p>Τέταρτη είναι η με αριθμό 782/1.3.2008 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς κ. Φώτη Κουβέλη προς τον Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, σχετικά με τη λήψη μέτρων για τον περιορισμό του κόστους της δημόσιας υγείας κ.λπ.
Η ερώτηση του κ. Κουβέλη έχει ως εξής:
«Η δημόσια υγεία ανήκει κατά προτεραιότητα στην κατηγορία των κοινωνικών αγαθών. Είναι δε διαπιστωμένο ότι αναμφίβολα απαιτεί μεγάλες δαπάνες για τη λειτουργία της. Τα τελευταία χρόνια στον τομέα της δημόσιας υγείας παρατηρούνται περισσότερες αδιαφάνειες στη διαχείριση των κονδυλίων που δαπανώνται για το σκοπό αυτό και οι διαπλοκές και εστίες διαφθοράς αυξάνονται.
Η διοικητική ανεπάρκεια και η αναποτελεσματική διαχειριστική λειτουργία που παρατηρείται στον τομέα της υγείας έχει οδηγήσει τη χώρα μας να σπαταλά σημαντικούς οικονομικούς πόρους για τη δημόσια υγειονομική και φαρμακευτική περίθαλψη. Στον τομέα της υγείας η χώρα καταγράφεται από πρόσφατα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι χορηγεί από τις υψηλότερες κατά κεφαλήν δαπάνες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ παρατηρείται το παράδοξο φαινόμενο οι ασθενείς να ταλαιπωρούνται και το υγειονομικό σύστημα να παραμένει αναξιόπιστο.
Τα παράνομα κυκλώματα που έχουν αναπτυχθεί συνεχίζουν να πλουτίζουν σε βάρος της δημόσιας υγείας.
Με δεδομένο το διαχρονικό διαχειριστικό πρόβλημα που παρατηρείται χρόνια τώρα στη χώρα μας στον τομέα της δημόσιας υγείας και
επειδή η εικόνα της ελλιπούς διαχειριστικής λειτουργίας των μονάδων δημόσιας υγείας δεν διασφαλίζει την απαιτούμενη αποτελεσματική προστασία των ασθενών ούτε το δημόσιο χρήμα, ερωτάται ο κύριος Υπουργός:
Ποια είναι η θέση του για τις συγκεκριμένες πολιτικές που εφαρμόστηκαν τα τελευταία χρόνια και την αντιμετώπιση του φαινομένου και γιατί δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα;
Ποια μέτρα προτίθεται να λάβει προκειμένου να αντιμετωπίσει την αδιαφάνεια και τη χρηστή ως και νόμιμη διαχείριση των κονδυλίων που διατίθενται για τη δημόσια υγεία;»
Στην ερώτηση του κ. Κουβέλη, θα απαντήσει ο Υφυπουργός κ. Γεώργιος Παπαγεωργίου.
Ορίστε, κύριε Υφυπουργέ, έχετε το λόγο.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ (Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης): Ευχαριστώ, κυρία Πρόεδρε.
Να ομολογήσω ότι το αντικείμενο της επίκαιρης ερώτησης, κύριοι συνάδελφοι, είναι αρκετά ενδιαφέρον, όπως ενδιαφέρουσα, θα πρέπει να ομολογήσουμε όλοι, είναι κάθε συζήτηση που περιστρέφεται γύρω από τα οικονομικά της υγείας, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, όπου οι δημοσιονομικές πιέσεις έχουν υποχρεώσει τις κυβερνήσεις να περιορίσουν τις πολιτικές στο χώρο της υγείας και να δυσκολέψει η όλη προσπάθεια εξεύρεσης τρόπων για την επαρκέστερη αντιμετώπιση του όλου συστήματος.
Οφείλω επίσης να ομολογήσω ότι κάθε συζήτηση μαζί σας είναι ενδιαφέρουσα, διότι η μακροχρόνια παρουσία σας στην Αίθουσα έχει αναδείξει ήθος, επάρκεια, πολιτικό πολιτισμό και χαίρομαι ιδιαιτέρως γι’ αυτό. Είναι όμως δύσκολο σε αυτόν τον περιορισμένο χρόνο των τριών λεπτών της πρωτολογίας και των δυο λεπτών της δευτερολογίας, αλλά και με τις όποιες υπερβάσεις στο χρόνο με την ανοχή της Προέδρου, να δώσω απάντηση στο θέμα.
Κατ’ αρχήν θα πρέπει να καταγράψουμε τα αίτια, τις αφορμές, τις παραμέτρους που οδηγούν στη διόγκωση των δαπανών στο χώρο της υγείας και τα μέτρα που λαμβάνονται ή πρέπει να ληφθούν.
Μια πρώτη βασική διαπίστωση, η οποία καταγράφεται στις πλέον σύγχρονες κοινωνίες και στη δική μας, είναι η συνεχής εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας, η οποία τα τελευταία χρόνια τείνει να γίνει ανεξέλεγκτη. Και αυτό είναι αποτέλεσμα της άμεσης εφαρμογής αυτών των εξελίξεων στην καθ’ ημέρα πράξη, έτσι ώστε να αντιμετωπίζονται αποτελεσματικότερα όλες οι ασθένειες. Νέα φάρμακα, περισσότερο αποτελεσματικά, νέες μέθοδοι απεικόνισης ηλεκτρονικής, νέες μέθοδοι αναίμακτης χειρουργικής επέμβασης, πρέπει να ομολογήσουμε ότι σήμερα βρίσκονται στα χέρια των γιατρών σε αυτό το διαρκή, θα έλεγα, πόλεμο με την αρρώστια, γιατί όχι, και με το θάνατο. Εγώ οφείλω να ομολογήσω ότι σαν άνθρωπος και σαν γιατρός αισθάνομαι και ευτυχής και δέος, αλλά σαν πολιτικός αισθάνομαι ευθύνη που απορρέει από την αυτονόητη υποχρέωση αυτές οι εξελίξεις της επιστήμης να ενσωματώνονται άμεσα στις κοινωνικές ανάγκες έναντι οποιουδήποτε κόστους, παραγνωρίζοντας μερικές φορές, αν αυτή η εφαρμογή γίνεται ανεξέλεγκτα και απρογραμμάτιστα.
(TS)
(1BA)
Μία δεύτερη παράμετρος που επηρεάζει το ύψος των δαπανών, οφείλεται στη χώρα μας σε αδυναμίες των δύο παράλληλων αγορών που υπάρχουν, του δημόσιου τομέα και του ιδιωτικού τομέα. Στο δημόσιο τομέα υπάρχει μια απαρχαιωμένη, αν θέλετε γραφειοκρατική δομή, μια νοοτροπία η οποία εμποδίζει την αναζήτηση λύσεων αποδοτικών, την εφαρμογή μεθόδων αξιολόγησης και ελέγχου, αλλά και στον ιδιωτικό τομέα πολύ περισσότερο υπάρχει αυτή η άναρχη ανάπτυξη και η έλλειψη αποτελεσματικών παρεμβάσεων της πολιτείας, του κράτους.
Μια τρίτη παράμετρος είναι η δημογραφική τάση, η γήρανση του πληθυσμού, τα νέα επιδημιολογικά δεδομένα, τα οποία δημιουργούν νέες καταστάσεις. Να προσθέσουμε και κάποια που αφορούν στη χώρα μας ιδιαίτερα, όπως είναι η έλλειψη οργανωμένου συστήματος μηχανοργάνωσης των ασφαλιστικών ταμείων αλλά και των νοσοκομειακών μονάδων και ακόμα η εμμονή μας σε ένα σύστημα χρηματοδότησης του νοσηλίου που καμία σύγχρονη χώρα δεν εφαρμόζει.
Επειδή ο χρόνος δεν επαρκεί, θα απαντήσω στα επιμέρους θέματα που επεσήμανα με τις προτάσεις στη δευτερολογία μου, κύριε συνάδελφε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Βέρα Νικολαΐδου): Σας ευχαριστώ.
Το λόγο έχει ο ερωτών Βουλευτής κ. Κουβέλης.
ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Κύριε Υπουργέ, σας ευχαριστώ και σας ευχαριστώ ιδιαίτερα και για τα καλά σας λόγια.
Δεν αμφισβητώ τα μεγέθη στα οποία αναφερθήκατε και τα οποία αναμφισβήτητα καθορίζουν αποφασιστικά την οικονομική διάσταση του ευρύτερου τομέα της υγείας, όμως, θέλω να επισημάνω ότι σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του ΟΑΣΑ, ενώ η χώρα μας διαθέτει μεγάλα κονδύλια συγκριτικά με τα διατιθέμενα κονδύλια από άλλες ευρωπαϊκές χώρες δεν εξασφαλίζει το επίπεδο εκείνο που θα έπρεπε να υπάρχει στην προσφορά των ιατρικών και φαρμακευτικών υπηρεσιών.
Χαρακτηριστικά αναφέρεται από την επίσημη Έκθεση του ΟΑΣΑ ότι μόνο το 42,8% των διατιθέμενων ποσών πηγαίνει στο δημόσιο τομέα, ενώ το υπόλοιπο, το οποίο είναι πολύ μεγάλο, είναι 58% περίπου, πάει στον ιδιωτικό τομέα. Έχω και πρόσφατες επίσημες ανακοινώσεις του Διοικητή του Ο.Γ.Α. κ. Παπαγεωργόπουλου, του μέχρι πρότινος συναδέλφου μας, ο οποίος αναφέρει χαρακτηριστικά ότι σε κρατικά νοσοκομεία εμφανίζεται ιδιαίτερα μεγάλη επιβάρυνση του Ο.Γ.Α. κατά τις ώρες των απογευματινών εξωτερικών ιατρείων για παρακλινικές εξετάσεις. Σε πολλές, μάλιστα, περιπτώσεις, σημειώνει ο κύριος Διοικητής, εμφανίζονται οι ασφαλισμένοι να έχουν υποβληθεί στο ίδιο πακέτο εξετάσεων, ή ακόμη και να έχουν κάνει ειδικές εξετάσεις. Μάλιστα, αναφέρεται –και δεν το αναδεικνύω επειδή πράγματι είναι ερεθιστικό στοιχείο- ότι διατέθηκαν 102.000 ευρώ –ακούστε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι!- για φάρμακα για έναν ασφαλισμένο.
Δεν περιπτωσιολογώ. Εκείνο το οποίο πράττω, είναι αναφερθώ στην ανάγκη όχι μόνο εξορθολογισμού των δαπανών που γίνονται αλλά κυρίως στην ανάπτυξη ελεγκτικών μηχανισμών προς κάθε κατεύθυνση –οφείλω να είμαι ειλικρινής- προκειμένου τα διατιθέμενα ποσά να έχουν αποτέλεσμα. Και το αποτέλεσμα είναι η στήριξη και η βελτίωση της υγείας των πολιτών.
Δαπανά, κύριε Υπουργέ, η χώρα μας τεράστια ποσά συγκριτικά με τα διατιθέμενα ποσά από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες και δεν έχουμε το στοιχειώδες επίπεδο προσφοράς ιατρικών και φαρμακευτικών υπηρεσιών.
Από την άλλη μεριά, έχουμε το τραγικό να μην πληρώνονται οι εφημερίες των ειδικευομένων ιατρών, δηλαδή νέων ανθρώπων οι οποίοι εργάζονται και πρέπει να πάρουν τις εφημερίες και ακούμε την επωδό ότι δεν υπάρχουν χρήματα, την ώρα που σπαταλιούνται χρήματα, την ώρα που γίνονται δαπάνες αλόγιστες, την ώρα που ο πολίτης που προστρέχει ιδιαίτερα στο Εθνικό Σύστημα Υγείας δεν εξασφαλίζει την ποιότητα εκείνη που θα έπρεπε να υπάρχει για τον κάθε Έλληνα πολίτη με το αναμφισβήτητο δεδομένο το οποίο και εσείς συνομολογείτε, ότι η υγεία είναι δημόσιο αγαθό και με κάθε τρόπο πρέπει να προστατεύεται.
(PE)
(2TS)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Βέρα Νικολαΐδου): Ευχαριστώ, κύριε Κουβέλη.
Το λόγο έχει ο Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, ο κ. Παπαγεωργίου.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ (Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης): Κύριε συνάδελφε, εγώ και πάλι θα ομολογήσω ότι πράγματι, παρά τις προόδους που έχουν γίνει και τις υψηλές δαπάνες από την πλευρά της πολιτείας, και οι δυσκολίες πρόσβασης υπάρχουν και το επίπεδο ικανοποίησης των πολιτών δεν είναι υψηλό και τα νοικοκυριά επιβαρύνονται. Δεν υπάρχει καμία απολύτως αμφιβολία.
Στα αίτια, όμως, που πριν ανέφερα και στις παραμέτρους που καθορίζουν το ύψος των δαπανών θα πρέπει να έχουμε συγκεκριμένες απαντήσεις και τοποθετήσεις. Θα σας αναφέρω ότι στο υψηλό ποσοστό των ιδιωτικών δαπανών στην Ελλάδα, το μεγαλύτερο ποσοστό, που ξεπερνά τα 65%, έρχεται από την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, εκεί όπου είναι και το μεγάλο έλλειμμα του συστήματός μας.
¶ρα, προς αυτήν την κατεύθυνση κινούμενη η Κυβέρνηση έχει βάλει τη μεταρρύθμιση στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας σε πρώτη προτεραιότητα, με έμφαση όμως στην πρόληψη και όχι μόνο στη διαχείριση της ασθένειας. Αυτή είναι και η σύγχρονη αντίληψη για τη δημόσια υγεία, όπου οριοθετεί σήμερα το αντικείμενο στην αντιμετώπιση των μεγάλων παραγόντων κινδύνου που μαστίζουν τις σύγχρονες κοινωνίες και όχι μόνο αυτών, αλλά δίνοντας και έμφαση στην αγωγή υγείας, στην πρόληψη, στην πρώιμη διάγνωση, έτσι ώστε και το κόστος και τα αποτελέσματα –άρα, κοινωνικό και οικονομικό όφελος τεράστιο- να φθάσουν σε αναλογία ένα προς δέκα περίπου.
(Στο σημείο αυτό χτυπά το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας του κυρίου Υπουργού)
Προς αυτήν την κατεύθυνση κινούμαστε θετικά. Ήδη το νομοσχέδιο έχει αναρτηθεί, είναι σε δημόσια διαβούλευση και φιλοδοξούμε σύντομα να είναι νόμος του κράτους.
Κεντρικός σχεδιασμός και αυστηρός έλεγχος δεν υπήρχαν. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία. Μέχρι σήμερα, όλο αυτό το διάστημα με μια σειρά από ελέγχους, φυσικές απογραφές, υποχρέωση για ισολογισμούς στα νοσοκομεία, προσπάθεια μηχανοργάνωσης των ασφαλιστικών ταμείων, διαπραγματεύσεις για νέες τιμές ΦΕΚ, εάν δεν μειώσαμε, πάντως καταφέραμε να συγκρατήσουμε τις δαπάνες και κυρίως να ελαχιστοποιήσουμε τα τεράστια αποθέματα των νοσοκομείων, τα οποία δεν μπορείτε να φανταστείτε σε τι ύψος βρίσκονταν.
(Στο σημείο αυτό κτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας του κυρίου Υπουργού)
Με τον κεντρικό σχεδιασμό και τον έλεγχο, λοιπόν, πιστεύουμε ότι θα εξορθολογίσουμε τις δαπάνες, ότι θα κάνουμε πιο ευέλικτο το σύστημα, ότι θα μπορούμε να παρακολουθούμε από κοντά κάθε κίνηση και δραστηριότητα.
Μια και αναφερθήκατε στο συγκεκριμένο παράδειγμα του Ο.Γ.Α., για το οποίο γίνεται…
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Βέρα Νικολαΐδου): Πρέπει να ολοκληρώσετε, κύριε Υπουργέ.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ (Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης): …και έρευνα από την πλευρά των επιθεωρητών της υγείας.
Κυρία Πρόεδρε, ένα λεπτό ακόμη.
Θα σας πω ένα παράδειγμα. Η έλλειψη μηχανοργάνωσης είναι σημαντική. Σήμερα ο Οργανισμός Περίθαλψης Ασφαλισμένων Δημοσίου, ο Ο.Π.Α.Δ., κατά τεκμήριο παρέχει υπηρεσίες υγείας στο υψηλότερο επίπεδο. Η δαπάνη ανά ασφαλισμένο είναι στο μισό περίπου της δαπάνης ανά ασφαλισμένο του Ο.Γ.Α.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Βέρα Νικολαΐδου): Κύριε Υπουργέ, θα σας παρακαλούσα να ολοκληρώσετε.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ (Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης): Αντιλαμβάνεστε τι σημαίνει αυτό. Και αυτό ο Ο.Π.Α.Δ. το πέτυχε χάριν στο γεγονός ότι μηχανοργανώθηκε τα τελευταία τρία-τέσσερα χρόνια σε ποσοστό όχι ακόμα 100%, αλλά πάντως είναι σε θέση να μας δώσει και στοιχεία, τα οποία θα μας βοηθήσουν στην παραπέρα εφαρμογή του όλου συστήματος μηχανογράφησης και στον αποδοτικότερο έλεγχο μέσα από αυτήν τη διαδικασία, ώστε να περιορίσουμε αυτές τις περιττές δαπάνες και με τα επανεπενδυόμενα αυτά τα ποσά και τις υποδομές να βελτιώσουμε και περισσότερο προσωπικό να προσλάβουμε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Βέρα Νικολαΐδου): Κύριε Υφυπουργέ, πρέπει να κλείσετε.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ (Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης): Κυρία Πρόεδρε, είναι πολύ σημαντικό.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Βέρα Νικολαΐδου): Είναι πολύ σημαντικό, αλλά και ο χρόνος είναι συγκεκριμένος.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ (Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης): Θεωρώ ότι και η πλευρά των χρηστών, αλλά και της χρηματοδότησης και αναφέρομαι και στην ασφάλιση, την οποία θα πρέπει να αναδείξουμε σαν παράγοντα μιας νέας ισορροπίας…
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Βέρα Νικολαΐδου): Κύριε Υφυπουργέ, ακολουθεί νομοθετική εργασία και πάει όλη η συνεδρίαση προς τα πίσω.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ (Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης): …απέναντι στην επιθετική αυτήν τη στιγμή πολιτική την οποία προσπαθούν να επιβάλλουν, κυρίως από την πλευρά της προσφοράς, οι φαρμακευτικές και οι εταιρείες του σύγχρονου τεχνολογικού εξοπλισμού.
Αυτά τα πράγματα μας απασχολούν και με τη νέα κατάσταση ελπίζουμε ότι θα μπορέσουμε να επιβάλλουμε κάποιους κανόνες ομαλότητας.
Ευχαριστώ πολύ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Βέρα Νικολαΐδου): Ευχαριστώ πολύ, αλλά διπλασιάσατε το χρόνο σας.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ (Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης): Έχετε δίκιο. Ομολόγησα από την αρχή.