Κατηγορούμενοι για προμήθειες σε νοσοκομεία

Του ανταποκριτή μας στις Βρυξελλες Κωνσταντινου Kαλλεργη

Στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, αυτή τη φορά με αίτημα εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής την επιβολή προστίμου, οδηγείται η Ελλάδα για την αδυναμία της να επιβάλει τη νομιμότητα στους διαγωνισμούς προμήθειας ιατρικού εξοπλισμού από τα νοσοκομεία και τα κέντρα υγείας της χώρας.

Το πρόβλημα εστιάζεται στον νόμο 2955 του 2001 και ιδιαίτερα στην παράγραφο 7 του άρθρου 2, που επιτρέπει την προμήθεια πολλών κατηγοριών υλικού και εξοπλισμού όχι με διαγωνισμό, αλλά με διαπραγμάτευση με τους υποψήφιους προμηθευτές, κατά παράβαση των νόμων και κανόνων της Ενωσης. Το θέμα έχει ήδη απασχολήσει την Ευρωπαϊκή Δικαιοσύνη και το Δικαστήριο καταδίκασε σχετικώς τη χώρα τον Δεκέμβριο του 2007.

Ο σχετικός νόμος (2955) και οι υπουργικές αποφάσεις που εκδόθηκαν μετά την ψήφισή του προβλέπουν τον προσδιορισμό ανωτάτων τιμών για υλικά οστεοσύνθεσης, γναθοπροσωπικής χειρουργικής, βηματοδοτών-απινιδωτών, ηλεκτροδίων και υλικών καρδιοχειρουργικής, καθώς και για τα φίλτρα αιμοκάθαρσης τεχνητού νεφρού με τις απαραίτητες αρτηριοφλεβικές γραμμές. Με βάση δε τις τιμές αυτές επιτρέπεται η σύναψη συμβάσεων για την προμήθεια των προαναφερθέντων με απ’ ευθείας διαπραγμάτευση, χωρίς να πληρούται κανένας από τους όρους που διέπουν τέτοιες διαδικασίες.

Οι απ’ ευθείας διαπραγματεύσεις δεν απαγορεύονται καθολικά στην Ευρώπη, όμως υπάρχουν πολύ συγκεκριμένοι όροι και κανόνες για τη διεξαγωγή τους, που απλώς δεν προβλέπονται από τον συγκεκριμένο νόμο. Ετσι, με βάση την οδηγία 36 του 2993, οι απ’ ευθείας διαπραγματεύσεις επιτρέπονται ουσιαστικά μόνον αν αποτύχει προηγούμενος δημόσιος μειοδοτικός διαγωνισμός, κάτι που σημαίνει ότι δεν έχει γίνει καμία προσφορά ή ότι οι προσφορές που υποβλήθηκαν κρίθηκαν ακατάλληλες ή και αντικανονικές.

Πότε διατηρείται ο αρχικός προμηθευτής

Επιτρέπεται επίσης εφόσον συντρέχουν συγκεκριμένοι λόγοι, όπως όταν η προμήθεια έχει γνησίως απρόβλεπτο και κατεπείγοντα χαρακτήρα, όταν το υλικό προορίζεται για έρευνα ή, τέλος, για την περίπτωση συμπληρωματικών αγορών από τον αρχικό προμηθευτή για τη μερική ανανέωση ή επέκταση υφιστάμενων προμηθειών ή εγκαταστάσεων εφόσον κρίνεται ολοσχερώς απαραίτητο για πρακτικούς λόγους να διατηρηθεί ο ίδιος προμηθευτής.

Οι όροι αυτοί δεν καλύπτονται από τον 2955, εξ ου και η πρώτη καταδίκη της χώρας το 2007, που λογικά θα έπρεπε να οδηγήσει στη ριζική αλλαγή του νόμου. Ωστόσο, έκτοτε τα πράγματα δεν έχουν αλλάξει ή έστω δεν έχουν αλλάξει σε βαθμό που να μπορεί να θεωρηθεί ότι υλοποιήθηκε η απόφαση του Δικαστηρίου. Ετσι η Επιτροπή προσφεύγει εκ νέου, ζητώντας να επιβληθεί πρόστιμο στη χώρα, κατ’ αποκοπήν για τη μέχρι τούδε παρανομία και εν συνεχεία ημερήσιο, έως συμμορφώσεώς της.