«Καπέλα» στις τιμές των φαρμάκων

Σειρά παρασπονδιών και παράνομων αυξήσεων βρήκε ο έλεγχος που διέταξε ο νέος γενικός γραμματέας του υπουργείου Εμπορίου κ. Στ. Κομνηνός

ΡΕΠΟΡΤΑΖ Δ. ΧΑΡΟΝΤΑΚΗΣ |

Στις 8 Νοεμβρίου του 2006 εκδόθηκε δελτίο τιμών φαρμάκων. Σε παράρτημα του δελτίου υπήρχε μια ειδική κατηγορία φαρμάκων, αυτών των οποίων έληξε η «πατέντα» και οι τιμές τους μειώνονταν κατά 20%. Σε αυτή την ιδιαίτερη λίστα είχε συμπεριληφθεί και ένα πασίγνωστο φάρμακο (σιρόπι) για τον βήχα, σε δύο μορφές, για παιδιά και για ενηλίκους. Η πατέντα του είχε λήξει και η τιμή του έπρεπε να μειωθεί. Αλλά στη συγκεκριμένη λίστα περιλήφθηκε το παιδικό σιρόπι, και η τιμή του μειώθηκε από 2,62 ευρώ σε 2,10 ευρώ η συσκευασία, και από το σιρόπι των ενηλίκων μόνο η συσκευασία των 250 ml, της οποίας η τιμή μειώθηκε από 7,23 ευρώ σε 5,78 ευρώ. Ολα καλά; Μάλλον όχι, αφού η συσκευασία των ενηλίκων είχε πάψει να κυκλοφορεί! Αντιθέτως η συσκευασία των 125 ml, που επίσης απευθυνόταν σε ανηλίκους, αντί να μειωθεί- κατά τα οριζόμενα του νόμου- ανατιμήθηκε και από 4,03 ευρώ που κόστιζε, η τιμή της πήγε στα 4,84 ευρώ. Αντί δηλαδή η τιμή να μειωθεί κατά 20% και να διαμορφωθεί στα 3,22 ευρώ ανά συσκευασία, αυξήθηκε κατά 20%. Και μία λεπτομέρεια με σημασία: Η συγκεκριμένη συσκευασία είχε ετήσιες πωλήσεις 1,7 εκατ. τεμάχια.

Η παραπάνω περίπτωση είναι μία μόνο από όσες αποκάλυψε ο «εσωτερικός έλεγχος» που διέταξε άμα τη αναλήψει των καθηκόντων του ο νέος γενικός γραμματέας Εμπορίου του υπουργείου Οικονομίας κ. Στ. Κομνηνός στη Διεύθυνση Τιμών Φαρμάκων, της οποίας, μεταξύ των άλλων, προΐσταται. Πρόκειται για κλασικές περιπτώσεις διαφθοράς που παρατηρούνται σε συγκεκριμένους τομείς του Δημοσίου. Πόσο μάλλον που στην περίπτωση των φαρμάκων οι αυξήσεις των τιμών, κατά παράβαση ακόμη και της ίδιας της σχετικής νομοθεσίας, αποτελούν πλέον ένα δυσβάστακτο οικονομικό βάρος των ασφαλιστικών ταμείων, αρκετά από τα οποία βρίσκονται στα όρια της χρεοκοπίας. Σε σχετικό έγγραφο μάλιστα το οποίο η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομίας έχει στα χέρια της- προέκυψε από τον «εσωτερικό έλεγχο»- σημειώνεται ότι με βάση τις αγορανομικές διατάξεις 6, 7 και 8 του 2005 και του 2009 καταργήθηκε το κοστολόγιο για την τιμολόγηση των παρασκευαζόμενων και συσκευαζόμενων φαρμάκων, αλλά μόνο για την υπηρεσία, τη Διεύθυνση Τιμών Φαρμάκων. Αντιθέτως στις εταιρείες δόθηκε η δυνατότητα να επικαλούνται το κοστολόγιό τους ακόμη και στα εισαγόμενα, όταν μπορούν να εμφανίζουν υψηλά κόστη, και με βάση αυτά δικαιολογείται τιμή μεγαλύτερη του μέσου όρου των τριών φθηνότερων χωρών.

Το πιο τραγελαφικό, όμως, στοιχείο των προαναφερθεισών αγορανομικών διατάξεων είναι πως παρ΄ όλο που η υπηρεσία δεν έχει στοιχεία τιμών (προσφάτως η υπουργός κυρία Λούκα Κατσέλη ανακοίνωσε τη δημιουργία Παρατηρητηρίου Τιμών Φαρμάκων), για τις περισσότερες νέες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης ορίστηκε η υποχρέωση να λαμβάνονται υπόψη (οι τιμές των φαρμάκων σε αυτές τις χώρες), με αποτέλεσμα να αποδέχεται η υπηρεσία ό,τι υποβάλλουν οι εταιρείες, οι οποίες φυσικά για τις χώρες αυτές εμφανίζουν μόνο τις υψηλές τιμές, αφού γνωρίζουν ότι η υπηρεσία δεν έχει στοιχεία. Σήμερα υπάρχουν στοιχεία για μία ή δύο από τις 12 νέες χώρες. Επίσης πρόσφατα αφαιρέθηκε από τις χώρες που λαμβάνονταν υπόψη η Ελβετία, οι τιμές της οποίας έχουν μειωθεί τελευταία.

Αναφορικά με τις μειώσεις των τιμών των πρωτοτύπων φαρμάκων μετά τη λήξη της πατέντας, σημειώνεται: «Οπως έχει διαμορφωθεί το κείμενο, αφήνει κενά, π.χ., αν σε δισκία περιεκτικότητας 10 mg το φάρμακο έχει αντίγραφα που κυκλοφορούν σε “ικανοποιητικό βαθμό” μειώνεται η τιμή των 10 mg, ενώ αν στα δισκία των 20 mg του ιδίου φαρμάκου τα αντίστοιχααντίγραφα δεν κυκλοφορούν σε “ικανοποιητικό βαθμό” δεν μειώνεταιη τιμή των 20 mg. Η πρώτηεφαρμογή του άρθρου αυτού έγινε στο δελτίο τιμών 2/2006, από το οποίο προκύπτει ότι εφαρμόστηκεμια στενότατη ερμηνεία ώστε ακόμη και για την ίδια περιεκτικότητατου φαρμάκου να μη μειώνεται η τιμή του πρωτοτύπου αν το αντίγραφο έχει διαφορετικήσυσκευασία».

Επίσης, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, αν μια εταιρεία απέσυρε ένα φάρμακο από την αγορά και το επαναλανσάριζε με διαφορετική συσκευασία, επιχειρώντας να αποσπάσει υψηλότερη τιμή με το επιχείρημα ότι πρόκειται για νέο φάρμακο, τότε η Διεύθυνση Τιμών Φαρμάκων του υπουργείου είχε τη δυνατότητα να προχωρήσει «σε συσχέτιση των τιμών που προκύπτουν για τις νέες συσκευασίες και περιεκτικότητες ενός φαρμάκου με τις τιμές αυτών που κυκλοφορούν». Και μάλιστα υπάρχει συγκεκριμένη μέθοδος υπολογισμού. Ωστόσο στα χέρια της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου βρίσκεται συγκεκριμένη λίστα φαρμάκων, στην τιμολόγηση των οποίων όχι μόνο δεν έχει ληφθεί υπόψη η συγκεκριμένη μέθοδος, αλλά αντιθέτως υπάρχουν αυξήσεις τιμών που κυμαίνονται από 26% ως και 135%!