Εξι στους 10 Ελληνες λένε «όχι» στο εμβόλιο

Αυξάνονται συνεχώς οι επιφυλάξεις για τις ενδεχόμενες παρενέργειες

Της Γαληνης Φουρα

Το εμβολιαστικό πρόγραμμα για την πανδημία γρίπης κινδυνεύει να καταρρεύσει, καθώς, αφενός δεν έχουμε προμηθευτεί ακόμη επαρκή αριθμό εμβολίων, αφετέρου το 60% των Ελλήνων δεν επιθυμεί να εμβολιαστεί κατά του ιού H1N1.

Οι επιφυλάξεις για το νέο εμβόλιο και τις πιθανές παρενέργειές του ήταν αναμενόμενες, αλλά συνεχώς αυξάνονται, όπως δείχνει η εβδομαδιαία τηλεφωνική έρευνα του Πανεπιστημίου Αθηνών (Τμήμα Υγιεινής και Επιδημιολογίας) και της εταιρείας Opinion.

Στην ερώτηση «Σκέπτεστε να εμβολιαστείτε μόλις είναι διαθέσιμο το εμβόλιο, εσείς ή κάποιο άλλο μέλος της οικογένειάς σας;», το 43,4% απάντησε «σίγουρα όχι» και το 15,9% «μάλλον όχι».

Περισσότερο επιφυλακτικοί είναι οι κάτοικοι της Αθήνας και των μεγάλων αστικών κέντρων, που δηλώνουν ότι είναι ενημερωμένοι για τη νέα γρίπη περισσότερο από τον πληθυσμό των μικρών πόλεων και της υπαίθρου.

Πιθανή αιτία για την αρνητική προδιάθεση του κόσμου, που υποκρύπτει ανησυχία για πιθανές παρενέργειες του εμβολίου, είναι η έλλειψη σταθερής πολιτικής και οι αντιφάσεις της επίσημης πολιτείας και των οργάνων της.

Η επιστημονική επιτροπή για την πανδημία κατέληξε κάπως καθυστερημένα στην απόφαση ότι δεν χρειάζεται να υπογράφουν δήλωση οι εμβολιαζόμενοι (ότι είναι εν γνώσει πιθανών παρενεργειών), όπως προέβλεπε αρχικά το σχέδιο δράσης για την πανδημία, το οποίο είχε γίνει ευρέως γνωστό. Σύγχυση και ανησυχία προκάλεσαν και οι επιφυλάξεις, αλλά κυρίως οι διαφορετικές απόψεις που εκφράστηκαν από ειδικούς για τον εμβολιασμό των εγκύων και των παιδιών, λόγω του μικρού αριθμού ατόμων που συμμετείχαν στις κλινικές δοκιμές.

Για τα θέματα αυτά χρειάζονται διευκρινίσεις από τις αρμόδιες αρχές πριν αρχίσει ο εμβολιασμός των υγειονομικών που εμβολιαζόμενοι προστατεύουν τους ασθενείς τους, αλλά και των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, που πρέπει να προφυλαχθούν.

Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, προς το παρόν δεν παρατηρείται μεγάλη έξαρση της γρίπης, που από 1,15 κρούσματα ανά χίλιους κατοίκους, πριν ανοίξουν τα σχολεία έφθασε τα 3,1 κρούσματα.

Η γρίπη προσβάλλει κυρίως παιδιά έως τεσσάρων ετών με πολλαπλάσια συχνότητα από τους ενήλικες.

Η έρευνα (H. Νικολακόπουλος, Αγγ. Χατζάκης), που καταγράφει από τις 24 Αυγούστου την πορεία της νέας γρίπης, έδειξε επίσης ότι οι περιπτώσεις γριπώδους συνδρομής με πυρετό άνω του 38 είναι σαφώς λιγότερες από τα ελαφρύτερα περιστατικά με βήχα και πονόλαιμο (3,1‰ έναντι 25‰).

Παρακολούθηση παρενεργειών

«Οπως κάθε νέο εμβόλιο, έτσι και το πανδημικό», δήλωσε στην «Κ» ο επίκουρος καθηγητής Παθολογίας Σ. Τσιόδρας, «δοκιμάστηκε και συνεχίζει να δοκιμάζεται σε κλινικές μελέτες, οι οποίες βέβαια είναι μικρές. Κάποιο “σήμα” για σοβαρή ανεπιθύμητη ενέργεια δεν έχει προκύψει. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι κατά τεκμήριο τοπικές, όπως παραδείγματος χάριν πόνος στο σημείο εμβολιασμού. Για το ενδεχόμενο ανεπιθύμητων ενεργειών, έχει στηθεί ένα τεράστιο δίκτυο αλληλοεπικοινωνίας και παρακολούθησης παγκόσμιο, ώστε να εξασφαλίσουμε τη μεγαλύτερη δυνατή εγρήγορση. Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ πρόκειται να στηθεί από τα Πανεπιστήμια Harvard και John Hopkins ένα ηλεκτρονικό δίκτυο παρακολούθησης… εκατοντάδων – χιλιάδων ανθρώπων».

– Υπάρχει περίπτωση σοβαρών παρενεργειών, όπως συνέβη με το εμβόλιο του ’76;

– Οι σημερινές τεχνικές έχουν τεράστια διαφορά, δίνουν μεγάλη σημασία στον καθορισμό των εμβολίων από συστατικά τα οποία θα μπορούσαν να προκαλέσουν αλλεργίες ή ανεπιθύμητες ενέργειες. Τα παλαιά εμβόλια, γα τα οποία είχαν αναφερθεί ανεπιθύμητες ενέργειες, περιείχαν πολλές ουσίες οι οποίες δεν είχαν καθοριστεί και πιθανόν να προκαλούσαν αντιγονικό ερεθισμό. Σε κάθε περίπτωση, θα γίνει παρακολούθηση, παρότι εκτιμάται ότι το ποσοστό των παρενεργειών θα είναι πολύ χαμηλό, όπως και στο εμβόλιο της εποχικής γρίπης, το οποίο παρασκευάζεται με τις ίδιες τεχνικές.