Της Ελένης Πετροπούλου
Τον αργό θάνατο του ΕΣΥ, με ανεξέλεγκτες προμήθειες, με υπερτιμολογήσεις υλικών, αλλά και εικονικές τιμολογήσεις, αποκαλύπτουν οι επιθεωρητές Υγείας στο πόρισμά τους, που φέρνει σήμερα στη δημοσιότητα η «ΗτΣ». Σε 350 σελίδες οι επιθεωρητές περιγράφουν τα «πιράνχας» που λυμαίνονται τη δημόσια υγεία και υποδεικνύουν ως… συνένοχους ακόμη και γιατρούς. Οι επιθεωρητές εντόπισαν ότι νοσοκομεία χρεώνονται υλικά που στην πραγματικότητα δεν παρέλαβαν ποτέ, ενώ για ορισμένα υλικά οι παραγγελίες γίνονται για κάθε ασθενή ξεχωριστά από τον θεράποντα ιατρό και από συγκεκριμένο κατασκευαστικό οίκο! Τα «στημένα παιγνίδια» στον χώρο των προμηθειών και οι σοβαρές παραβάσεις στη διαδικασία παράδοσης – παραλαβής υλικών, σύμφωνα με το πόρισμα, μόνο σε ένα δημόσιο νοσοκομείο κόστισαν σχεδόν 2 εκατ. ευρώ!
Στο πόρισμα για μια ακόμη φορά αποκαλύπτεται το μεγάλο «φαγοπότι» στον χώρο των προμηθειών και η οικονομική «αιμορραγία»των δημόσιων νοσοκομείων. Ενδεικτικές της κατάστασης που επικρατούν στα δημόσια νοσοκομεία είναι οι παρακάτω περιπτώσεις:
Σε νοσοκομείο διαπιστώθηκε η προμήθεια υλικών -όπως υλικά αρθροπλαστικής, αγγειοπλαστικής, βηματοδότες- να γίνεται εξωσυμβατικά και χωρίς διαδικασία διαπραγμάτευσης. Για τα υλικά αρθροπλαστικής οι παραγγελίες γίνονταν για κάθε ασθενή ξεχωριστά από τον θεράποντα ιατρό και από συγκεκριμένο κατασκευαστικό οίκο. Για τους βηματοδότες και τα υλικά αγγειοπλαστικής είχε οριστεί τριμελής επιτροπή για συλλογή και αξιολόγηση προσφορών από τρεις προμηθευτές, οι οποίοι, όμως, προσδιορίζονταν από τους θεράποντες ιατρούς, με αποτέλεσμα ο κάθε ιατρός να επιλέγει ελεύθερα τα υλικά συγκεκριμένων εταιρειών. Οι ανωτέρω προμήθειες διενεργούνταν από μη αυτοτελές γραφείο «μικροπρομηθειών» που λειτουργούσε ανεξάρτητα από το Γραφείο Προμηθειών του νοσοκομείου.
Σε νοσοκομείο της επαρχίας όπου διενεργήθηκε έλεγχος της προμήθειας οξυγόνου σε φιάλες από το έτος 1999 και εντεύθεν διαπιστώθηκαν τα εξής: Στις συναφθείσες συμβάσεις δεν γινόταν αναφορά των ποσοτήτων και του προϋπολογισμού της δαπάνης έως το έτος 2002.
Από το τηλέφωνο
Οι παραγγελίες για την εν λόγω προμήθεια γινόταν τηλεφωνικά κατά παρέκκλιση των όρων της σύμβασης που προέβλεπε την έγγραφη παραγγελία. Δεν τηρούσαν βιβλίο αποθήκης για τα ιατρικά αέρια και δεν υπήρχε από πλευράς νοσοκομείου καμία παρακολούθηση εισαγωγών, της διακίνησης και της κατανάλωσης του είδους.
Τα σχετικά πρωτόκολλα παραλαβής που έπρεπε να υπογράφονται με την παράδοση του είδους συντασσόταν και υπογράφονταν συγκεντρωτικά μετά παρέλευση μεγάλου χρονικού διαστήματος, που σε ορισμένες περιπτώσεις έφτασε μέχρι και εννέα μήνες από την ημερομηνία έκδοσης του τιμολογίου. Δεν τηρήθηκε η συμβατική υποχρέωση της εταιρείας για δωρεάν παροχή 300 φιαλών στο νοσοκομείο, αντίθετα η προμηθεύτρια εταιρεία χρέωσε στο νοσοκομείο 4.128 κενές φιάλες και εξοφλήθηκε για 3.517 φιάλες. Οι υπόλοιπες 611 φιάλες περιλαμβάνονταν σε ένταλμα της τελευταίας ρύθμισης, θεωρημένο από το Ελεγκτικό Συνέδριο, αλλά λόγω έλλειψης ταμειακής ρευστότητας δεν εξοφλήθηκε άμεσα από το νοσοκομείο. Ειδικότερα, όσον αφορά τις κενές φιάλες, η χρέωση ξεκίνησε από τον Μάιο του 2000 έως το 2004. Μεγάλος αριθμός τιμολογίων χρέωσης κενών φιαλών καταχωρήθηκαν από το σύστημα του λογιστηρίου και όχι από την αποθήκη, με αποτέλεσμα να συνοδεύονται από πλαστά πρωτόκολλα παραλαβής, τα οποία είχαν αφαιρεθεί από το αρχείο του νοσοκομείου, και οι αντίστοιχες δαπάνες είχαν εξοφληθεί με εγκεκριμένα εντάλματα εντός και εκτός ρυθμίσεων.
Οι ποσότητες των κενών φιαλών που αφορούσαν τα εκδοθέντα τιμολόγια δεν βρέθηκαν στο νοσοκομείο κατά τον έλεγχο, γεγονός που αποδεικνύει ότι το νοσοκομείο χρεώθηκε υλικά που στην πραγματικότητα δεν παρέλαβε, συνολικής αξίας 1.027.166,46 ευρώ και εξόφλησε υλικά ποσού 875.014,46 ευρώ.
Η απόπειρα της προμηθεύτριας εταιρείας να εξαπατήσει το νοσοκομείο σχετικά με χρεώσεις κενών φιαλών έγινε αντιληπτή από τις υπηρεσίες του νοσοκομείου το 2001, όπου βρέθηκε έγγραφο του διοικητικού διευθυντή με το οποίο επιστρέφονται στην εταιρεία τιμολόγια χρέωσης κενών φιαλών ετών 2000 και 2001 επειδή οι κενές φιάλες αποτελούσαν συμβατική υποχρέωση της εταιρείας.
Εντάλματα
Παρ όλα αυτά, τα φερόμενα ως επιστραφέντα τιμολόγια μετά την πάροδο ενάμιση μήνα είχαν συμπεριληφθεί σε εντάλματα που θεωρήθηκαν από το Ελεγκτικό Συνέδριο και εξοφλήθηκαν. Σχετικά με τα τιμολόγια χρέωσης οξυγόνου σε φιάλες, από τον έλεγχο διαπιστώθηκε ότι από το 2000 και μετά το νοσοκομείο χρεώθηκε με ποσότητες οι οποίες υπερβαίνουν κατά πολύ αυτές που περιλαμβάνονται στις υπογραφείσες κατ έτος συμβάσεις. Χαρακτηριστικά, για το χρονικό διάστημα 11.2002 έως 11.2005, ενώ οι ανώτερες ποσότητες που προβλέπονταν από τις συμβάσεις ήταν 16.400 φιάλες, οι τιμολογούμενες φιάλες ανήλθαν σε 59.282 (υπέρβαση 42.882 φιάλες). Για την προμήθεια των φιαλών στο νοσοκομείο δεν βρέθηκε ούτε ένα πρωτότυπο δελτίο αποστολής.
Τα δελτία αποστολής εκδίδονταν τόσο από την εταιρεία στην Αθήνα όσο και από τον τοπικό της αντιπρόσωπο. Πολλές φορές τα δελτία αποστολής που εκδίδονταν από την Αθήνα ήταν σε συνεχόμενες ημερομηνίες, γεγονός αδύνατο, λαμβάνοντας υπόψη την απόσταση του νοσοκομείου από την Αθήνα και υπερέβαιναν τις δυνατότητες μεταφοράς του αναφερόμενου αυτοκινήτου (χωρητικότητα – ωφέλιμο φορτίο).
Εικονικά τιμολόγια
Από τη συνεργασία της υπηρεσίας μας με την Υπηρεσία Ειδικών Ελέγχων τόσο στην Αθήνα όσο και στην επαρχία προέκυψε μεγάλος αριθμός εικονικών τιμολογίων, γεγονός που αποδεικνύει τη χρέωση και εξόφληση από το νοσοκομείο υλικών που δεν παρέλαβε και των οποίων το ύψος ανέρχεται σε 1.087.096,84 ευρώ, λαμβάνοντας υπόψη τις ανώτερες προβλεπόμενες από τη σύμβαση ποσότητες. Συνολικά, το ποσό της οικονομικής ζημιάς του νοσοκομείου εκτιμήθηκε ότι ανέρχεται σε 1.962.111,30 ευρώ (για οξυγόνο σε φιάλες 1.087.096,84 ευρώ και για κενές φιάλες 875.014,46 ευρώ) και αφορά μόνο τις κατ έτος υπερβάσεις των συμβάσεων, με την παραδοχή ότι το νοσοκομείο εξαντλούσε τις ποσότητες της σύμβασης, γεγονός εξαιρετικά απίθανο.
Από τη διενεργηθείσα ΕΔΕ, καθώς και την άρση τραπεζικού απορρήτου στην οποία προέβησαν οι επιθεωρητές, αποδείχθηκε η εμπλοκή ενός τουλάχιστον υπαλλήλου του λογιστηρίου του νοσοκομείου, σε τραπεζικό λογαριασμό του οποίου βρέθηκαν καταθέσεις από την προμηθεύτρια εταιρεία.
Απίστευτα και όμως ελληνικά!
Πρόκειται για περιστατικά που αν κι ακούγονται απίστευτα συμβαίνουν σε δημόσια νοσοκομεία:
Και σε dvd Σε νοσοκομείο της επαρχίας ειδικευόμενος χειρουργός στη διάρκεια εκτέλεσης χειρουργείου επέτρεψε την παρουσία σε ιατρική πράξη ατόμου ξένου προς το αντικείμενο, που δήλωσε απόφοιτος Ιατρικής. Από το άτομο βιντεοσκοπήθηκαν και παρουσιάστηκαν στιγμιότυπα του εξωτερικού χειρουργικού ιατρείου του Τμήματος Επειγόντων Περιστατικών σε τηλεοπτική εκπομπή.
Εκπαιδεύτρια Σε νοσοκομείο της επαρχίας υπάλληλος της νοσηλευτικής υπηρεσίας απασχολούνταν εντός του ωραρίου εργασίας της ως εκπαιδεύτρια σπουδαστών σε άλλο εργασιακό χώρο.
Εβαζε πλυντήριο Στο ίδιο νοσοκομείο, άλλη υπάλληλος έκανε χρήση των πλυντηρίων του νοσοκομείου για τον προσωπικό της ρουχισμό.
Πολλαπλών χρήσεων Σε άλλο νοσοκομείο της επαρχίας βρέθηκαν χρησιμοποιηθέντα υλικά μιας χρήσης μαζί με άλλα πολλαπλών χρήσεων που προορίζονταν είτε για αποστείρωση, είτε ήταν αποστειρωμένα, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν εκ νέου.
Πουλούσαν τσιγάρα Από τους δειγματοληπτικούς ελέγχους που έγιναν σε είκοσι κυλικεία νοσοκομείων της Αττικής, ενώ σε όλα υπήρχαν αναρτημένες πινακίδες που απαγορεύουν το κάπνισμα στον χώρο του νοσοκομείου τα 13 πωλούσαν τσιγάρα.
Οι ιδιωτικές μονάδες της διπλανής πόρτας
Τα περισσότερα προβλήματα που εντόπισαν οι επιθεωρητές αφορούσαν «δυσχέρειες στην παροχή υπηρεσιών υγείας και μη σωστή αντιμετώπιση ασθενών, κυρίως λόγω έλλειψης εξειδικευμένου προσωπικού σε κρίσιμες ειδικότητες και κατάλληλου εξοπλισμού». Όπως αναφέρεται στο πόρισμα, «οι δυσχέρειες στη λειτουργία των νοσηλευτικών ιδρυμάτων επιτείνονται από: α) Την έλλειψη προσωπικού, απόρροια της οποίας είναι σε ορισμένες περιπτώσεις η μη λειτουργία τμημάτων και η διαφυγή εσόδων, β) τη μη ορθολογική κατανομή και την έλλειψη εκπαίδευσης του υπάρχοντος προσωπικού, γ) την έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού κ.λπ.
Απογοητευτικό συμπέρασμα
Ειδικά για τα νοσοκομεία Μακεδονίας – Θράκης, οι επιθεωρητές καταλήγουν: «Σε όλες τις νοσοκομειακές μονάδες που επιθεωρήσαμε παρατηρείται έλλειψη σε ιατρικό, νοσηλευτικό, τεχνολογικό και βοηθητικό προσωπικό»…
Με αποτέλεσμα οι ασθενείς, φυσικά, να προσφεύγουν στον ιδιωτικό τομέα υγείας. Χαρακτηριστική είναι, δε, η περίπτωση κρατικού νοσοκομείου, το οποίο δεν διαθέτει ούτε μαγνητικό, ούτε αξονικό τομογράφο.
Όπως προέκυψε από τον έλεγχο των επιθεωρητών, «οι περισσότερες μαγνητικές τομογραφίες γίνονται σε ιδιωτικά κέντρα πλησίον του νοσοκομείου, τα οποία με δικά τους ασθενοφόρα παραλαμβάνουν και επιστρέφουν στο νοσοκομείο τους ασθενείς χωρίς ταλαιπωρία και επιπλέον χρέωση, ενώ για να διενεργηθούν σε κρατικό νοσοκομείο η διαδικασία είναι πολύπλοκη καθώς θα πρέπει ο ασθενής να μεταφερθεί από ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ ή από το ασθενοφόρο του νοσοκομείου, γεγονός που καθιστά έντονο το πρόβλημα του συντονισμού της κάλυψης όλων αυτών των διακομιδών».
Κέντρα Υγείας
Εικόνα εγκατάλειψης παρουσιάζουν τα περισσότερα Κέντρα Υγείας της χώρας. Σύμφωνα με την έκθεση του Σώματος Επιθεωρητών Υγείας, σε Κέντρα Υγείας που ελέγχθηκε βρέθηκαν πεπαλαιωμένα μηχανήματα, ενώ πολλοί χώροι που προορίζονταν για την παροχή ιατρικών υπηρεσιών είχαν μετατραπεί σε αποθηκευτικούς χώρους. Υπάρχουν Κέντρα Υγείας που διαθέτουν ασθενοφόρα, αλλά όχι οδηγούς, ενώ σε άλλα υπάρχουν οδηγοί και όχι ασθενοφόρα.
Υπάρχουν Κέντρα Υγείας στα οποία δεν υπάρχει η δυνατότητα υπεραστικών τηλεφωνικών κλήσεων σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης σε νοσοκομεία και εξειδικευμένα κέντρα.
Σε νοσοκομείο – Κέντρο Υγείας διαπιστώθηκε ότι για τη χειρουργική τοποθέτηση ορθοπεδικών εμφυτευμάτων όπου απαιτούνται εξειδικευμένα εργαλεία, αυτά παρέχονται από τις εταιρείες που προμηθεύουν το Κέντρο Υγείας με τα εμφυτεύματα αυτά και στη συνέχεια επιστρέφονται στην εταιρεία. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο πόρισμα, «υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις σε προσωπικό όλων των ειδικοτήτων…
Διαπιστώθηκε έλλειψη επισκεπτών ιατρών μάχιμων ειδικοτήτων ζωτικής σημασίας, όπως αυτών της καρδιολογίας και χειρουργικής».
Μόνο το πρωί
Σε άλλο σημείο οι Επιθεωρητές Υγείας τονίζουν ότι «λόγω έλλειψης τεχνολόγων και παρασκευαστών δεν υπάρχει δυνατότητα διεξαγωγής εργαστηριακών εξετάσεων εκτός του πρωινού ωραρίου, αλλά και τότε η διάγνωση δεν είναι εξασφαλισμένη, από τη στιγμή που δεν απασχολούνται στο Κέντρο Υγείας ιατροί αντίστοιχων ειδικοτήτων».
Ληγμένα και επικίνδυνα αντιδραστήρια
Σοβαρά ερωτήματα για την αξιοπιστία των εξετάσεων που διενεργούνται στα δημόσια νοσοκομεία προκύπτουν από τον έλεγχο των επιθεωρητών, στο πόρισμα των οποίων αποκαλύπτεται ότι νοσοκομεία διαθέτουν ληγμένα αντιδραστήρια και αναλώσιμα υλικά!
Και, δυστυχώς, οι επιθεωρητές ανακάλυψαν ότι τα υλικά αυτά χρησιμοποιήθηκαν σε ασθενείς! Ειδικότερα: Από την έρευνα προέκυψε ότι ο διευθυντής και το προσωπικό του εργαστηρίου χρησιμοποιούσαν ληγμένα αντιδραστήρια. Βρέθηκαν αντιδραστήρια με αλλοιωμένη ημερομηνία λήξης. Η φύλαξη των αντιδραστηρίων δεν λάμβανε χώρα σε κατάλληλες θερμοκρασίες. Δεν είχε γίνει ποτέ επιστροφή ληγμένων αντιδραστηρίων στις προμηθεύτριες εταιρείες, ούτε βρέθηκαν πρωτόκολλα καταστροφής ληγμένων υλικών του εργαστηρίου. Η αξιοπιστία των εξετάσεων ήταν εκτός των αποδεκτών ορίων. Σε αναλυτές τελευταίας τεχνολογίας που δεν μπορούσαν να λειτουργήσουν με ληγμένα αντιδραστήρια και controls γινόταν παρέμβαση από τους τεχνικούς των εταιρειών που υποστήριζαν τους αναλυτές, αλλά και τους χημικούς και τεχνολόγους του εργαστηρίου, ώστε οι αναλυτές να κάνουν δεκτά τα ληγμένα αντιδραστήρια.
Είχαν λήξει από το 1988!
Σε νοσοκομεία της επαρχίας βρέθηκαν ληγμένα αναλώσιμα υλικά στο Αιμοδυναμικό Εργαστήριο (με ημερομηνία λήξης από το έτος 1998 έως και το 2005), το κόστος προμήθειας των οποίων εκτιμήθηκε σε 631.236,87 ευρώ. Διαπιστώθηκε ότι στο εν λόγω εργαστήριο υπήρχαν παραλείψεις στην οργάνωση της αποθήκης σχετικά με τον τακτικό έλεγχο, την ταξινόμηση και τις παραγγελίες των υλικών.
Επιπλέον, δεν διενεργούσαν ετήσιες και λεπτομερείς απογραφές των ειδών, ώστε να προκύπτουν τα πραγματικά υπόλοιπα αυτών, δεν είχε καθορισθεί ο αριθμός των υλικών που θα αποτελούσαν το απόθεμα ασφάλειας, ενώ το σύστημα μηχανογράφησης δεν παρείχε τη δυνατότητα καταγραφής της ημερομηνίας λήξης του κάθε υλικού και παρακολούθησης της έγκαιρης διάθεσης αυτών. Από τον έλεγχο των επιθεωρητών διαπιστώθηκε ότι υπήρξαν περιπτώσεις που έγινε χρήση ληγμένων υλικών σε ασθενείς.
Σε νοσοκομείο της επαρχίας βρέθηκαν στις αποθήκες μη αναλώσιμα υλικά, κυρίως ιατροτεχνολογικός εξοπλισμός, που παρέμειναν αχρησιμοποίητα επί σειρά ετών, με αποτέλεσμα πολλά από αυτά να έχουν υποστεί αλλοιώσεις ή να είναι αμφίβολη η χρησιμοποίησή τους λόγω παλαιότητας ή ξεπερασμένης τεχνολογίας.