Αυξάνονται σταδιακά από το 2011 τα όρια ηλικίας για τη συνταξιοδότηση από το Ενιαίο Ταμείο Ανεξάρτητα Απασχολουμένων (ΕΤΑΑ). Οι αλλαγές -που αφορούν γιατρούς, δικηγόρους και μηχανικούς- προβλέπονται στον τελευταίο ασφαλιστικό νόμο, ενώ δεν επηρεάζονται όσοι προλάβουν να θεμελιώσουν φέτος συνταξιοδοτικό δικαίωμα.
Οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης από το ΕΤΑΑ αποσαφηνίζονται σε εγκύκλιο του αναπληρωτή υπουργού Εργασίας Γιώργου Κουτρουμάνη, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα. Οι κυριότερες ρυθμίσεις για όσους ασφαλίστηκαν μέχρι 31 Δεκεμβρίου 1992 είναι οι εξής:
2 Συνταξιοδότηση γυναικών με 35ετία και ηλικία 58 ετών. Ο απαιτούμενος χρόνος ασφάλισης αυξάνεται κατά δώδεκα μήνες τον χρόνο από το 2011 και μέχρι τη συμπλήρωση 40 ετών. Το όριο ηλικίας αυξάνεται κατά δώδεκα μήνες τον χρόνο από το 2013 και μέχρι τη συμπλήρωση του 60ου έτους.Σημειώνεται πως οι ασφαλισμένοι δικαιούνται σύνταξη με το όριο ηλικίας και τον χρόνο ασφάλισης που ισχύει κατά τη συμπλήρωση της 35ετίας. Για παράδειγμα ασφαλισμένη συμπληρώνει 35ετία το 2012 και έχει ηλικία 58 ετών.Το 2012 απαιτούνται για συνταξιοδότηση 37 έτη και η συμπλήρωση του 59ου έτους. Η συγκεκριμένη ασφαλισμένη θα συνταξιοδοτηθεί το 2014, παρόλο που εκείνο το έτος απαιτούνται 39 έτη.
3 Συνταξιοδότηση γυναικών. Το όριο ηλικίας των 60 ετών που προβλέπεται για τη συνταξιοδότηση αυξάνεται κατά ένα έτος κάθε χρόνο από 1ης Ιανουαρίου 2011 και μέχρι τη συμπλήρωση του 65ου έτους. Η ρύθμιση αφορά γυναίκες ασφαλισμένες των τομέων κύριας ασφάλισης του ΕΤΑΑ και γυναίκες έγγαμες του Τομέα Ασφάλισης Νομικών.Σε όλες τις περιπτώσεις, οι ασφαλισμένες δικαιούνται σύνταξη στο όριο ηλικίας όπως διαμορφώνεται κατά το έτος συμπλήρωσης του προβλεπόμενου κατά την έναρξη ισχύος του νόμου, δηλαδή κατά τη συμπλήρωση του 60ου έτους.
Δύο χρόνια παραπάνω
Για παράδειγμα ασφαλισμένη του ΤΣΑΥ η οποία το 2012 συμπληρώνει το 60ο έτος και 22 έτη ασφάλισης, θα συνταξιοδοτηθεί στο 62ο έτος (δηλαδή το 2014) οπότε θα έχει συμπληρώσει και τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης.Στις περιπτώσεις των γυναικών του ΤΣΜΕΔΕ και του Τομέα Ασφάλισης Νομικών θα πρέπει κατά τη συμπλήρωση του 60ου έτους να έχει αντίστοιχα συμπληρωθεί και ο απαιτούμενος χρόνος ασφάλισης (25 έτη ασφάλισης).Αντίστοιχα, στις περιπτώσεις των γυναικών του ΤΣΑΥ και των εγγάμων γυναικών του Τομέα Ασφάλισης Νομικών -όπου ο απαιτούμενος χρόνος αυξάνεται σταδιακά κατ’ εφαρμογή του ν.2084/1992- πρέπει να συμπληρωθεί ο χρόνος ασφάλισης που απαιτείται κατά το έτος συνταξιοδότησης.Oι έγγαμες γυναίκες του Τομέα Ασφάλισης Νομικών που μέχρι 31 Δεκεμβρίου 1997 είχαν συμπληρώσει τις τότε προϋποθέσεις συνταξιοδότησης (15 έτη) και μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν οποτεδήποτε εξακολουθούν να έχουν αυτό το δικαίωμα.
4 Συνταξιοδότηση μητέρων ανήλικων τέκνων. Το όριο ηλικίας καθορίζεται το 2011 στο 55ο έτος, το 2012 στο 58ο έτος και το 2013 στο 65ο έτος. Η εν λόγω ρύθμιση αφορά στις μητέρες ανηλίκων τέκνων του Τομέα Ασφάλισης Νομικών, ενώ οι ίδιοι όροι ισχύουν και για τους χήρους πατέρες ανηλίκων τέκνων.Η ασφαλισμένη μητέρα ακολουθεί το όριο ηλικίας όπως διαμορφώνεται κατά τη συμπλήρωση του απαιτούμενου συντάξιμου χρόνου, εφόσον συντρέχει η ανηλικότητα του παιδιού.Για παράδειγμα μητέρα ανηλίκου τέκνου συμπληρώνει 25ετία το 2011, έχει όμως ηλικία 53 ετών. Θα πρέπει να συμπληρώσει το 55ο έτος, οπότε θα συνταξιοδοτηθεί το 2013 (ανεξάρτητα εάν το ανήλικο τέκνο έχει ενηλικιωθεί).Οσον αφορά στον απαιτούμενο για συνταξιοδότηση χρόνο ασφάλισης -δεδομένου ότι αυξάνεται σταδιακά κατ’ εφαρμογή του ν.2084/1992- οι μητέρες ανηλίκων τέκνων πρέπει να έχουν συμπληρώσει τον χρόνο που απαιτείται κατά το έτος συνταξιοδότησης.Για παράδειγμα μητέρα ανηλίκου που συμπληρώνει το 2012 το 60ο έτος, θα συνταξιοδοτηθεί το 2014, οπότε και συμπληρώνει το 62ο έτος εφόσον έχει 23,5 έτη ασφάλισης.Σημειώνεται ότι οι μητέρες ανηλίκων που μέχρι 31 Δεκεμβρίου 1997 είχαν συμπληρώσει τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης που όριζε το καταστατικό του τέως Ταμείου Νομικών -σήμερα Τομέας Ασφάλισης Νομικών- διατηρούν αυτό το δικαίωμα.
5 Διπλοσυνταξιούχοι. Οι ασφαλισμένοι που λαμβάνουν σύνταξη γήρατος ή αναπηρίας από άλλο ταμείο κύριας ασφάλισης (πλην ΟΓΑ) ή το Δημόσιο (εκτός των αναπήρων και θυμάτων πολέμου και μητέρων που συνταξιοδοτήθηκαν με το άρθρο 63, παρ.4, του ν.1892/1990) δικαιούνται από το ΕΤΑΑ σύνταξη με τη συμπλήρωση 20ετίας. Εναλλακτικά δικαιούνται μειωμένη σύνταξη κατά 50% με τη συμπλήρωση 16 ετών ασφάλισης.Ειδικά για τη συνταξιοδότηση λόγω γήρατος απαιτείται η συμπλήρωση του 65ου έτους, με εξαίρεση την περίπτωση θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος σε περισσότερους του ενός φορείς κύριας ασφάλισης, ταυτόχρονα ή μέσα σε έξι μήνες από την έναρξη της συνταξιοδότησης από τον πρώτο φορέα.Στην εγκύκλιο επισημαίνεται ότι στην περίπτωση της ταυτόχρονης συνταξιοδότησης ή εντός εξαμήνου, ισχύουν οι καταστατικές διατάξεις των τομέων μόνο όσον αφορά στα όρια ηλικίας. Οσον αφορά στον χρόνο ασφάλισης απαιτείται η συμπλήρωση τουλάχιστον 20ετίας.
Μειωμένη
Εξακολουθεί να ισχύει η διάταξη για τη λήψη μειωμένης σύνταξης κατά 3% για κάθε έτος που λείπει από το επόμενο της υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης (και μέχρι τη συμπλήρωση του 65ου έτους) από τους έμμισθους ασφαλισμένους του ΤΣΜΕΔΕ και του ΤΣΑΥ και τους δικαστικούς υπαλλήλους εμμίσθους ασφαλισμένους του Τομέα Ασφάλισης Νομικών, μετά τη συνταξιοδότησή τους από το Δημόσιο, ΝΠΔΔ ή ΔΕΚΟ.
Οι τυχεροί
Θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα
Τυχεροί είναι όσοι ασφαλισμένοι στο ΕΤΑΑ θεμελιώσουν φέτος συνταξιοδοτικό δικαίωμα, αφού δεν επηρεάζονται από τις αλλαγές στα όρια ηλικίας. Στην εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας προβλέπονται τα εξής:
- Οσοι ασφαλισμένοι έχουν συμπληρώσει 35 έτη ασφάλισης και ηλικία 58 ετών οι γυναίκες και 60 ετών οι άνδρες μπορούν να συνταξιοδοτηθούν οποτεδήποτε, ανεξάρτητα από τις μεταβολές που επέρχονται στις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης από την εφαρμογή του ν. 3863/2010.
- Οσοι ασφαλισμένοι έχουν συμπληρώσει 37 έτη ασφάλισης μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν οποτεδήποτε, ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας. Σημειώνεται πως από 1η Ιανουαρίου 2011 η ανωτέρω δυνατότητα καταργείται.
- Οσοι συμπληρώνουν τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης για συνταξιοδότηση λόγω γήρατος μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010, με προσμέτρηση χρόνων που προβλέπονται στο άρθρο 40 του ν. 2084/1992 (χρόνος στρατιωτικής υπηρεσίας, γονικής άδειας, ανατροφής παιδιών κ.ά.) μπορούν να συνταξιοδοτηθούν οποτεδήποτε με τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης που ισχύουν κατά το 2010. Αναγκαία προϋπόθεση είναι η σχετική αίτηση αναγνώρισης να υποβληθεί μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2013.
Ασφαλισμένοι από 1/1/1993
Τρεις αλλαγές, τρεις διατάξεις δεν μεταβάλλονται
Τρεις είναι οι κυριότερες αλλαγές για τους νέους ασφαλισμένους, που ξεκίνησαν να εργάζονται μετά το 1993. Συγκεκριμένα στον τελευταίο ασφαλιστικό νόμο προβλέπονται τα εξής:
1 Η θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος γίνεται με τη συμπλήρωση 40 ετών ασφάλισης και του 60ού έτους της ηλικίας. Για τη συμπλήρωση του ανωτέρω χρόνου, λαμβάνεται υπόψη και ο χρόνος ασφάλισης σε οποιονδήποτε ομοειδή φορέα.
2 Από την 1η Ιανουαρίου 2013 οι μητέρες ανήλικων τέκνων συνταξιοδοτούνται με τη συμπλήρωση του 65ου έτους της ηλικίας. Για χορήγηση μειωμένης σύνταξης απαιτείται η συμπλήρωση του 60ού έτους της ηλικίας. Σημειώνεται ότι με τις ίδιες προϋποθέσεις με τις μητέρες ανήλικων τέκνων συνταξιοδοτούνται και οι χήροι πατέρες ανήλικων τέκνων.
3 Η συνταξιοδότηση των μητέρων με τρία τουλάχιστον τέκνα με ευεργετικές διατάξεις καταργείται.
Τι προβλέπεται
Δεν υπάρχει καμία αλλαγή με τον τελευταίο ασφαλιστικό νόμο στις ακόλουθες διατάξεις:
- Συνταξιοδότηση με 15 έτη ασφάλισης και ηλικία 65 ετών.
- Συνταξιοδότηση μητέρων με ανίκανα τέκνα με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω.
- Συνταξιοδότηση συζύγων αναπήρων με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω.
- Αυξάνεται από το 2011 ο απαιτούμενος χρόνος ασφάλισης για τις γυναίκες μέχρι τη συμπλήρωση 40 ετών
Παραδείγματα
Ερωτήσεις και απαντήσεις για το καινούργιο καθεστώς
Αναλυτικά παραδείγματα για τις αλλαγές στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης στο ΕΤΑΑ έδωσε χθες στη δημοσιότητα το υπουργείο Εργασίας. Ενδεικτικά αναφέρονται τα εξής:
1 Ερώτηση: Ασφαλισμένος στο ΤΣΜΕΔΕ έχει συμπληρώσει 33 χρόνια ασφάλισης και το 58ο έτος. Εχει υπηρετήσει δύο χρόνια στρατιωτικής θητείας. Πότε θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα και πότε μπορεί να πάρει τη σύνταξή του;
Απάντηση: Ο ασφαλισμένος έχει τις εξής επιλογές:
- Να αναγνωρίσει τον χρόνο στρατιωτικής θητείας, οπότε θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2010. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με την συμπλήρωση του 60ού έτους.
- Να συνεχίσει την ασφάλισή του, οπότε συμπληρώνει 35ετία το 2012. Στην περίπτωση αυτή θα χρειαστεί να συμπληρώσει 37 έτη ασφάλισης για να συνταξιοδοτηθεί και το 60ό έτος. Το όριο ηλικίας θα το έχει συμπληρώσει και για τα επιπλέον δύο χρόνια μπορεί να αναγνωρίσει από τα νέα «πλασματικά» χρόνια, όπως για παράδειγμα τα χρόνια σπουδών ή να αναγνωρίσει τα χρόνια στρατιωτικής θητείας.
2 Ερώτηση: Γυναίκα ασφαλισμένη στο Ταμείο Νομικών έχει συμπληρώσει φέτος 29 έτη ασφάλισης και το 55ο έτος. Πότε μπορεί να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα και πότε μπορεί να συνταξιοδοτηθεί;
Απάντηση: Η συγκεκριμένη ασφαλισμένη δεν θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2010, αφού απαιτούνται 35 έτη ασφάλισης για να πάρει σύνταξη στο 58ο έτος. Εφόσον συνεχίσει την ασφάλισή της, το 2012 μπορεί να αναγνωρίσει όσα έτη απαιτούνται για τη συμπλήρωση 35ετίας. Ετσι, λοιπόν, θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2012 και η σύνταξη θα καταβληθεί εφόσον συμπληρωθούν το 59ο έτος της ηλικίας και συνολικά 37 έτη ασφάλισης.
3 Ερώτηση: Μητέρα ανήλικου παιδιού είναι ασφαλισμένη στο Ταμείο Νομικών και έχει συμπληρώσει 25 έτη ασφάλισης και το 52ο έτος. Πότε θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα και πότε μπορεί να συνταξιοδοτηθεί;
Απάντηση: Η συγκεκριμένη ασφαλισμένη μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με τη συμπλήρωση του 55ου έτους, αφού έχει ήδη θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Το δικαίωμά της μπορεί να το ασκήσει οποτεδήποτε μετά τη συμπλήρωση του 55ου έτους, ανεξάρτητα εάν έχει ενηλικιωθεί το παιδί της.
4 Ερώτηση: Ασφαλισμένος στο ΤΣΑΥ έχει συμπληρώσει το 57ο έτος και 30 χρόνια ασφάλισης. Πότε θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα και πότε μπορεί να πάρει τη σύνταξή του;
Απάντηση: Ο συγκεκριμένος ασφαλισμένος εφόσον συνεχίσει την ασφάλισή του, συμπληρώνει 31 έτη ασφάλισης το 2011. Το 2011 μπορεί να αναγνωρίσει 4 έτη πλασματικά, οπότε συμπληρώνει 35ετία με την οποία θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Για να πάρει σύνταξη θα χρειαστεί να συμπληρώσει 37 έτη ασφάλισης και το 60ό έτος της ηλικίας. Ετσι, λοιπόν, συνταξιοδοτείται το 2013, με 33 έτη εργασίας και αναγνώριση επιπλέον 4 ετών.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ
kokkaliari@pegasus.gr