Η πανδημία της νέας γρίπης πλησιάζει και την Ελλάδα

Πεννυ Μπουλουτζα

Ολο και πιo κοντά στο ενδεχόμενο της ευρείας μετάδοσης στον πληθυσμό του νέου ιού της γρίπης βρίσκεται η χώρα μας. Η μεγάλη προσέλευση τουριστών κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού φέρνει όλο και πιo κοντά χρονικά τη συγκεκριμένη εξέλιξη, δυσχεραίνοντας τις προσπάθειες των ειδικών να ελέγξουν τη νόσο. Εως και την περασμένη Παρασκευή το απόγευμα είχαν καταγραφεί στην Ελλάδα συνολικά 134 κρούσματα, η πλειονότητα των οποίων αφορούσε άτομα που είχαν έρθει από το εξωτερικό, ωστόσο υπήρξαν και περιπτώσεις «ορφανών» περιστατικών, δηλαδή ασθενών που δεν είχε διευκρινιστεί πώς προσβλήθηκαν από τη γρίπη. Είναι ενδεικτικό ότι έως τις 2 Ιουλίου σε εννέα περιπτώσεις δεν είχε βρεθεί σύνδεση με επιβεβαιωμένο κρούσμα και ο μόνος λόγος για τον οποίο οι ειδικοί δεν αναφέρουν ότι έχουμε πλέον και στην Ελλάδα μετάδοση της γρίπης στον πληθυσμό είναι επειδή αυτά τα περιστατικά απείχαν χρονικά μεταξύ τους.

Οπως είπε στην «Κ» ο λοιμωξιολόγος του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων κ. Σωτήρης Τσιόδρας, «αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να καθυστερήσουμε τη “δραστηριότητα” της νόσου στη χώρα μας και την εμφάνιση ευρείας μετάδοσης στον πληθυσμό που θα αλλάξει τη φιλοσοφία με την οποία αντιμετωπίζουμε τη γρίπη». Που σημαίνει ότι είναι πολύ πιθανόν κάποια στιγμή να σταματήσει και στην Ελλάδα η επιδημιολογική επιτήρηση και οι εργαστηριακοί έλεγχοι των κρουσμάτων όπως άλλωστε συμβαίνει στις ΗΠΑ και πρόσφατα και στη Μεγάλη Βρετανία.

Μεταξύ των «ορφανών» κρουσμάτων φαίνεται ότι είναι -σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας- και η περίπτωση του τραυματιοφορέα στο Σισμανόγλειο. Οπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Υγείας, «η μετάδοση του ιού στην περίπτωση του τραυματιοφορέα δεν έγινε στο νοσοκομείο αλλά προήλθε από το οικογενειακό του περιβάλλον», χωρίς να διευκρινίζεται ωστόσο πώς προσβλήθηκαν ο αδελφός του και ο ανιψιός του. Πάντως, σε αυξημένη επιφυλακή είναι η Επιτροπή Λοιμώξεων στο Σισμανόγλειο μετά την ανίχνευση του κρούσματος του ιού της γρίπης στον τραυματιοφορέα του νοσοκομείου, για το ενδεχόμενο εμφάνισης συμπτωμάτων σε εργαζομένους ή/και σε νοσηλευομένους. Τουλάχιστον έως την Παρασκευή το μεσημέρι ουδείς εκ των συναδέλφων του τραυματιοφορέα και των ασθενών του νοσοκομείου είχε εμφανίσει συμπτώματα γρίπης.

Επειτα από τη συγκεκριμένη εξέλιξη, το Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας αποφάσισε την αναστολή λειτουργίας του Σισμανόγλειου ως Νοσοκομείου Αναφοράς Γρίπης για τις επόμενες ημέρες.

Το πρώτο κρούσμα ανθεκτικό στο Tamiflu

«Είναι αδύνατο να σταματήσουμε την προέλαση της νέας γρίπης» δήλωσε η διευθύντρια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, δρ Μάργκαρετ Τσαν κατά την εναρκτήρια ομιλία της στο παγκόσμιο συνέδριο για τη γρίπη, που πραγματοποιείται στο Κανκούν του Μεξικού. Και αυτή δεν είναι η μοναδική κακή είδηση της εβδομάδας.

Τις τελευταίες ημέρες πανικό προκάλεσε η ανακοίνωση Δανών επιστημόνων σύμφωνα με την οποία εντόπισαν το πρώτο κρούσμα νέας γρίπης που είναι ανθεκτικό στο βασικό όπλο που διαθέτουμε: στο αντιιικό σκεύασμα Tamiflu. Ανάλογη ανακοίνωση έκαναν την Πέμπτη και Ιάπωνες ειδικοί. Κάτι τέτοιο ομολογουμένως θα αποδυνάμωνε σημαντικά την ικανότητά μας να αντιμετωπίσουμε την ασθένεια, όχι απλώς τώρα που, όπως επιμένουν οι ειδικοί, τα συμπτώματα είναι ήπια. Οξυμένο θα ήταν το πρόβλημα «αύριο» όταν -ή καλύτερα εάν και εφόσον- το νέο στέλεχος Α(Η1Ν1) εμφανίσει μετάλλαξη και γίνει πολύ ισχυρότερο. Ωστόσο, παρά την επισήμανση Δανών και Ιαπώνων ειδικών, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εμμένει στο ότι το ανθεκτικό κρούσμα είναι μία μεμονωμένη περίπτωση που δεν πρέπει να πανικοβάλλει κοινή γνώμη και υγειονομικούς φορείς ούτε πρέπει να προκαλέσει μεταβολή των ισχυόντων πρωτοκόλλων που ακολουθούνται για την καταπολέμηση της ασθένειας. Και πρέπει όλοι να γνωρίζουν -λένε οι ειδικοί- ότι η ανάπτυξη ανθεκτικότητας δεν σημαίνει ότι το στέλεχος της γρίπης ενισχύθηκε.

90.000 ασθενείς

Τώρα, καθώς τα κρούσματα αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς σε ολοκληρο τον κόσμο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θεωρεί πολύ χρήσιμη τη δημιουργία ενός μαθηματικού μοντέλου που θα επιτρέψει την παρακολούθηση, καταγραφή και πρόβλεψη της εξέλιξης της πανδημίας. Μάλιστα, στα τέλη της περασμένης εβδομάδας συναντήθηκαν στην Γενεύη είκοσι επιφανείς ειδικοί σε μια προσπάθεια να κατανοήσουν καλύτερα τους μηχανισμούς της νόσου και να αντιληφθούν για ποιο λόγο βλέπουμε να επεκτείνεται το νόσημα σε νέα κράτη, γιατί αυτή η αρρώστια σε σχετικά μικρό διάστημα από μία χούφτα κρούσματα μεταβλήθηκε σε πανδημία με χιλιάδες προσβεβλημένους και εκατοντάδες θανάτους. Τα τελευταία στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας φέρουν τα επιβεβαιωμένα κρούσματα σε 90.000, ενώ έχουν χάσει τη ζωή τους 337 άνθρωποι.

Η αλήθεια, αυτή που μπορεί να αντιληφθεί και ο πιο ψύχραιμός θεατής, είναι ότι η κατασταση που διαμορφώνεται δεν μοιάζει να βελτιώνεται. Αμερικανοί ειδικοί πιστεύουν ότι στις ΗΠΑ τα κρούσματα -παρότι δεν έχουν καταμετρηθεί- πρέπει να υπερβαίνουν το ένα εκατομμύριο. Η Αργεντινή βρίσκεται σε απελπιστική κατάσταση. Εχουν ήδη χάσει τη ζωή τους εξαιτίας της νόσου τουλάχιστον 43 άτομα, ενώ η πόλη και η επαρχία του Μπουένος Αϊρες έχουν κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για να μπορέσει να αντιμετωπίσει την επιδημία. Οι αρχές, μάλιστα, καλούν τον κόσμο να αποφεύγει τα πολυσύχναστα μέρη και να εγκαταλείψει την παραδοσιακή συνήθεια κατανάλωσης «μάτε», ενός αφεψήματος παρόμοιου με το τσάι, το οποίο πάντα πίνεται από κοινό φλιτζάνι.

Μέτρα στη Βρετανία

Η Ισπανία θρήνησε, πριν από μερικές ημέρες, την πρώτη νεκρή από τη νέα γρίπη, όπως εξάλλου και η Αγγλία, αν και παλαιότερα είχαν σημειωθεί θάνατοι στη Σκωτία. Μάλιστα οι βρετανικές αρχές, αντιμέτωπες με την αύξηση των κρουσμάτων, πρόκειται να μεταβάλουν την πολιτική αντιμετώπισης της νόσου. Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε πρόσφατη ανακοίνωση των Βρετανών ειδικών που πιστεύουν ότι μέχρι τα τέλη του Αυγούστου στη χώρα μπορεί να καταγράφονται εκατό χιλιάδες νέα κρούσματα καθημερινά. Οπως ήταν αναμενόμενο, αντιμέτωπη με τέτοιους αριθμούς ασθενών, η χώρα μεταβάλλει τη στρατηγική αντιμετώπισης της κατάστασης. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι πλέον δεν είναι αναγκαίο να υποβάλλονται σε εξέταξη ανίχνευσης του νέου στελέχους της γρίπης όποιοι πολίτες έχουν συμπτώματα γρίπης. Αντιθέτως, οι υγειονομικοί φορείς συνιστούν στους ασθενείς να μένουν στα σπίτια τους και να λαμβάνουν την αγωγή που τους χορηγείται, ενώ δεν θα χορηγούνται φάρμακα στους οικείους και σε όσους ήρθαν σε επαφή με τον άρρωστο.