Του Γιώργου Γάτου
Τη διαδικασία του διαλόγου για τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού ξεκινά σήμερα η κυβέρνηση με χωριστές διαδικασίες για τον ιδιωτικό τομέα και το Δημόσιο και με διπλή ατζέντα, σε ό,τι αφορά τις παρεμβάσεις που θα γίνουν, αντίστοιχα.
Τις κατευθυντήριες γραμμές για την επίλυση του ασφαλιστικού προβλήματος στον ιδιωτικό τομέα παρουσιάζει σήμερα υπό τη μορφή ατζέντας διαλόγου ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Α. Λοβέρδος, στην Επιτροπή εμπειρογνωμόνων που έχει συγκροτήσει κατόπιν συμφωνίας με τους κοινωνικούς εταίρους.
Με δεδομένο το γεγονός ότι έχουν αποκλειστεί η αύξηση στα γενικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, η μείωση των συντάξεων και η αύξηση των εισφορών, η ατζέντα θα «φωτογραφίζει» δομικές αλλαγές και μέτρα για:
Την αύξηση των εσόδων με κίνητρα ασφάλισης και περιορισμού της αδήλωτης εργασίας Ελλήνων και αλλοδαπών, ανταποδοτικότερες συντάξεις σε σχέση με τις εισφορές με ταυτόχρονο διαχωρισμό του προνοιακού τμήματος το οποίο θα εγγυάται η πολιτεία ως μια βασική για όλους σύνταξη στα 65, τη δημιουργία αποθεματικού για τις επόμενες γενιές και
Την περιστολή των δαπανών μέσα από ενοποιήσεις ταμείων, διαχωρισμό κλάδου υγείας από τον κλάδο των συντάξεων κ.ά.
Η ατζέντα θα οριστικοποιηθεί, ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τις προτάσεις και των εμπειρογνωμόνων των κοινωνικών εταίρων. Ηδη η ΓΣΕΕ έχει προτείνει να ξεκινήσει ο διάλογος από τη χρηματοδότηση του συστήματος καθώς, όπως δείχνουν τα στοιχεία του Ινστιτούτου Εργασίας, το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης πάσχει από έλλειψη πόρων και αποθεματικών.
Εξίσωση ορίων
Το περίγραμμα των παρεμβάσεων στο Δημόσιο θα «αγγίζει» τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης των γυναικών (μετά την απόφαση του Ευρωδικαστηρίου και την αναγγελία από την ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών για μια σταδιακή εξίσωση των ορίων συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών) την αποθάρρυνση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων (με επιβολή ποινής μείωσης της σύνταξης κατά 6% το χρόνο, όπως ήδη ισχύει στον ιδιωτικό τομέα με τον νόμο Πετραλιά) και τη χρηματοδότηση του εφάπαξ και της περίθαλψης των δημοσίων υπαλλήλων.
Και τα 4 αυτά θέματα θα αποτελέσουν, αμέσως μετά τη σημερινή εκκίνηση της διαδικασίας της μεταρρύθμισης για τον ιδιωτικό τομέα, αντικείμενο διμερούς διαβούλευσης των υπουργών Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Α. Λοβέρδου με την ΑΔΕΔΥ.
Όπως υπογραμμίζουν κυβερνητικά στελέχη, το σχέδιο των αλλαγών και στα δύο «μέτωπα» (ιδιωτικό και δημόσιο τομέα) του ασφαλιστικού θα οριστικοποιηθούν έως τον ερχόμενο Απρίλιο, θα έχουν ως κοινό παρονομαστή τον σταδιακό περιορισμό του δημοσιονομικού βάρους για τις πληρωμές συντάξεων και σε καμία περίπτωση δεν θα ανατρέπουν τον προγραμματισμό ζωής των ασφαλισμένων.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής
Πρόεδρος της «Επιτροπής Σοφών» που θα επεξεργαστεί τα εναλλακτικά σενάρια για τη λύση του ασφαλιστικού στον ιδιωτικό τομέα ορίστηκε ο καθηγητής εργατικού και ασφαλιστικού δικαίου της Νομικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ¶γγελος Στεργίου.
Τα μέλη είναι οι Γιώργος Ρωμανιάς (οικονομολόγος), Σάββας Ρομπόλης (καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου) (πρόταση ΓΣΕΕ), Δημήτρης Μπούρλος (νομικός, ειδικός στα ασφαλιστικά, πρόταση Ε.Σ.Ε.Ε.), Χαρίτων Κυριαζής (αντιπρόεδρος Σ.Ε.Β., πρόταση Σ.Ε.Β.), Βασίλης Μαριός – Ξανθέλης (αναλογιστής, πρόταση ΓΣΕΒΕΕ) και οι Πατρίνα Παπαρηγοπούλου (επίκουρη καθηγήτρια Δικαίου Κοινωνικής Ασφάλειας στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών), Παναγιώτης Τσαγλόγλου (καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών), Θανάσης Λωταπατζίδης (ειδικός στη Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας), Δημήτρης Κυριάκης (αναλογιστής, γενικός διευθυντής ΟΑΕΕ), Θεόδωρος Σακελλαρόπουλος (καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου), από την πλευρά της πολιτείας.
Τρεις αλλαγές στη διαδοχική ασφάλιση
Για τις συντάξεις γήρατος το αρμόδιο Ταμείο θα είναι εκείνο στο οποίο ο ασφαλισμένος έχει διανύσει τα περισσότερα έτη
Στην τελική ευθεία μπαίνει η αναμόρφωση του συστήματος των συντάξεων για τους διαδοχικά ασφαλισμένους, έτσι ώστε να εξαλειφθεί η ταλαιπωρία της αναμονής έως και 2 χρόνια για την έκδοση της σύνταξης και να περιοριστούν οι απώλειες (μείωση έως 30%) στα ποσά που καταβάλλονται σε σύγκριση με όσους έχουν διανύσει ολόκληρο τον εργασιακό βίο σε ένα ταμείο.
Μολονότι η διαδικασία της επεξεργασίας των εναλλακτικών σεναρίων παραμένει ανοικτή (την ερχόμενη Δευτέρα θα γίνει νέα συνεδρίαση της Επιτροπής υπό τον Α. Λοβέρδο) χθες «κλείδωσαν» οριστικά 3 αλλαγές:
1. Για την επιτάχυνση της διαδικασίας έκδοσης των συντάξεων θα εφαρμοστεί σειρά διοικητικών μέτρων (όπως ανακεφαλαίωση ενσήμων 1 – 2 χρόνια πριν από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης, έκδοση προσυνταξιοδοτικών βεβαιώσεων) μέχρις ότου τα Ταμεία διασυνδεθούν ηλεκτρονικά με ένα ενιαίο μηχανογραφικό σύστημα.
2. Για τις συντάξεις αναπηρίας και θανάτου, αρμόδιο ταμείο θα είναι το τελευταίο αν υπάρχουν 1.000 ένσημα (3,5 χρόνια) από τα οποία τα 300 (1 χρόνος) μέσα στην τελευταία 5ετία.
3. Για τις συντάξεις γήρατος (κύριες και επικουρικές) το αρμόδιο Ταμείο φαίνεται ότι θα είναι εκείνο στο οποίο ο ασφαλισμένος έχει διανύσει τα περισσότερα έτη. Η Επιτροπή και η ηγεσία του υπουργείου αποφάσισαν χθες ότι στην περίπτωση που η αλλαγή Ταμείου οδηγεί σε αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης (π.χ. αδυναμία πρόωρης συνταξιοδότησης από τον ΟΑΕΕ μητέρας ανηλίκου που έχει ασφαλιστεί διαδοχικά στο ΙΚΑ) ο ασφαλισμένος θα μπορεί να επιλέγει το Ταμείο με την ευνοϊκότερη ρύθμιση.
Σε εκκρεμότητα έχει μείνει, για να αποφασιστεί την επόμενη εβδομάδα, αν θα ισχύουν οι καταστατικές διατάξεις του ταμείου στο οποίο έχουν διανυθεί τα περισσότερα χρόνια ασφάλισης ως προς τον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης.