των εργαζομένων και των εργοδοτών δεν έχουν ανακοινώσει την κοινή πρόθεσή τους να ξεκινήσουν διάλογο για τα θέματα αυτά. Για το λόγο αυτό η Επιτροπή δρομολογεί τώρα τη δεύτερη φάση της διαβούλευσης των εκπροσώπων των εργαζομένων και των εργοδοτών σε επίπεδο ΕΕ.

Παράλληλα με τις διαβουλεύσεις, η Επιτροπή διενεργεί εκτεταμένη εκτίμηση αντικτύπου των ισχυόντων κανόνων, συμπεριλαμβανομένης της εξέτασης της σύννομης εφαρμογής της οδηγίας στα κράτη μέλη. Υπάρχει επίσης μια ανεξάρτητη μελέτη του κοινωνικού και οικονομικού αντικτύπου.

Κατά τη διάρκεια της δεύτερης φάσης της διαβούλευσης, οι κοινωνικοί εταίροι θα μπορούν έως τα τέλη Φεβρουαρίου 2011 να γνωστοποιήσουν τις απόψεις τους στην Επιτροπή σχετικά με τις διάφορες εναλλακτικές λύσεις που προτείνονται για την τροποποίηση της οδηγίας για το χρόνο εργασίας. Η Επιτροπή, με βάση τις απαντήσεις αυτές, θα ξεκινήσει την εκπόνηση νομοθετικής πρότασης για την τροποποίηση της οδηγίας και θα προβεί σε αναλυτική εκτίμηση του αντικτύπου των προτεινόμενων αλλαγών. Η νομοθετική πρόταση θα μπορεί να εγκριθεί μετά την ολοκλήρωση της εκτίμησης αντικτύπου – προβλέπεται για το τρίτο τρίμηνο του 2011. Στη συνέχεια η νομοθετική πρόταση θα πρέπει να εξεταστεί και να εγκριθεί από το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο.

Ωστόσο, οι κοινωνικοί εταίροι μπορεί να αποφασίσουν σε οποιαδήποτε φάση της διαβούλευσης να ξεκινήσουν οι ίδιοι διαπραγματεύσεις για τα θέματα αυτά, σύμφωνα με το άρθρο 155 της ΣΛΕΕ. Στην περίπτωση αυτή η Επιτροπή θα επανεξετάσει το χρονοδιάγραμμα και το περιεχόμενο του ημερολογίου της πρότασης.

Περισσότερες πληροφορίες

Οδηγία για το χρόνο εργασίας :

http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=706&langId=en&intPageId=205 

Communication : http://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=6419&langId=en

Implementation report :

http://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=6420&langId=en

Independent study : http://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=6421&langId=en