Στο πλαίσιο του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς (European Leſt) η Esquerra Unida i Alternativa της Καταλωνίας διοργάνωσε στη Βαρκελώνη στο τέλος του Φλεβάρη 2010 συνάντηση εργασίας με θέμα «Υγεία και οι κοινωνικές της παράμετροι στην Ευρώπη». Στη συνάντηση πήραν μέρος αντιπρόσωποι από την Ισπανία (Ενωμένη Αριστερά), από τη Γαλλία (Κ.Κ. Γαλλίας PCF), τη Γερμανία (Die Linke), την Ελλάδα (ΣΥΝ), την Ιταλία (Rifondazione), τη Μολδαβία (K.K. Δημοκρατίας Μολδαβίας – PCRM ), την Πορτογαλία (Bloco), την Τουρκία (ODP), τη Φινλανδία (Ενωμένη Αριστερά και Κ.Κ. Φινλανδίας – SKP), καθώς και βουλευτές, εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης και εκπρόσωποι φορέων και οργανώσεων από την Καταλωνία και την ευρύτερη Ισπανία.
Τον Συνασπισμό εκπροσώπησε ο υπεύθυνος του τμήματος Υγείας Δημήτρης Αδαμόπουλος.
Τα συμπεράσματα και οι αποφάσεις αυτής της ημερίδας συνθέτουν την παρακάτω Διακήρυξη.
Διακήρυξη της Βαρκελώνης για την υγεία
1. Η υγεία, όπως ορίζεται και από τον ΠΟΥ, είναι δικαίωμα και όχι εμπόρευμα.
Όταν συγκρούονται συμφέροντα ή ερμηνείες του δίπολου «υγεία δικαίωμα-υγεία εμπόρευμα», η άσκηση του δικαιώματος στην υγεία είναι αυτή που πρέπει να υπερισχύει σε κάθε περίπτωση.
2. Θεωρούμε την υγεία: Δικαίωμα, αξία, θεμελιακό αναφαίρετο κοινωνικό στόχο, ο οποίος συμβάλλει στην προστασία και εγγυάται τη φροντίδα για όλους τους ανθρώπους. Όλα τα παραπάνω αποτελούν θεμελιακή υποχρέωση των κυβερνήσεων στο πλαίσιο της Ε.Ε. που θέλουμε να οικοδομήσουμε.
3. Διαπιστώνουμε την αντικειμενική απουσία συστημάτων πληροφόρησης καθώς και αξιολόγησης της υγείας σε επίπεδο Ευρώπης. Δεν διαθέτουμε ένα πραγματικό εργαλείο διάγνωσης και δράσης σε ευρωπαϊκή κλίμακα, ειδικότερα αν σκεφτούμε την πολυπλοκότητα που προστίθεται από την ετερογένεια των εθνών – κρατών. Αποτελεί πρωταρχική αναγκαιότητα ο εφοδιασμός όλων των χωρών με ένα ευρωπαϊκό σύστημα / Παρατηρητήριο Υγείας που θα εξασφαλίζει αξιοπιστία. Ένα σύστημα που θα παρακολουθεί την υγεία, τις κοινωνικές της παραμέτρους και τις ανισότητες στον τομέα αυτόν, ένα σύστημα ικανό να μετρά αυτά που πραγματικά θέλει να απεικονίσει και θα διευκολύνει την πληροφόρηση υψηλού επιπέδου με δημόσιο και δημοκρατικό έλεγχο. Ως ένα λειτουργικό παράδειγμα αυτού του τύπου θα μπορούσε να μελετηθεί και αξιολογηθεί το ντοκουμέντο «Impact in Health» (Επιπτώσεις στην υγεία) για όλες τις δράσεις και τις πολιτικές που αναπτύσσονται στα όρια της Ευρώπης το οποίο να συνοδεύει κάθε ευρωπαϊκή πρόταση, οδηγία και νομοθετική ρύθμιση.
4. Διεκδικούμε την εγγύηση της προστασίας της υγείας και την καθολική πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας σε όλες τις περιφέρειες της Ε.Ε. με σκοπό να παρέχεται ποιοτική βοήθεια σε όποιον την έχει ανάγκη. Αυτό μπορεί να το εγγυηθεί και να το πραγματοποιήσει μόνο το εθνικό και Δημόσιο Σύστημα Υγείας σε κάθε χώρα που πρέπει να είναι καθολικό και ποιοτικό. Στην παρούσα φάση, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί σε νεο-εμφανιζόμενα νοσήματα, καθώς και σε σπάνιες παθήσεις ή παθήσεις που η γνώση γι αυτές και η θεραπεία είναι ανεπαρκής. Στις περιπτώσεις αυτές η στήριξη της πληροφόρησης και της έρευνας θα πρέπει να γίνεται μέσα από δημόσιους φορείς.
5. Η χρηματοδότηση θα πρέπει απαραίτητα να προέρχεται από τις πηγές του προϋπολογισμού κάθε χώρας και της Ε.Ε. Αρνούμαστε να δεχτούμε ότι ο δημόσιος τομέας υγείας είναι μη βιώσιμος. Το Δημόσιο Σύστημα Υγείας οφείλει να διεκδικήσει, στο όνομα του δικαιώματος στην υγεία όλων των πολιτών, χρηματοδότηση από το φοροαπαλλαγμένο ή ανεπαρκώς φορολογούμενο μεγάλο κεφάλαιο, στο πλαίσιο της οικονομικής πολιτικής που εφαρμόζεται και αποτελεί πρωταγωνιστή και κινητήρια δύναμη της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης.
6. Απορρίπτουμε κατηγορηματικά κάθε μορφή εμπορευματοποίησης του συστήματος υγείας μέσα από δια-
δικασίες εξάρτησης, είτε με τη μορφή συμμετοχής των πολιτών στην οικονομική επιβάρυνση είτε με τη μορφή συμπληρωματικής ιδιωτικής ασφάλισης υγείας.
7. Η υγεία ορίζεται σαν κατάσταση ευεξίας και αρμονικής ισορροπίας κάθε ατόμου με το κοινωνικό και φυσικό του περιβάλλον. Έτσι, κάνουμε λόγο για την αναγκαιότητα παρέμβασης σε κάθε παράμετρο που την καθορίζει, χωρίς να ξεχνάμε ότι οι κοινωνικές παράμετροι είναι τελικά αιτία και αποτέλεσμα του επιπέδου υγείας μιας κοινωνίας. Η εργασία, το φύλο, η καταγωγή, το φυσικό περιβάλλον, ο πολιτισμός, η κοινωνική προστασία, το κοινωνικό-οικονομικό επίπεδο, η αστυφιλία, η κατοικία είναι οι πραγματικοί παράγοντες που καθορίζουν τη δημόσια υγεία. Συνεπώς είναι αδήριτη ανάγκη να θεωρήσουμε την υγεία ζήτημα διατομεακής και συμμετοχικής προσέγγισης. Με την έννοια αυτή, είναι ιδιαίτερα σημαντική η στόχευση του ΠΟΥ για «εξάλειψη των ανισοτήτων στην υγεία μέσα σε μια γενιά». Θεωρούμε τις ανισότητες στην υγεία σαν αντιπροσωπευτικό δείκτη της κοινωνικής ανισότητας, μια κατάσταση που μπορούμε και πρέπει να υπερβούμε.
8. Για την επιτυχία των στόχων, η κοινωνική συμμετοχή είναι θεμελιακής σημασίας. Μιλάμε για έναν νέο και ενεργητικό τύπο συμμετοχής, με θεσμική ενδυνάμωση, με ανάληψη υπευθυνότητας, με δημοκρατικό σεβασμό στη διαφορετικότητα, με διαφάνεια, με συνέχεια και αφιέρωση στη συλλογικότητα. Οι πολίτες είναι ο κύριος παράγοντας πάνω στην υγεία και στις συνιστώσες που την καθορίζουν, αλλά ακόμα περισσότερο είναι ο παράγοντας που θα προσδώσει την ταυτότητα της κοινωνικής Ευρώπης που θέλουμε να οικοδομήσουμε.