Για χρόνια στη λίστα αναμονής, για να αποκτήσουν ειδικότητα…

 

 

Από 4 μέχρι και 8 χρόνια πρέπει να περιμένουν στη λίστα αναμονής χιλιάδες απόφοιτοι Ιατρικής, προκειμένου να κάνουν την ειδικότητά τους. Αυτό έχει δημιουργήσει τα τελευταία χρόνια την λεγόμενη «ιατρική μετανάστευση», με τους νέους να εγκαταλείπουν τη χώρα, προκειμένου να πάρουν ειδικότητα σε κάποια χώρα του εξωτερικού, όπου τελικά μένουν και διαπρέπουν.

Η ανεργία και η υποαπασχόληση στον ιατρική κλάδο φτάνει το 25% και συνεχώς αυξάνεται. Την ίδια στιγμή, οι δυο μεγαλύτερες Ιατρικές Σχολές της χώρας, του πανεπιστημίου Αθηνών και του ΑΠΘ, «παράγουν» 1000 γιατρούς κάθε χρόνο, ενώ ετησίως συνταξιοδοτούνται 800. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ, σε όλη την Ελλάδα οι γιατροί αριθμούν τους 62.000 και η αναλογία γιατρών- κατοίκων είναι 1:185, ενώ ο μέσος όρος στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης είναι 1: 350.

Για αυτό το λόγο, κάθε χρόνο αναχωρούν για τα νοσοκομεία του εξωτερικού περίπου 500 νέοι γιατροί, αριθμός που δεν αποτυπώνει την πραγματική εικόνα ωστόσο. Έρευνα της Εταιρείας Νέων Γιατρών και Επιστημόνων Υγείας αναφέρει ότι οι σημερινοί φοιτητές της Ιατρικής σε ποσοστό 70,3% σκέφτονται να λάβουν την ειδικότητά τους σε κάποιο πανεπιστημιακό νοσοκομείο του εξωτερικού, όπως στη Σουηδία, την  Αγγλία, την  Γερμανία ή την Αμερική και να μείνουν μόνιμα εκεί.

Παρόλα αυτά, όσοι έχουν δώσει τον όρκο του Ιπποκράτη και δεν έχουν τη δυνατότητα να φύγουν στο εξωτερικό, περιμένουν στην… ουρά από πέντε ως και δέκα χρόνια προκειμένου να γίνουν οφθαλμίατροι, καρδιολόγοι, γυναικολόγοι, ορθοπαιδικοί ή χειρουργοί.

«Πράγματι το πρόβλημα είναι έντονο και η μεγαλύτερη αναμονή παρουσιάζεται στις ειδικότητες της παιδιατρικής, καρδιολογίας, γυναικολογίας- μαιευτικής, χειρουργικής, παθολογίας, οφθαλμολογίας, αναισθησιολογίας», τόνισε ο πρόεδρος της Ένωσης Γιατρών ΕΣΥ Ν. Καβάλας Παναγιώτης Ραφτόπουλος και συνέχισε λέγοντας «στις άλλες χώρες αυτό δεν συμβαίνει, διότι έχουν διαφορετικό σύστημα υγείας. Στο εξωτερικό, είναι ανεπτυγμένη η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Για παράδειγμα για να πας στο νοσοκομείο, πρέπει να έχει παραπεμπτικό είτε από τον ιδιώτη γιατρό, είτε από το αντίστοιχο Κέντρο Υγείας. Στα νοσοκομεία του εξωτερικού αντιμετωπίζονται μόνο τα περιστατικά που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν στην Πρωτοβάθμια Υγεία. Για αυτό το λόγο οι γενικοί ιατροί αποτελούν το 60% στο εξωτερικό και οι άλλες ειδικότητες καλύπτουν μόνο το 40%. Στην Ελλάδα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Παρά τις προσπάθειες και τις υποσχέσεις των εκάστοτε κυβερνήσεων, δεν έχει αναπτυχθεί η Πρωτοβάθμια Φροντίδα. Φτάσαμε στο σημείο, τα νοσοκομεία να λειτουργούν σε επίπεδο Πρωτοβάθμιας Υγείας και να μην εξυπηρετούνται όπως θα έπρεπε να περιστατικά Δευτεροβάθμιας ή Τριτοβάθμιας Υγείας, γιατί απλά οι γιατροί ασχολούνται με αυτά της Πρωτοβάθμιας! Για τον ίδιο λόγο, επειδή δεν έχει αναπτυχθεί η Πρωτοβάθμια Υγεία, στην Ελλάδα η πλειοψηφία των γιατρών καλύπτει τις διάφορες ειδικότητες και οι γενικοί γιατροί είναι ελάχιστοι. Τα τελευταία μόλις χρόνια γίνονται προσπάθειες για να στραφούν οι απόφοιτοι των Ιατρικών Σχολών στην Γενική Ιατρική».

Οι ειδικότητες με τον μικρότερο χρόνο αναμονής για ειδικότητα, είναι η κλινική χημεία, η ιατρική δημόσιας υγείας, η ειδικότητα του γναθοπροσωπικού χειρουργού, η ιατροδικαστική, η ιατρική εργασίας, η αλλεργιολογία, η χειρουργική παίδων, η ειδικότητα του ακτινοθεραπευτή ογκολόγου, του παθολόγου ογκολόγου και του πυρηνικού γιατρού, δεν έχουν μεγάλη ζήτηση.

Στον πίνακα των ευρωπαϊκών χωρών, που αφορά την πυκνότητα του ιατρικού δυναμικού, η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση με 4,5 γιατρούς ανά 1.000 κατοίκους, ενώ στη Βρετανία και την Ισπανία, που βρίσκονται στις τελευταίες θέσεις, η αναλογία είναι 2,4 γιατρούς ανά 1.000 κατοίκους. Η παραμονή των γιατρών στα μεγάλα αστικά κέντρα, δημιουργεί ένα επιπλέον πρόβλημα. Η συγκέντρωση των γιατρών στην πρωτεύουσα και στα μεγάλα αστικά κέντρα έχει ως συνέπεια την ελλιπή στελέχωση απομακρυσμένων γεωγραφικά ή συγκοινωνιακά περιοχών, όπως τα νησιά του Αιγαίου και η Θεσσαλία, γεγονός που αποδεικνύει ότι το ιατρικό επάγγελμα όχι μόνο είναι υπερκορεσμένο, αλλά και ανισοκατανεμημένο.

Χαιρετίσματα στην Ελλάδα

Η μεγάλη αναμονή για την ειδικότητα σε συνδυασμό με τους χαμηλούς μισθούς και τις αντίξοες συνθήκες εργασίας οδηγεί χιλιάδες νέους γιατρούς να ακολουθήσουν τους δρόμους της μετανάστευσης. Από τους 3.000 περίπου Έλληνες γιατρούς που μετακινήθηκαν τα τελευταία χρόνια προς τη Μεγάλη Βρετανία, μόνο 300-500 είναι ειδικευμένοι. Χώρες που τα τελευταία χρόνια φιλοξενούν ειδικευόμενους γιατρούς είναι η Ελβετία, η Σουηδία και η Γερμανία.

Το ωράριο είναι αρκετές φορές εξαντλητικό (π.χ. 10-12 ώρες στην Ελβετία), αλλά οι αμοιβές ξεκινούν από 2.500 ευρώ καθαρά και μπορεί να φτάσουν έως και τις 4.000, τη στιγμή που ο βασικός μισθός ειδικευόμενου μέχρι το 2008 ήταν 964 ευρώ, χωρίς τις εφημερίες. Ο αριθμός των εν ενεργεία γιατρών ξεπερνάει τις 62.000, καθώς περίπου 2.000 απόφοιτοι των ελληνικών και ξένων ιατρικών πανεπιστημιακών σχολών προστίθενται κάθε χρόνο στην αγορά εργασίας.

«Ζω στο εξωτερικό, κάνω την ειδικότητά μου και δεν υπάρχει περίπτωση να γυρίσω στην Ελλάδα – ούτε με σφαίρες», έγραφε ένας χαρακτηριστικά σε μπλογκ στις 20 Απριλίου, ο Γιάννης Χρηστόπουλος, «Δεν φτάνει που τα «πολιτικά κέντρα»… συγγνώμη πανεπιστήμια, είναι άθλια, πρέπει να περιμένεις και αιώνες για μια ειδικότητα και να πληρώνεσαι με 950 ευρώ τον μήνα. Είναι απλά αστείο. Χαιρετισμούς στην Ελλάδα. Όπως τη καταντήσανε, ας τη λουστούνε».

Ωστόσο η Μαργαρίτα τονίζει ότι ακόμα και το εξωτερικό δεν αποτελεί πανάκεια, μια και στις διάφορες ευρωπαϊκές χώρες οι αλλοδαποί (και ανάμεσά τους οι Έλληνες) αξιοποιούνται για την κάλυψη των κενών θέσεων όταν δεν επαρκούν οι ντόπιοι, γι΄ αυτό και δεν υφίσταται καμία εξασφάλιση για το μέλλον. «Για την ειδικότητα της γυναικολογίας, για παράδειγμα, υπάρχει ζήτηση στο πρώτο έτος της γενικής χειρουργικής αλλά αντιθέτως υπάρχει κορεσμός στο τρίτο έτος του λεγόμενου «ειδικού μέρους». Για αυτό μπορεί σε δυο χρόνια να βρεθώ πάλι σε αδιέξοδο και στην λίστα αναμονής..», αναφέρει στο ίδιο μπλογκ. 

 

Η λίστα αναμονής μεγαλώνει το ίδιο και τα κενά

Αν και επίσημα στοιχεία δεν υπάρχουν, οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι την περίοδο 2004-2008 ο αριθμός των εργαζομένων στο ΕΣΥ μειώθηκε κατά περίπου 4.800 άτομα. Το έκτακτο συνέδριο της ΟΕΝΓΕ είχε προσδιορίσει ότι τα νοσοκομεία χρειάζονται άμεσα την πρόσληψη 7.500 γιατρών για να καλυφθούν οι κενές οργανικές θέσεις. Επίσης είναι γενικά παραδεκτό ότι είναι κενές 25.000 οργανικές θέσεις νοσηλευτών στα δημόσια νοσοκομεία. Το υπουργείο υπόσχεται ότι θα προχωρήσει και στις έκτακτες προσλήψεις 5.500 νοσηλευτών και 4.500 γιατρών. Σύμφωνα με τους νοσοκομειακούς γιατρούς, ο υπουργός Υγείας αθέτησε τις δεσμεύσεις του για 4.500 προσλήψεις μονίμων γιατρών, από τις οποίες οι 2.000 θα γίνονταν μέσα στο 2009 και φυσικά δεν έγιναν..

Το μεγαλύτερο πρόβλημα ανεργίας παρουσιάζουν σήμερα οι ειδικότητες Γενικής Ιατρικής, Φυσιοϊατρικής, Κυτταρολογίας, Αιματολογίας, Αγγειοχειρουργικής, Αναισθησιολογίας και Χειρουργικής Θώρακος. Επιπλέον, δεν υπάρχει ένας σωστός προσανατολισμός όσον αφορά τους υπερκορεσμένους τομείς, όπως η Καρδιολογία, η Γενική Χειρουργική, η Παθολογία, η Παιδιατρική. Γι αυτό πολλοί Ιατρικοί Σύλλογοι θεωρούν σκόπιμο να διερευνούν οι φοιτητές ποιες ειδικότητες έχουν καλύτερες προοπτικές στο μέλλον.

Ειδικότητες που συνδέονται με τον καρκίνο, το καρδιαγγειακό σύστημα, τα τροχαία ατυχήματα αλλά και τα ψυχικά νοσήματα έχουν προοπτικές. Παράλληλα, καινούργιοι ορίζοντες ανοίγονται και στον τομέα της Μηχανικής Γενετικής, της Δημόσιας Υγείας, της Σχολικής Ιατρικής.

Αναστασία ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗ