ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΕΦΑΝΗΣ
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Σάββατο 27 Φεβρουαρίου 2010
Παιχνίδι δισεκατομμυρίων ευρώ στην πλάτη της ελληνικής οικονομίας έχει στηθεί στις διεθνείς αγορές από μεγάλους τραπεζικούς ομίλους και επενδυτικά funds με σιωπηρό «σύμμαχο» τους οίκους αξιολόγησης.
Βασιζόμενοι στη δεινή κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και την απουσία ουσιαστικής στήριξης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, κερδοσκοπικά κεφάλαια αλλά και μεγάλοι επενδυτικοί οίκοι ποντάρουν δισεκατομμύρια ευρώ στο ενδεχόμενο χρεοκοπίας της ελληνικής οικονομίας.
Πρόκειται για ένα άνευ προηγουμένου στημένο παιχνίδι, καθώς εις βάρος της Ελλάδας στοιχηματίζουν οι ίδιες εταιρείες που κάλυπταν στο παρελθόν το χρέος της χώρας, όπως για παράδειγμα η Goldman Sachs, όπως προκύπτει και από δημοσιεύματα του ξένου Τύπου. Εγχώριοι τραπεζικοί παράγοντες συνδέουν με αυτό το παιχνίδι και τους οίκους αξιολόγησης καταλογίζοντάς τους ότι σε καίριες στιγμές με τις παρεμβάσεις τους- ανακοινώνοντας αρνητικές προβλέψεις για την πορεία των δημοσιονομικών της χώρας- δίνουν τροφή στην κερδοσκοπία.
Τα ίδια τραπεζικά στελέχη προειδοποιούν ότι η κερδοσκοπική αυτή πρακτική είναι μια ωρολογιακή βόμβα, η οποία απειλεί να τινάξει στον αέρα την παγκόσμια οικονομία. Άλλωστε οι ίδιες πρακτικές συνέβαλαν στην κατάρρευση της Lehman Βrothers- και νωρίτερα της Βear Stearns- βυθίζοντας το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα σε μια από τις πιο βα θιές κρίσεις στην ιστορία του. Πώς παίζεται το παιχνίδι
Το καλοστημένο παιχνίδι της κερδοσκοπίας εις βάρος της Ελλάδας βασίζεται στο κόστος ασφάλισης των ομολόγων και την πιθανότητα χρεοκοπίας της χώρας.
Για κάθε έκδοση ελληνικού ομολόγου, παγκόσμιου βεληνεκούς ασφαλιστικές εταιρείες και τράπεζες ασφαλίζουν την έκδοση για να καλυφθούν σε περίπτωση χρεοκοπίας. Η πρακτική αυτή ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1990- ως μέτρο για τη μείωση του επενδυτικού κινδύνου- και πήρε τη σημερινή της μορφή από μια ομάδα στελεχών της JΡ Μorgan το 1997. Όσο πιο επισφαλής είναι μια οικονομία τόσο ακριβότερο είναι το κόστος ασφάλισης. Έτσι, για παράδειγμα, για ελληνικά ομόλογα αξίας 10 εκατ. ευρώ, το κόστος ασφάλισης ανέβηκε στα 400.000 ευρώ τον Φεβρουάριο, από 282.000 ευρώ στις αρχές Ιανουαρίου. Επίσης ενδεικτικό της κατάστασης είναι το γεγονός ότι από τις 100 μονάδες βάσης τον Οκτώβριο του 2008, το κόστος ασφάλισης των ελληνικών ομολόγων έχει σχεδόν τετραπλασιαστεί, αγγίζοντας τις 400 μονάδες βάσης.
Το κερδοσκοπικό παιχνίδι, όμως, πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα. Από τις αρχές του προηγούμενου Σεπτεμβρίου, μια εταιρεία με το όνομα Μarkit που εδρεύει στο Λονδίνο άρχισε τη διάθεση ενός δείκτη που βασίζεται στο κόστος ασφάλισης των ομολόγων της Ελλάδας και άλλων χωρών της Ευρωζώνης. Επιτρέπει, δηλαδή, στους διεθνείς κερδοσκόπους να ποντάρουν στην πιθανότητα χρεοκοπίας της Ελλάδας, χωρίς οι ίδιοι να έχουν στην κατοχή τους ελληνικά ομόλογα.
Η εταιρεία Μarkit μπορεί να μην είναι γνωστή στο ευρύ κοινό, όμως δεν είναι καθόλου τυχαία. Πίσω της βρίσκονται κολοσσοί του παγκόσμιου χρήματος, όπως η Goldman Sachs, η JΡ Μorgan και 12 άλλες τράπεζες αντίστοιχης εμβέλειας.
Ο τζίρος σ΄ αυτό το κερδοσκοπικό παιχνίδι δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητος: μόνο μέσα στον φετινό Φεβρουάριο, η ζήτηση για συμβόλαια στον συγκεκριμένο δείκτη της Μarkit ξεπέρασε τα 109 δισ. δολάρια (από 52,9 δισ. δολάρια έναν μήνα νωρίτερα), περισσότερο δηλαδή από το ένα τέταρτο του συνολικού χρέους της Ελλάδας! Όπως αναφέρουν τραπεζικά στελέχη, η ύπαρξη αυτού του δείκτη, σε συνδυασμό με μια σειρά από σκοτεινές κερδοσκοπικές πρακτικές των διεθνών επενδυτικών οίκων, εκτινάσσει το κόστος δανεισμού της Ελλάδος, διογκώνοντας αδικαιολόγητα το ήδη υπάρχον δημοσιονομικό πρόβλημα.
Φαύλος κύκλος
Όπως εξηγούν τραπεζικά στελέχη, οι διεθνείς κερδοσκόποι ποντάρουν στην άνοδο του κόστους ασφάλισης στην ελληνικών ομολόγων, κερδίζοντας από την άνοδο του σχετικού δείκτη. Η εξέλιξη αυτή όμως λειτουργεί αντίστροφα, πιέζοντας το κόστος της ασφάλισης, καθώς δημιουργείται αρνητικό κλίμα για την εκδότρια χώρα. Το υψηλό κόστος ασφάλισης όμως πιέζει με τη σειρά του τους κατόχους των ελληνικών ομολόγων, που αναγκάζονται να πληρώσουν περισσότερα χρήματα ως αντιστάθμιση κινδύνου. Ενδεικτικό είναι ότι επενδυτικοί γίγαντες όπως η Credit Suisse, η UΒS, η Societe Generale, η ΒΝΡ Ρaribas και η Deutsche Βank το τελευταίο διάστημα αγοράζουν μαζικά «ασφάλειες» έναντι στη χρεοκοπία της Ελλάδας, πληρώνοντας ακριβά.
Όσο όμως ανεβαίνει το κόστος αυτό τόσο ανεβαίνουν αντίστοιχα τα spreads και πέφτουν οι αποτιμήσεις των ελληνικών ομολόγων. Μια εξέλιξη που προκαλεί ντόμινο πωλήσεων, ανατροφοδοτώντας τον φαύλο κύκλο της χρεοκοπίας και εκτινάσσοντας το κόστος χρήματος για την Ελλάδα.
Κι έτσι συντηρείται το γαϊτανάκι της κερδοσκοπίας, καθώς ο δείκτης που παίζει στην άνοδο των CDS ανεβαίνει, επανατροφοδοτώντας τη διαδικασία.
Μάλιστα, οι διεθνείς κερδοσκόποι έχουν ως «σιωπηρό σύμμαχο» τους οίκους αξιολόγησης, που έχοντας ήδη μειώσει την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας, δημιουργούν αρνητικό κλίμα με ανακοινώσεις τους σε κρίσιμες στιγμές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Standard and Ρoor΄s που ανακοίνωσε ότι ενδέχεται να υποβαθμίσει την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας μέχρι και δύο βαθμίδες, και ενώ επίκειται η έκδοση 10ετούς ομολόγου.
Ομολογούν την κερδοσκοπία
Δεκάδες εκατομμύρια ευρώ κέρδισαν δύο κερδοσκοπικά κεφάλαια (hedge funds) ποντάροντας στα ελληνικά ασφάλιστρα κινδύνου αλλά και την πτώση του ευρώ.Όπως αναφέρει η «Wall Street Journal», το hedge fund Corriente Capital πόνταρε στην αύξηση των ελληνικών CDS, καταγράφοντας αποδόσεις 90% το 2009 και 20% για το τρέχον έτος. Και έσπευσε να «ανταμείψει» τους επενδυτές τους, επιστρέφοντάς τους 320 εκατ. ευρώ, ένα μικρό μέρος του τεράστιου κέρδους που έβγαλε το fund εις βάρος της Ελλάδας. Αντίστοιχα, το hedge fund Εclectica Αsset Μanagementσύμφωνα με το ΒΒC- έχει καταγράψει κέρδη τουλάχιστον 10% ποντάροντας στην πτώση του ευρώ, η οποία ώς έναν βαθμό οφείλεται στη δημοσιονομική κατάσταση της Ελλάδας.
Μάλιστα, ο διαχειριστής του, Ηugh Ηenry, δήλωσε ξεκάθαρα ότι θέλει να δει την Ελλάδα και το ευρώ να καταρρέουν προκειμένου να διευρύνει τα κέρδη του.