Τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην ετήσια έκθεση (2006) του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τα Ναρκωτικά επιβεβαιώνουν την πολυμορφία και τη ρευστότητα του προβλήματος της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών. Ορισμένες εξελίξεις θα μπορούσαν να μας μεταδώσουν μηνύματα αισιοδοξίας, αν ταυτόχρονα άλλες δεν αποθαρρύνουν τον εφησυχασμό. Ας δούμε πρώτα κάποια καλά νέα:
Διαπιστώνεται στην Ευρώπη μία γενική τάση μείωσης της χρήσης των ναρκωτικών. Η χρήση εξαιρετικά δημοφιλών ουσιών στους νέους, όπως η κάνναβη, υποχωρεί, ενώ και η ηρωίνη, υπεύθυνη για τα περισσότερα προβλήματα στις ευρωπαϊκές κοινωνίες, “δεν είναι πια της μόδας”. Οι θάνατοι από ναρκωτικά μειώθηκαν.
Τα κακά νέα: Η παραγωγή ναρκωτικών αυξήθηκε σε αναζήτηση νέων πελατών και οι τιμές λιανικής πώλησης έπεσαν σημαντικά. Οι νέοι συνδέουν τη νυχτερινή τους διασκέδαση με κάποια νέα ναρκωτικά αλλά και το αλκοόλ, ενώ η συνδυασμένη κατανάλωσή τους αυξάνει την τοξικότητα των ουσιών αυτών και τους κινδύνους για την υγεία. Ο τουρισμός των νέων κατευθύνεται σε χώρες όπου η χρήση αποτελεί ολοένα και περισσότερο στυλ ζωής στους χώρους διασκέδασης. Η βιομηχανία του αλκοόλ εισέρχεται στην αγορά της χορευτικής μουσικής με νέους τύπους ποτών που απευθύνονται σε άτομα νεότερης ηλικίας και σε γυναίκες. Διακρίνεται νέα αυξητική τάση των θανάτων.
Τα κακά νέα κινδυνεύουν στο άμεσο μέλλον να ανατρέψουν τα καλά, δημιουργώντας μία νέα γενιά εξαρτημένων. Σήμερα διαθέτουμε περισσότερο από ποτέ άλλοτε επιστημονικά δεδομένα πάνω στα οποία μπορούν να στηρίζονται αποτελεσματικότερες πολιτικές πρόληψης. Η στρατηγική και το σχέδιο δράσης για τα ναρκωτικά της Ε.Ε. έχουν βοηθήσει τα τελευταία χρόνια τις χώρες να αναπτύξουν συντονισμένες πολιτικές. Βρισκόμαστε όμως ακόμα αρκετά μακριά από αυτό που θα οφείλαμε να πράττουμε.
* Η Α. Κοκκέβη είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην πρόεδρος του ΟΚΑΝΑ.