ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΕΛΕΝΑ ΛΑΣΚΑΡΗ
Σούπερ φόρο για την ενίσχυση του Ασφαλιστικού θέτει στο τραπέζι του διαλόγου για την αναμόρφωση του φορολογικού η κυβέρνηση. Ο φόρος μελετάται να επιβληθεί στα κέρδη επιχειρήσεων που εξαιρούνται του ΦΠΑ, όπως για παράδειγμα τράπεζες, καζίνα και ιδιωτικές κλινικές. Θα έχει συντελεστή χαμηλότερο του 19% και έντονο σημειολογικό χαρακτήρα, όπως λένε στελέχη του οικονομικού επιτελείου, αφού θα υπακούει στην κυβερνητική φιλοσοφία αναδιανομής των εισοδημάτων και δικαιότερης κατανομής των φορολογικών βαρών. «Όπως χρηματοδοτήσαμε το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης από την έκτακτη εισφορά σε μεγάλες επιχειρήσεις και μεγαλοϊδιοκτήτες ακινήτων, δεν είναι δίκαιο να επιβάλουμε έναν φόρο σε επιχειρήσεις που εξαιρούνται σήμερα από τον ΦΠΑ και να χρηματοδοτήσουμε τις ανάγκες του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης;», σημειώνει ανώτερο στέλεχος του οικονομικού επιτελείου, το οποίο θεωρεί ότι το μέτρο θα περιληφθεί τελικά στο νομοσχέδιο για την αναμόρφωση του φορολογικού που θα κατατεθεί τον Μάρτιο στη Βουλή.
Την καθιέρωση φόρου υπέρ του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης έχει θέσει στο τραπέζι του διαλόγου για το Ασφαλιστικό ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Προστασίας Α. Λοβέρδος, αλλά οι αποφάσεις θα φέρουν τη σφραγίδα του οικονομικού επιτελείου και θα αποτελέσουν αντικείμενο διαβούλευσης στον διάλογο για το φορολογικό. Ανάλογες προτάσεις έχει υποβάλει στην κυβέρνηση και η ΓΣΕΕ, με τον κουμπαρά του Ασφαλιστικού να ενισχύεται από ειδικό έκτακτο φόρο στα υψηλά εισοδήματα, τμήμα των κερδών των ΔΕΚΟ, ποσοστό των εσόδων από αποκρατικοποιήσεις, ποσοστό επί των υπεραξιών ακινήτων (συμπεριλαμβάνεται η εκκλησιαστική περιουσία), αλλά και ποσοστά από πρόστιμα και ποινές που εισπράττονται υπέρ του Δημοσίου. Παρ΄ ότι κάποιες εκ των προτάσεων δεν αποκλείεται να συμπεριληφθούν στα κυβερνητικά σχέδια, φαίνεται ότι θα λειτουργήσουν επικουρικά για τη στήριξη του συστήματος, με κεντρική ιδέα τον νέο φόρο στα κέρδη επιχειρήσεων που εξαιρούνται του ΦΠΑ.
Γαλλικό μοντέλο
Το μοντέλο της καθιέρωσης φόρου υπέρ του Ασφαλιστικού έρχεται από τη Γαλλία. Ο φόρος στη Γαλλία επιβλήθηκε το 1990 και εξακολουθεί να επιβάλλεται σε όλα τα εισοδήματα, με απαλλαγές για τα χαμηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια. Ο γαλλικός «κουμπαράς» θα ανοίξει όταν το ασφαλιστικό σύστημα φθάσει στα όριά του, ο δε φόρος αυτός έχει τη δεύτερη μεγαλύτερη απόδοση εσόδων στη Γαλλία μετά τον ΦΠΑ.
Στα πρόθυρα κατάρρευσης
Στην Ελλάδα το ασφαλιστικό σύστημα είναι σαφές πλέον πως βρίσκεται στα πρόθυρα κατάρρευσης, με τις εκτιμήσεις των ειδικών να συγκλίνουν πως το έτος κρίσης θα είναι το 2013. Το 2010, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων, οι φορείς κοινωνικής ασφάλισης θα χρειαστούν τουλάχιστον 17,050 δισ. ευρώ, όταν στον προϋπολο γισμό έχουν εγγραφεί δαπάνες 14,238 δισ. ευρώ, οδηγώντας με το «καλημέρα» του νέου έτους το σύστημα σε έλλειμμα λίγο χαμηλότερο των 3 δισ. ευρώ (περίπου 1,2% του ΑΕΠ).
Το Κεφάλαιο Αλληλεγγύης
Τις αδυναμίες του συστήματος γνώριζε απολύτως η προηγούμενη κυβέρνηση, οι παρεμβάσεις της οποίας όμως, όπως επισημαίνουν στις εκθέσεις τους διεθνείς οργανισμοί (ΟΟΣΑ, ΔΝΤ, Κομισιόν), κάθε άλλο παρά έλυσαν το πρόβλημα. Αρκετές ελπίδες, άλλωστε, για την κάλυψη των μελλοντικών αναγκών του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης είχαν εναποτεθεί στο περιβόητο Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης των Γενεών, το οποίο συγκροτήθηκε με την τελευταία ασφαλιστική μεταρρύθμιση τον Μάρτιο του 2008. Τα έσοδα του ειδικού αυτού Ταμείου, το οποίο θα «ξεκλείδωνε» το 2019, θα προέρχονταν από το 10% των εσόδων από αποκρατικοποιήσεις, το 4% των εσόδων από ΦΠΑ και το 10% των κοινωνικών πόρων κάθε χρόνο. Με τη συμπλήρωση περίπου δύο ετών λειτουργίας, τα έσοδα του Ταμείου μόλις και μετά βίας αγγίζουν τα 580 εκατ. ευρώ, με τον προϋπολογισμό να προβλέπει αύξησή τους στα 630 εκατ. ευρώ το 2010. Στο μεσοδιάστημα, μόνο το 4% των εσόδων του ΦΠΑ να έμπαινε στο ταμείο, θα έπρεπε στο τέλος του 2010 να είχαν μαζευτεί 2,07 δισ. ευρώ (51,9 δισ. ευρώ τα έσοδα ΦΠΑ στην τριετία 2008-2010). Από την πρόβλεψη αύξησης των εσόδων του ταμείου μόνο κατά 50 εκατ. ευρώ, μπορεί να υποθέσει κανείς πως μάλλον το Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης των Γενεών οδεύει προς το… χρονοντούλαπο της Ιστορίας.