- Ανοιχτό το ενδεχόμενο για αναδρομική ισχύ στις αλλαγές.
- Προς προείσπραξη των εσόδων από το Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας.
Ο υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να υπάρξει εφαρμογή ορισμένων εκ των αλλαγών στο φορολογικό και στα εισοδήματα του 2009. Παρουσιάζοντας χθες τις βασικές κατευθύνσεις της φορολογικής μεταρρύθμισης, παρέπεμψε την απόφαση για το ακριβές χρονοδιάγραμμα επιβολής των αλλαγών στη δημόσια… διαβούλευση!
Αλλάζουν… ρότα στο φορολογικό
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
georgepalaitsakis@gmail.com
Αλλαγή πλεύσης και αποστασιοποίηση από τις προεκλογικές δεσμεύσεις του ΠΑΣΟΚ για μειώσεις φόρων στα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα υποδηλώνουν οι χθεσινές πρώτες ανακοινώσεις του υπουργού Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου για τις βασικές κατευθύνσεις της φορολογικής μεταρρύθμισης.
Ο υπουργός απέφυγε να επαναλάβει τις προεκλογικές δεσμεύσεις του ΠΑΣΟΚ για μειώσεις φορολογικών επιβαρύνσεων στα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα μέσω της νέας φορολογικής κλίμακας που θα εφαρμοστεί για τα εισοδήματα του 2010. Έκανε μόνο λόγο για αποφυγή πρόσθετων επιβαρύνσεων. Τόνισε βεβαίως ότι “η δέσμευσή μας για εφαρμογή τιμαριθμοποιημένης και προοδευτικής φορολογικής κλίμακας ισχύει” και πρόσθεσε ότι “το στοίχημα για την αύξηση των εσόδων είναι η διεύρυνση της φορολογικής βάσης, η κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης και των χαριστικών φοροαπαλλαγών”.
Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ
Ωστόσο από τη σύγκριση των χθεσινών δηλώσεων του υπουργού με αυτές που είχε κάνει προεκλογικά, σχετικά με τα αποτελέσματα που θα έχει η εφαρμογή της σχεδιαζόμενης “προοδευτικής κλίμακας”, προκύπτει ότι η κυβέρνηση δεν πρόκειται να ελαφρύνει φορολογικά, τουλάχιστον για το έτος 2010, τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα των μισθωτών και των συνταξιούχων. Προκύπτει επίσης ότι τα χαρακτηριζόμενα από την κυβέρνηση ως “υψηλά εισοδήματα”, τα οποία προεκλογικά τοποθετούνταν πάνω από τα 75.000 ευρώ το χρόνο αλλά τώρα πλέον δεν αποκλείεται να τοποθετηθούν σε χαμηλότερα επίπεδα (50.000 ή 60.000 ευρώ), θα υποστούν σημαντικά αυξημένες φορολογικές επιβαρύνσεις. Ειδικά για τους μισθωτούς του δημοσίου το πλήγμα θα είναι διπλό, καθώς πέραν των αυξήσεων στις φορολογικές επιβαρύνσεις θα προκύψουν και μειώσεις αποδοχών λόγω παγώματος μισθών για όσους λαμβάνουν μεικτά πάνω από 2.000 ευρώ το μήνα αλλά και λόγω περικοπών στα επιδόματα.
ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΛΟΓΟΙ
Οι λόγοι για τους οποίους δεν θα προκύψουν φοροελαφρύνσεις, αλλά ενδεχομένως θα υπάρξουν και επιβαρύνσεις σε χαμηλά και μεσαία εισοδήματα του έτους 2010 είναι οι εξής:
1. Δεν θα αυξηθούν τα αφορολόγητα όρια εισοδήματος. Το αφορολόγητο για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους θα παραμείνει στα 12.000 ευρώ, καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν έχει δεσμευτεί για την αύξησή του ούτε προεκλογικά ούτε τώρα που τα περιθώρια για φοροελαφρύνσεις είναι σχεδόν μηδενικά. Αυτό όμως θα έχει ως αποτέλεσμα η φυσιολογική αύξηση πολλών χαμηλών μισθών και συντάξεων κατά το έτος 2010, η οποία θα προκύψει εξαιτίας της καταβολής των εισοδηματικών αυξήσεων 1,5%, να οδηγήσει τα εισοδήματα αυτά σε υψηλότερη παρακράτηση φόρου μισθωτών υπηρεσιών και σε σημαντικό ψαλίδισμα των ούτως ή άλλως πενιχρών αυξήσεων.
2. Θα περικοπούν πολλές φοροαπαλλαγές και θα καταργηθούν διατάξεις που προβλέπουν αυτοτελή φορολόγηση επιδομάτων για μισθωτούς του δημόσιου τομέα (υπαλλήλους του υπουργείου Οικονομικών, γιατρούς του ΕΣΥ κ.ά.), καθώς και για αμοιβές ορισμένων άλλων κατηγοριών εργαζομένων (ναυτικών, ιπταμένων, αθλητών κ.ά.) Στο στόχαστρο θα μπουν οι εκπτώσεις δαπανών για ιατρικές επισκέψεις και εξετάσεις, για δικηγορικές αμοιβές και για λήψη υπηρεσιών από επιτηδευματίες. Οι εκπτώσεις αυτές θα υπολογίζονται με διαφορετικό τρόπο, καθώς θα ενσωματωθούν στο αφορολόγητο όριο, οπότε τα μεσαία εισοδήματα που επωφελούνταν από αυτές με τη μορφή των πρόσθετων αφορολογήτων θα υποστούν σημαντικά αυξημένες επιβαρύνσεις. Επιπλέον, τα επιδόματα και τα ποσά των αμοιβών, από τα οποία μέχρι σήμερα παρακρατείτο φόρος με συντελεστές 5%-20% θα υφίστανται με βάση τη φορολογική κλίμακα αυξημένη παρακράτηση, που θα υπερβαίνει το 20% και θα φθάνει ενδεχομένως μέχρι και το 40%.
3. Η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών εξετάζει πλέον ακόμη και το ενδεχόμενο αύξησης των φορολογικών συντελεστών για εισοδήματα που θεωρεί υψηλά. Ο κ. Παπακωνσταντίνου άφησε χθες ανοικτό αυτό το ενδεχόμενο, επισημαίνοντας ότι περιμένει να δει τι θα του πουν οι κοινωνικοί εταίροι στο διάλογο που αρχίζει την προσεχή Τρίτη. Ωστόσο έδειξε να επιμένει ότι προς το παρόν “ισχύουν αυτά που έχουμε πει” (σ.σ. το ΠΑΣΟΚ υποσχέθηκε προεκλογικά ότι δεν θα αυξήσει τους συντελεστές).
Οι προαναγγελίες Παπακωνσταντίνου
Πέραν των δυσάρεστων ειδήσεων για τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, ο κ. Παπακωνσταντίνου προανήγγειλε:
– Τη μείωση των αποδοχών εκατοντάδων χιλιάδων υπαλλήλων του δημοσίου, διευκρινίζοντας ότι οι μειώσεις 4% που προανήγγειλε στους ξένους θεσμικούς επενδυτές δεν θα ισχύσουν για όλους, αλλά για άλλους θα είναι μεγαλύτερες και για άλλους μικρότερες.
– Την αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων εντός το 2010 και ενδεχομένως την κατάργησή τους εντός των επομένων ετών. Επισήμανε συγκεκριμένα ότι “κάποια στιγμή θα υπάρξει ανάγκη να αναπροσαρμοσθούν οι αντικειμενικές αξίες, αλλά θέλω παράλληλα να γίνει συζήτηση για πώς πρέπει να αποτιμώνται ορθότερα οι τιμές των ακινήτων”.
– Νέες αυξήσεις έμμεσων φόρων σε καύσιμα, ποτά, τσιγάρα. Διευκρίνισε ότι μεσοπρόθεσμα θα γίνει σύγκλιση του επιπέδου των φόρων αυτών με τα υψηλότερα μέσα επίπεδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
– Προείσπραξη εσόδων από το Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας με την παροχή κινήτρων προς τους φορολογούμενους να υπογράψουν συμβάσεις, βάσει των οποίων θα δέχονται να προκαταβάλουν το φόρο αυτό για έναν μεγάλο αριθμό προσεχών ετών.
- Ανοιχτό το ενδεχόμενο για αλλαγές στη φορολόγηση και των εισοδημάτων του 2009. Ανοιχτό άφησε ο υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου το ενδεχόμενο να υπάρξει εφαρμογή ορισμένων εκ των αλλαγών στο φορολογικό και στα εισοδήματα του 2009. Ερωτηθείς αν είναι στις προθέσεις της κυβέρνησης από τις αλλαγές που κυοφορούνται η φορολόγηση των διανεμόμενων κερδών και ο λογιστικός προσδιορισμός των εισοδημάτων να ισχύσουν από τα εισοδήματα του 2009, δεν απέκλεισε οριστικά το ενδεχόμενο, υπογραμμίζοντας ότι “δεν είναι αυτή τη στιγμή στις προθέσεις μας. Η συζήτηση για το ακριβές χρονοδιάγραμμα των αλλαγών θα γίνει μέσα από διαβούλευση, αλλά στη συντριπτική τους πλειοψηφία θα ισχύσουν οι αλλαγές για τα εισοδήματα του 2010”.
Tα ντοκουμέντα που δείχνουν την αλλαγή πλεύσης στο φορολογικό
ΠΡΙΝ AΠO ΤΙΣ ΕΚΛΟΓΕΣ: Πριν από τις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου, συγκεκριμένα στις 28/9/2009, ο κ. Παπακωνσταντίνου, ως εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ, είχε παράσχει αναλυτικές διευκρινίσεις για τις αλλαγές που σκοπεύει να επιφέρει το ΠΑΣΟΚ στη φορολογική κλίμακα αναφέροντας: “Στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 8.200.000 φορολογούμενοι. Από αυτούς, οι 7.800.000 έχουν εισοδήματα κάτω από 30.000 ευρώ. Όλοι αυτοί θα δουν μείωση, γιατί θα υπάρξουν ενδιάμεσοι συντελεστές. Πάνω από 30.000 και μέχρι 75.000 ευρώ εισόδημα φορολογούνται οι έλληνες πολίτες αυτή τη στιγμή με 35%. Εφόσον έχουμε μιλήσει για μια προοδευτική κλίμακα, θα υπάρξουν περισσότερα κλιμάκια. Άρα, και αυτοί θα δουν μια μείωση της φορολογίας τους, εκτός βεβαίως εάν έχουν εισοδήματα από μερίσματα. Και βεβαίως υπάρχουν και τα εισοδήματα πάνω από 75.000 ευρώ, που ο φορολογικός συντελεστής είναι 40%. Εκεί θα υπάρχει αύξηση της φορολογικής υποχρέωσης, στο βαθμό που υπάρχουν μερίσματα που αυξάνουν το συνολικό εισόδημα των πολιτών αυτών. Άρα, τα πράγματα είναι πάρα πολύ καθαρά. Η συντριπτική πλειονότητα των ελλήνων φορολογουμένων, μέχρι και το 90%-95%, θα δει σταθερότητα ή μείωση του φορολογικού του βάρους. Δεν θα αυξήσουμε φορολογικούς συντελεστές και η συντριπτική πλειονότητα των ελλήνων φορολογουμένων θα δουν μειώσεις ή σταθερότητα στη φορολογική τους υποχρέωση”.
ΜΟΛΙΣ ΧΘΕΣ: Ο κ. Παπακωνσταντίνου το μόνο που περιορίσθηκε να διευκρινίσει για τη νέα φορολογική κλίμακα ήταν ότι “τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα δεν θα δουν αύξηση της φορολογικής υποχρέωσης. Αύξηση θα δουν τα υψηλά εισοδήματα”. Απέφυγε, δηλαδή, κάθε συγκεκριμένη αναφορά σε όρια εισοδήματος, καθώς και κάθε διαβεβαίωση για μείωση φορολογικών επιβαρύνσεων στα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, όπως είχε κάνει κατά την προεκλογική περίοδο.
Από τη σύγκριση της προεκλογικής με τη χθεσινή δήλωση προκύπτει η κυβερνητική πρόθεση όχι να μειωθούν, αλλά τουλάχιστον “να μην αυξηθούν” οι φόροι στα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα. Αυτό βεβαίως λόγω των ισχυρών πιέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των αγορών για τη λήψη μέτρων μόνιμου χαρακτήρα και άμεσης απόδοσης, που θα οδηγούν σε δραστική μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος μέσα στο 2010, και για την αποφυγή μέτρων που προκαλούν μεγάλη απώλεια φορολογικών εσόδων.
Χαρακτηριστική της κυβερνητικής στροφής και της τήρησης μεγάλων αποστάσεων από τις προεκλογικές δεσμεύσεις του ΠΑΣΟΚ είναι και μία άλλη δήλωση που έκανε χθες ο κ. Παπακωνσταντίνου, σύμφωνα με την οποία: “Όσο οι πιστωτές μας και οι διεθνείς οίκοι μάς έχουν υπό διαρκή έλεγχο, τόσο περιορίζεται η δυνατότητά μας να ασκήσουμε πολιτική”!
Αφορολόγητοι έξι στους δέκα Έλληνες!
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
georgepalaitsakis@gmail.com
Στοιχεία-σοκ για το μέγεθος της φοροδιαφυγής στη χώρα μας έδωσε χθες στη δημοσιότητα ο υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου, εγκαινιάζοντας την έναρξη του κοινωνικού διάλογου για τη ριζική αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος.
Σύμφωνα με τα βασικότερα από τα στοιχεία αυτά, επτά στους δέκα ελεύθερους επαγγελματίες δεν πληρώνουν ούτε ένα ευρώ φόρο για τα εισοδήματά τους, ενώ έξι στους δέκα Έλληνες εμφανίζονται “φτωχοί” στην εφορία, καθώς δηλώνουν ότι ζουν με λιγότερο από 1.000 ευρώ το μήνα. Η διαφυγή εσόδων από τον ΦΠΑ φθάνει τα 6,6 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο 80% του συνόλου της δημοσιονομικής προσαρμογής που καλείται να κάνει η κυβέρνηση για να μειώσει το έλλειμμα το 2010 στο 8,7% του ΑΕΠ από 12,7% φέτος. Όπως διευκρίνισε ο κ. Παπακωνσταντίνου, η απώλεια των εσόδων από τον ΦΠΑ οφείλεται εν μέρει και στις φοροεκπτώσεις και στις χαριστικές απαλλαγές. Οι απώλειες εσόδων από τον ΦΠΑ έχουν υπερδιπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια. Από 3,1 δισ. ευρώ που ήταν το 2000 εκτοξεύτηκαν στα 6,6 δισ. ευρώ στο τέλος του 2006.
Η ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΗΛΩΣΕΩΝ
Πιο αναλυτικά, η στατιστική επεξεργασία των φορολογικών δηλώσεων του οικονομικού έτους 2008 (εισοδήματα 2007) δείχνει τα εξής:
– Εννέα στους δέκα φορολογούμενους δηλώνουν στην εφορία ετήσιο εισόδημα μικρότερο από 30.000 ευρώ.
– Το 65,27% των φορολογουμένων, ή 5.382.329 άτομα σε σύνολο 8.246.361, δηλώνουν ατομικό εισόδημα μέχρι 12.000 ευρώ, δηλαδή κατά μέσο όρο το μηνιαίο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει τα 1.000 ευρώ.
– Σχεδόν 3 στους 10 φορολογούμενους, 2.382.753 άτομα, εμφανίζουν στην εφορία εισοδήματα από 12.000 έως 30.000 ευρώ.
– Μόνο το 5,8% των φορολογουμένων (481.279 φυσικά πρόσωπα) δηλώνουν ότι έχουν εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ. Μόλις 18.700 άτομα εμφανίζονται να έχουν εισόδημα άνω των 100.000 ευρώ το χρόνο.
– Επτά στους δέκα ελεύθερους επαγγελματίες (γιατροί, δικηγόροι, ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί, τραγουδιστές κ.ά.) εμφανίζουν στην εφορία εισοδήματα κάτω από 10.500 ευρώ. Οι φορολογούμενοι αυτοί, δηλαδή, δηλώνουν ότι έχουν καθαρό εισόδημα μόλις 875 ευρώ το μήνα και δεν πληρώνουν στην εφορία ούτε ένα ευρώ φόρο για τα εισοδήματά τους.
Η ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΩΝ… ΠΛΟΥΣΙΩΝ
Πλουσιότεροι όλων των Ελλήνων είναι οι μισθωτοί και ακολουθούν οι συνταξιούχοι, οι οποίοι σηκώνουν και τα μεγαλύτερα φορολογικά βάρη. Συγκεκριμένα:
– Το μέσο εισόδημα των μισθωτών ανέρχεται σε 14.437 ευρώ.
– Οι συνταξιούχοι δηλώνουν κατά μέσο όρο 11.873 ευρώ το χρόνο.
– Στην τρίτη θέση βρίσκονται οι εμποροβιοτέχνες με μέσο ετήσιο εισόδημα 10.440 ευρώ.
– Στην τέταρτη θέση βρίσκονται οι ελεύθεροι επαγγελματίες με μέσο ετήσιο εισόδημα 9.057 ευρώ, δηλαδή αρκετά κάτω από το αφορολόγητο όριο των 10.500 ευρώ.
– Οι εισοδηματίες έχουν μέσο ετήσιο εισόδημα 3.911 ευρώ.
– Στην τελευταία θέση βρίσκονται οι αγρότες με μέσο ετήσιο εισόδημα μόλις 2.455 ευρώ.
– Στον αντίποδα βρίσκονται 65 έλληνες Κροίσοι που έχουν ετήσιο εισόδημα άνω των 900.000 ευρώ ο καθένας!