p style=”border-bottom: 0px; border-left: 0px; padding-bottom: 0px; text-transform: none; background-color: rgb(255,255,255); text-indent: 0px; margin: 0px; padding-left: 0px; letter-spacing: normal; padding-right: 0px; font: 14px/24px Tahoma, Geneva, sans-serif; white-space: normal; color: rgb(0,0,0); vertical-align: baseline; border-top: 0px; border-right: 0px; word-spacing: 0px; padding-top: 0px; -webkit-text-size-adjust: auto; -webkit-text-stroke-width: 0px”>Του Κωνσταντίνου Τσουκαλά
Η μεταρρυθμιστική ευχολογία είναι συχνά κοινότοπη. Οταν μας λένε ότι η αθλιότητα πρέπει να αναστραφεί, ότι η κοινωνία πρέπει να γίνει πιο δίκαιη και πιο ελεύθερη, ότι η εθνική οικονομία πρέπει να ανακάμψει, ότι η βία πρέπει να αποδοκιμάζεται ή ότι η αναξιοπιστία είναι βλαπτική, είναι σαν να μας διαβεβαιώνουν πως είναι καλύτερα να είμαστε νέοι, πλούσιοι, ωραίοι και υγιείς παρά γέροι, πένητες, κακομούτσουνοι και κατάκοιτοι. Και γι” αυτόν ακριβώς τον λόγο οι παραινέσεις αυτές τείνουν συχνά να είναι επικοινωνιακά πειστικές. Ακόμα και όταν δεν συντρέχουν προϋποθέσεις για πραγματικές «λύσεις», οι ανέξοδες ρητορικές γενικεύσεις μπορεί πάντα να προσφέρουν επιφάσεις συναινέσεων. Με αυτήν την έννοια λοιπόν, η κοινοτοπία εμφανίζεται συχνά σαν από μηχανής Θεός. Εγκλωβισμένοι στην ασφυξία του αυτονόητου, οι πολίτες ούτε χρειάζεται ούτε τολμούν να προβληματίζονται για «λεπτομέρειες».
Σε τέτοια ακριβώς πλαίσια θα πρέπει να ενταχθεί το πάνδημο αίτημα «εξυγίανσης» των κρατικών μηχανισμών. Ολοι θα συμφωνήσουν πως ο «πάσχων» δημόσιος τομέας χρειάζεται ριζική αναδιάρθρωση, ότι οι «επίορκοι» πρέπει να εξοβελιστούν, ότι η διαφθορά πρέπει να παταχθεί και ότι οι τεμπέληδες και οι κοπανατζήδες πρέπει να απομακρυνθούν. Και όλοι αναγνωρίζουν πως οποιαδήποτε καθυστέρηση ή ολιγωρία απειλεί να αποδειχθεί μοιραία.
Τα πράγματα δεν είναι όμως τόσο απλά. Ακόμα και αν ακούγονται ευλογοφανείς οι κοινότοπες αυτές γενικολογίες, μπορεί να είναι υποβολιμαίες και αποπροσανατολιστικές. Ο αποφαντικά μεταρρυθμιστικός λόγος τείνει πάντα να λέει τη μισή μόνο αλήθεια παρακάμπτοντας τις αντιφάσεις που κατ” ανάγκην ενυπάρχουν σε όλα τα αξιακά και πολιτικά διακυβεύματα. Από τη στιγμή που γίνεται δεκτό πως, για να είναι δυνατόν να λειτουργεί αποτελεσματικά και ορθολογικά ο πάσχων δημόσιος τομέας, θα πρέπει να προσλαμβάνεται και να λειτουργεί ακριβώς όπως και ο υγιής ιδιωτικός, δεν υπάρχουν πλέον αξιακά διλήμματα και ο φαύλος κύκλος τετραγωνίζεται. Η μόνη εγγύηση για την καλή λειτουργία του κράτους είναι να ακολουθεί πιστά τα αγοραία πρότυπα.
Υπάρχει όμως και το τίμημα.