Μεταμοσχεύσεις με… φιλότιμο

Με λίγα έως ανύπαρκτα μέσα λειτουργεί η μοναδική κλινική μεταμοσχεύσεων ήπατος στην Ελλάδα

Του Θαναση Tσιγγανα

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. Πριν από δύο μήνες, ένα παιδάκι 5 ετών μιας οικογένειας μεταναστών μπήκε στο Iπποκράτειο Nοσοκομείο Θεσσαλονίκης με σοβαρό νόσημα στο ήπαρ. Οι γιατροί του νοσοκομείου σήκωσαν τα χέρια. Η μοίρα του, όμως, δεν είχε πει την τελευταία λέξη. Οι γονείς ενός άλλου παιδιού ηλικίας 12 ετών που σκοτώθηκε σε τροχαίο δώρισαν τα όργανά του και η μεταμόσχευση ήπατος στην οποία υποβλήθηκε στην Κλινική Μεταμοσχεύσεων της Θεσσαλονίκης επανέφερε την ελπίδα για ζωή στον μικρό μετανάστη.

Αυτό το θαύμα της δωρεάς των οργάνων σώματος, το θαύμα της ζωής επί του θανάτου όπως λένε οι ειδικοί επιστήμονες, «επαναλήφθηκε» από την αρχή του χρόνου «δυστυχώς μόνο 18 φορές». Τόσες είναι οι μεταμοσχεύσεις ήπατος που πραγματοποιήθηκαν στην Κλινική Μεταμοσχεύσεων του Ιπποκρατείου Nοσοκομείου Θεσσαλονίκης, τη μοναδική κλινική μεταμοσχεύσεων ήπατος που λειτουργεί στην Ελλάδα με κινητήρια δύναμη τον όρκο του Ιπποκράτη και το ελληνικό φιλότιμο. «Λέμε δυστυχώς», λέει στην «Κ» ο διευθυντής της Κλινικής και καθηγητής του ΑΠΘ κ. Δημήτριος Τακούδας, «γιατί θα μπορούσαμε να είχαμε σώσει περισσότερους αν μας πρόσεχαν λίγο…».

Το 2008 η Κλινική Mεταμοσχεύσεων του Ιπποκρατείου Nοσοκομείου Θεσσαλονίκης, έπειτα από περίπου 20 χρόνια λειτουργίας, είχε καταφέρει να αγγίξει τα ευρωπαϊκά πρότυπα πραγματοποιώντας 53 μεταμοσχεύσεις ήπατος και πολύ περισσότερες νεφρού. Το βλέμμα των Ευρωπαίων ειδικών στράφηκε στη Θεσσαλονίκη και η κυβέρνηση οραματίστηκε Διαβαλκανικό Κέντρο Μεταμοσχεύσεων.

Το 2009, άλλοι 45 ασθενείς σώθηκαν με μεταμόσχευση ήπατος, αλλά φέτος ο αριθμός τους έχει επιστρέψει στην… ελληνική πραγματικότητα. «Αν μας έδιναν ένα χειρουργείο αποκλειστικά για μεταμοσχεύσεις και τα ποσά που αντιστοιχούν στο κόστος πέντε μεταμοσχεύσεων του εξωτερικού, για 20 χρόνια δεν θα είχαμε πρόβλημα», δηλώνει ο διευθυντής της. Μια μεταμόσχευση ήπατος σε κέντρο του εξωτερικού κοστολογείται περίπου 200.000 ευρώ. Κάθε χρόνο, περίπου 80 Ελληνες ασθενείς φεύγουν στο εξωτερικό για μεταμόσχευση. Στο Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης τα ασφαλιστικά ταμεία καταβάλλουν περίπου 17.500 ευρώ.

Η αναστολή λειτουργίας της Κλινικής Μεταμοσχεύσεων του Λαϊκού, που λειτούργησε για τρία χρόνια και έκλεισε πέρυσι, δεν επηρέασε αυτήν της Θεσσαλονίκης. «Αλλωστε, ποτέ στην Αθήνα δεν γίνονταν συστηματικά μεταμοσχεύσεις», λένε οι γιατροί της. Μπορεί λοιπόν να είναι το μοναδικό κέντρο μεταμοσχεύσεων ήπατος, αλλά «δεν έχει καμία αξιοποίηση ώστε να αναπτυχθεί», τονίζει ο κ. Τακούδας. Οι γιατροί της, που πέτυχαν φέτος και τέσσερις συνδυασμένες μεταμοσχεύσεις παγκρέατος – νεφρού, παρακαλούν για ένα χειρουργείο. «Υπάρχει», λέει ο καθηγητής του ΑΠΘ, «ένα αχρησιμοποίητο χειρουργείο στο νοσοκομείο, πέντε χρόνια τώρα, αλλά δεν μας παραχωρείται. Λόγω της φύσης των επεμβάσεων μεταμόσχευσης, αναγκαζόμαστε να παρεμβαίνουμε εκτάκτως στο πρόγραμμα των χειρουργείων του νοσοκομείου, με ό, τι προβλήματα αυτό δημιουργεί».

 

Οι πρόσφατες αλλαγές

 

Μετά χρόνων και βασάνων, η Κλινική απέκτησε επαρκές ιατρικό προσωπικό και 21 κρεβάτια. Ομως, δεν κατάφερε να αποκτήσει ούτε δικό της χειρουργείο ούτε τον αντίστοιχο εξοπλισμό οργάνων ούτε το απαραίτητο νοσηλευτικό προσωπικό ούτε τη δική της αίθουσα ανάνηψης, όπως διαθέτουν όλα τα κέντρα του εξωτερικού, ούτε οργανωτική μέριμνα για τις εφημερίες των γιατρών της ούτε καν γραφεία. Οι πρόσφατες αλλαγές του υπουργείου με τις περικοπές των εφημεριών αποδυνάμωσαν την ιδιαιτερότητα της κλινικής.

«Οι προσφορές οργάνων δεν είναι κατά παραγγελία», σχολίασε ο καθηγητής. Εμείς οφείλουμε να είμαστε σε ετοιμότητα, έτσι ώστε τρεις ανεξάρτητες ιατρικές ομάδες να λειτουργήσουν για την παραλαβή οργάνων και τη μεταμόσχευση. Πριν από λίγες ημέρες χρειάστηκε να κληθεί εκτάκτως γιατρός από τις καλοκαιρινές του διακοπές για να κάνουμε μια διπλή μεταμόσχευση.

Μεταμόσχευση με… φιλότιμο, δηλαδή, και όλα πήγαν καλά για τον ασθενή. Ομως, αυτό δεν αρκεί. Χρειάζονται κονδύλια για την υποδομή. Αν αύριο σταματήσουμε τις μεταμοσχεύσεις, κανένας αρμόδιος δεν θα νοιαστεί».