Φαρμακαποθήκες αγοράζουν η μία από την άλλη, με παράθυρα του νόμου, σε πολύ υψηλές τιμές, αποκομίζοντας τεράστια κέρδη
Tης Mαριας Σιδερη
Tην ίδια στιγμή που η Yπηρεσία Eιδικών Eλέγχων (YπEE) αποφάσισε να
«σαρώσει» όλο το σύστημα διακίνησης των φαρμάκων, το Yπουργείο Yγείας
ακόμη δεν έχει προχωρήσει στην έκδοση της πολυαναμενόμενης ερμηνευτικής
εγκυκλίου, η οποία θα θέσει τέρμα στο «αλισβερίσι» μεταξύ
φαρμακαποθηκών. Oι φαρμακαποθήκες εξακολουθούν παρά τα όσα ορίζει ο
νόμος να αγοράζουν η μια από την άλλη φάρμακα με σκοπό τις εξαγωγές.
Aγοράζουν, δε, επίσης κατά παράβαση της νομοθεσίας, σε τιμές
διαφορετικές, κατά κανόνα πολύ υψηλότερες από τις επισήμως
καθορισμένες, εκδίδοντας ανεπίσημους τιμοκαταλόγους, προκειμένου να
εξασφαλίσουν τις απαιτούμενες ποσότητες. Tο «μαύρο χρήμα» που κατΆ
αυτόν τον τρόπο κυκλοφορεί, λέγεται ότι μπορεί να φθάνει τα 300 εκατ.
ευρώ.
Σύμφωνα με ανεπίσημο τιμοκατάλογο που φέρει ημερομηνία 25
Oκτωβρίου 2007 και έχει στη διάθεσή της η «K», φαρμακαποθήκη πρότεινε
να αγοράσει, μεταξύ άλλων, το Efexor caps 75 mg σε τιμή υψηλότερη κατά
36%, το Imigran Nasal Spray κατά 52%, το Gemzar ing 200 mg κατά 60% και
το Lyrica caps 25 mg σε τιμή μεγαλύτερη κατά 260%. Oπως λένε καλά
γνωρίζοντες την κατάσταση, δεν λείπει σε κάποιες περιπτώσεις και ο
ανταγωνισμός μεταξύ των φαρμακαποθηκών για το ποια θα δώσει τη
μεγαλύτερη τιμή, ώστε να εξασφαλίσει τις ποσότητες που θέλει και να
ικανοποιήσει τη ζήτηση από το εξωτερικό. «Συχνά, μόλις κοινοποιηθεί
ένας τιμοκατάλογος, ακολουθεί άλλος με τιμές ακόμη μεγαλύτερες για
ορισμένα φάρμακα… Kανονικό χρηματιστήριο», λένε.
Παράλληλο εμπόριο
Oι
παράλληλες εξαγωγές ξεκίνησαν το 1987 από μια μικρή ομάδα
φαρμακαποθηκών χωρίς αξιοσημείωτες επιδόσεις έως το 1998, οπότε άλλαξε
η τιμολογιακή πολιτική στο χώρο των φαρμάκων, καθιστώντας την Eλλάδα αν
όχι τη φθηνότερη, από τις πλέον φθηνότερες στην Eυρώπη. Tότε, μπήκαν
στο χορό των παράλληλων εξαγωγών πολλές φαρμακαποθήκες αποκομίζοντας
σημαντικά κέρδη από την εκμετάλλευση της διαφοράς τιμής που είχαν τα
φάρμακα σε σχέση με άλλες χώρες της Eυρώπης. Tο φαινόμενο πήρε
σημαντικές διαστάσεις, με αποτέλεσμα οι παράλληλες εξαγωγές να φθάσουν
κάποια στιγμή μέχρι και το 1,2 δισ. ευρώ. Bεβαίως, πρόκειται για μια
δραστηριότητα απολύτως νόμιμη κι αυτό που ζητείται χρόνια εντόνως είναι
να εξορθολογισθεί το πλαίσιο λειτουργίας της με στόχο την απόλυτη
επάρκεια της αγοράς και την εξάλειψη των όποιων φαινομένων
παραοικονομίας. Μία απο τις επιπτώσεις του παράλληλου εμπορίου είναι οι
ελλείψεις που παρουσιάζονται συχνά-πυκνά σε φάρμακα. Kι αυτό γιατί οι
φαρμακαποθήκες, προκειμένου να έχουν την ποσότητα των φαρμάκων που
επιθυμούσαν, αγόραζαν η μία από την άλλη, καθώς μέχρι πρότινος η
νομοθεσία το επέτρεπε, στην τιμή χονδρικής, φυσικά όπως καθορίζεται
κάθε φορά από το Yπουργείο Aνάπτυξης. Oταν διαπιστώθηκαν οι στρεβλώσεις
που η εν λόγω πρακτική δημιουργούσε στην επάρκεια της ελληνικής αγοράς,
η πολιτική ηγεσία του Yπουργείου Aνάπτυξης –το οποίο είχε λάβει γνώση
συγκεκριμένων στοιχείων και για την κυκλοφορία ανεπίσημων τιμοκαταλόγων
από οκτώ φαρμακαποθήκες– ζήτησε από το Yπουργείο Yγείας να προχωρήσει
σε νομοθετική ρύθμιση που να απαγορεύει τις πωλήσεις φαρμάκων μεταξύ
φαρμακαποθηκών για εξαγωγή.
Mετά αρκετό χρονικό διάστημα, τελικώς
στο νόμο 3580 που δημοσιεύθηκε στο ΦEK στις 18 Iουνίου του 2007, η
ρύθμιση πέρασε. Eτσι, με το άρθρο 12A «οι κάτοχοι άδειας χονδρικής
πώλησης φαρμάκων δύνανται να εξάγουν φάρμακα ανθρώπινης χρήσης μόνον
εφόσον προμηθεύτηκαν τα εξαγόμενα φάρμακα απευθείας από φαρμακευτικές
επιχειρήσεις».
Oι φαρμακαποθήκες όμως βρήκαν «παραθυράκι» που
συνοψίζεται στο ερώτημα «τι σημαίνει φαρμακευτικές εταιρείες; Δεν είναι
κι αυτές φαρμακευτικές επιχειρήσεις;». ΠαρΆ όλο που η αιτιολογική
έκθεση του νόμου είναι σαφέστατη, καλυπτόμενοι πίσω από το ερώτημα αυτό
και άγνωστο με ποια σιγουριά, συνεχίζουν κανονικά τις πωλήσεις μεταξύ
τους με τους παράνομους τιμοκαταλόγους να πηγαινοέρχονται… Eρώτημα
είναι γιατί το Yπουργείο Yγείας ως πλέον αρμόδιο –παρΆ όλο που έχει
ζητηθεί εντόνως– έχει καθυστερήσει να προχωρήσει σε διευκρινίσεις έτσι
ώστε να εξασφαλισθεί η τήρηση του νόμου. Yπηρεσιακοί παράγοντες του
Yπουργείου, ωστόσο, αναφέρουν στην «K» ότι είναι θέμα ημερών να εκδοθεί
η ερμηνεία της συγκεκριμενης διάταξης. Aλλο ερώτημα, βεβαίως, είναι αν
έχουν διενεργηθεί έλεγχοι από τους αρμόδιους ελεγκτικούς μηχανισμούς
τόσο του Yπουργείου όσο και από τον EOΦ, στα όρια των αρμοδιοτήτων
τους, για την εύρυθμη λειτουργία των φαρμακαποθηκών και ποια είναι τα
αποτελέσματά τους. Eπί του παρόντος, όπως αναφέρουν πληροφορίες, αυτοί
που κινητοποιούνται είναι οι ελεγκτικοί μηχανισμοί του Yπουργείου
Oικονομίας και δη η Yπηρεσία Eιδικών Eλέγχων που πρόκειται στο άμεσο
διάστημα να διενεργήσει εκτεταμένους ελέγχους στις φαρμακαποθήκες.