Η κλιματική αλλαγή και τα ταξίδια των ιών

Νέα στοιχεία από τον καθηγητή επιδημιολογίας Αγγελο Χατζάκη

Της Γαληνης Φουρα

Ο δάγγειος που προκαλεί αιμορραγικό πυρετό, αλλά και ο ιός Chikungunya, είναι πολύ πιθανόν να πλήξουν τις χώρες της Μεσογείου λόγω της κλιματικής αλλαγής, υποστηρίζουν πολλοί επιστήμονες. Ηδη, ο ιός του δυτικού Νείλου, «επεκτεινόμενος» σε Θεσσαλία και Χαλκιδική, προκαλεί σε ένα μήνα στην Ελλάδα περισσότερες εγκεφαλοπάθειες από ό,τι στις ΗΠΑ τα τρία πρώτα χρόνια της επιδημίας (59 το 1999, 19 το 2000, 64 το 2001, 2.946 το 2002).

«Η επιδημία είναι αρκετά μεγάλη, παρότι ο ιός εμφανίζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα», δήλωσε στην «Κ» ο καθηγητής επιδημιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Αγγελος Χατζάκης. «Ο ελληνικός πληθυσμός είναι σχετικά παρθένος, με αποτέλεσμα να είναι εύκολο να επεκταθεί η λοίμωξη».

Ερευνα του κ. Χατζάκη και συνεργατών του, το 2006 – 2007 σε 10.000 αιμοδότες και 115 πάσχοντες από εγκεφαλοπάθεια, δεν είχε εντοπίσει τον ιό.

«Μας έκανε εντύπωση ότι ο ιός προκαλούσε επιδημίες σε γειτονικές χώρες και πέρασε τον Ατλαντικό, ενώ δεν είχε έρθει στην Ελλάδα», λέει ο κ. Χατζάκης, «όμως δεν βρήκαμε μολύνσεις. Η εμφάνισή του σήμερα, επομένως, δεν μας εκπλήσσει, είναι ένας από τους 1.400 βεβαιωμένους μολυσματικούς μικροοργανισμούς, που κατά καιρούς επανεμφανίζονται. Σύγχρονοι μελετητές θεωρούν ότι πιθανόν ο Μέγας Αλέξανδρος κατέληξε από τον ιό του Νείλου, επειδή πριν από την ασθένεια και τον θάνατό του πέθαναν μαζικώς πουλιά. Ο συγκεκριμένος ιός θεωρείται νόσος των πτηνών, τα οποία μολύνονται και τον μεταφέρουν, ενώ έχει μεγάλο ποσοστό θνητότητας στα κοράκια.

Πολλοί ερευνητές περιμένουν ότι, λόγω της κλιματικής αλλαγής και της πανίδας των κουνουπιών, γνωστοί ιοί όπως ο δάγγειος, που μπορεί να προκαλέσει αιμορραγικό πυρετό και ο ιός Chikungunya, που προκαλεί έντονες αρθραλγίες, θα δημιουργήσουν τα προσεχή χρόνια επιδημίες στις χώρες της Μεσογείου».

Δεν αποκλείεται οι μολύνσεις από τον ιό του Νείλου να έχουν φθάσει μέσα σε ένα μήνα στην Ελλάδα τις 25.000, αφού σύμφωνα με επιδημιολογικές μελέτες 250 μολύνσεις συνεπάγονται 50 εμπύρετες λοιμώξεις και μόνο ένα κρούσμα εγκεφαλοπάθειας.

«Ο ιός συνήθως ταξιδεύει από χρονιά σε χρονιά», προειδοποιεί ο κ. Χατζάκης. «Απαιτείται επιδημιολογική επιτήρηση και πρόληψη, καθώς οι ψεκασμοί και οι απεντομώσεις δεν αποτελούν πανάκεια».

Από τα τέλη Απριλίου, δήλωσε στην «Κ» ο γενικός γραμματέας Δημόσιας Υγείας, Αντώνης Δημόπουλος, «στείλαμε εγκύκλιο για τη διενέργεια ψεκασμού τον Μάιο και τον Ιούνιο. Οι νομαρχίες μας διαβεβαιώνουν ότι ψεκασμοί έγιναν. Εκτιμώ ότι πιθανόν δεν έγιναν εκτεταμένα, γιατί είναι πολλές οι περιοχές (550 χωριά) στον κάμπο μεταξύ Γιαννιτσών, Βέροιας, Εδεσσας και Θεσσαλονίκης».