“Ένα κέρασμα πριν ή στο τέλος…”. Με τη φράση αυτή, που ακούγεται από τα χείλη γιατρών, οι οποίοι μπροστά στο εύκολο κέρδος και το “μαύρο χρήμα” δεν σέβονται τίποτα, το γνωστό “φακελάκι” ζει και βασιλεύει στα νοσηλευτικά ιδρύματα της χώρας μας.
Της Νικολέτας Μπούκα
Όπως ομολογούν οι ίδιοι οι ασθενείς αλλά και οι φορείς της υγείας, το “λάδωμα” διογκώνεται χρόνο με το χρόνο. ¶λλωστε οι λίστες αναμονής για πολλές εξετάσεις και χειρουργεία μεγαλώνουν, προκαλώντας μεγάλη ταλαιπωρία στους ασθενείς. Αποτέλεσμα είναι ορισμένοι γιατροί να μη διστάζουν να ζητήσουν από κάποιον ασθενή μικρή ή μεγάλη… χρηματική ενίσχυση, προκειμένου να παραβιάσουν τη λίστα αναμονής και να τον χειρουργήσουν νωρίτερα από την προγραμματισμένη ημερομηνία.
Ο τρόπος με τον οποίο ο ασθενής μαθαίνει ότι πρέπει να δώσει “φακελάκι” είναι απλός: Οι γιατροί είτε το λένε ευθέως είτε με τη βοήθεια συνεργατών τους, που πληροφορούν τον ασθενή και τους συγγενείς του ότι θα χρειαστεί φιλοδώρημα.
Όταν ο γιατρός δεν θέλει να ζητήσει ευθέως φακελάκι, καθυστερεί συνεχώς, αναβάλλοντας τις εξετάσεις ή την προγραμματισμένη επέμβαση.
Κάποιοι ασθενείς πάλι προθυμοποιούνται, πριν καν τους ζητηθεί, να προσφέρουν ένα “δωράκι” στο γιατρό, ώστε να τύχουν καλύτερης μεταχείρισης και να μην περιμένουν μήνες για μία επέμβαση.
Το… γρηγορόσημο μπορεί να κυμαίνεται από 1.000 έως και 6.000 ευρώ, ανάλογα με το είδος της επέμβασης αλλά και τη φήμη και τη βαθμίδα του γιατρού. Τα περισσότερα “φακελάκια” δίνονται στους χειρουργούς (45%), στους παθολόγους (41%), στους γυναικολόγους και τους οδοντιάτρους (32%).
Πάντως η ιδιωτική δαπάνη για την υγεία σε νοσοκομεία, γιατρούς και άλλους επαγγελματίες υγείας είναι περίπου 7 δισεκατομμύρια ευρώ. Από αυτά η παραοικονομία είναι 1,8 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 200 εκατομμύρια ευρώ είναι τα γνωστά “φακελάκια”.
ΕΝΑΣ ΣΤΟΥΣ 3 ΔΙΝΕΙ “ΦΑΚΕΛΑΚΙ” Όπως προκύπτει από πρόσφατη μελέτη του Εργαστηρίου Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας του Πανεπιστημίου Αθηνών, τμήμα Νοσηλευτικής, σχεδόν 1 στους 3 Έλληνες που έχει νοσηλευτεί σε δημόσιο νοσοκομείο έχει δώσει “φακελάκι” ή “φιλοδώρημα” τουλάχιστον μία φορά σε γιατρό. Από αυτούς το 42% δήλωσε ότι έβαλε το χέρι στην τσέπη, “για να με προσέξουν καλύτερα”, ενώ το 20% είπε ότι “μου το ζήτησε ο γιατρός, για να με χειρουργήσει”. Μόνο το 18% από όσους έδωσαν “φακελάκι” το έκαναν μετά τη νοσηλεία, για να “ευχαριστήσουν” το γιατρό.
Σύμφωνα με τη μελέτη, η πιθανότητα καταβολής “φιλοδωρήματος” σε γιατρούς των δημόσιων νοσοκομείων είναι 72% μεγαλύτερη για όσους η εισαγωγή έγινε με τη μεσολάβηση τρίτου ατόμου σε σύγκριση με όσους εισήχθησαν μέσω των τυπικών διαδικασιών. Επίσης όσοι υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση έχουν 137% μεγαλύτερη πιθανότητα καταβολής “άτυπων πληρωμών” σε σύγκριση με όσους δεν έκαναν εγχείρηση κατά τη νοσηλεία τους.
Η μελέτη δείχνει ότι το “φακελάκι” δεν σχετίζεται με το εισόδημα, που σημαίνει ότι είναι καθεστωτική συνήθεια και όχι δαπάνη επιλογής ή πολυτέλειας. Εντύπωση εξάλλου προκαλεί ότι μόλις στο 4% των περιπτώσεων που ο ασθενής προσφέρθηκε να δώσει “φακελάκι” ο γιατρός αρνήθηκε.
ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ Τις περισσότερες φορές, παρά το ακριβό τίμημα που πληρώνουν για την υγεία τους, οι ασθενείς δεν καταγγέλλουν το γεγονός, γιατί γνωρίζουν ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να χρειαστούν ξανά τη βοήθεια οποιουδήποτε γιατρού, τόσο για τους ίδιους όσο και για κάποιο συγγενικό πρόσωπο. Ωστόσο υπάρχουν και οι πιο… τολμηροί, που δεν υποκύπτουν στους εκβιασμούς και τελικά καταγγέλλουν την απαράδεκτη τακτική κάποιων γιατρών. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση γιατρού στο νοσοκομείο “Θεαγένειο” της Θεσσαλονίκης, ο οποίος καταδικάστηκε σε 15 μήνες φυλάκιση με αναστολή, γιατί ζήτησε “γρηγορόσημο” ύψους 300 ευρώ (2005), για να επισπεύσει την εγχείρηση ασθενούς. Ανάλογο περιστατικό είχε σημειωθεί το 2003 στο νοσοκομείο “¶γιος Δημήτριος”, όπου χειρουργός γυναικολόγος είχε καταδικαστεί σε ποινή φυλάκισης 12 ετών με τριετή αναστολή, διότι ζήτησε και εισέπραξε “φακελάκι” ύψους 400 ευρώ πριν από τη χειρουργική επέμβαση μιας 44χρονης γυναίκας.
Σε φυλάκιση οκτώ μηνών με τριετή αναστολή καταδικάστηκε το 2007 και ένας 55χρονος ψυχίατρος του νοσοκομείου “Παπανικολάου”, ο οποίος ζήτησε αμοιβή 80 ευρώ, για να χορηγήσει ιατρική γνωμάτευση.
__________________________________
ΤΙ ΦΤΑΙΕΙ Η κακή νοοτροπία, οι λίγοι γιατροί…
Όπως δηλώνει στη “ΜτΚ” ο πρόεδρος της ΕΝΙΘ Χρήστος Παπαστεργίου, δύο από τις κύριες αιτίες για τις οποίες το “φακελάκι” ανθεί στα νοσοκομεία είναι η κακή νοοτροπία κάποιων γιατρών που θέλουν το παράνομο χρήμα αλλά και η έλλειψη γιατρών, που δημιουργεί ουρές και λίστες αναμονής. Πάντως επισημαίνει ότι όποιος πολίτης θέλει να καταγγείλει φαινόμενα χρηματισμού γιατρών, αλλά φοβάται ή διστάζει, μπορεί να απευθύνεται στην Ένωση Νοσοκομειακών Γιατρών Θεσσαλονίκης.
“Όλοι οι γιατροί δεν είναι ίδιοι και για το λόγο αυτό δεν πρέπει να διασύρονται. Ωστόσο, για να σταματήσουν τα φαινόμενα χρηματισμού κάποιων γιατρών, πρέπει να βελτιωθούν οι μισθοί που παίρνουν και οι οποίοι βρίσκονται στο 40% των μισθών με τους οποίους αμείβονται οι ευρωπαίοι συνάδελφοί τους, αλλά και να αναβαθμιστεί το κόστος των ιατρικών πράξεων. Πάντως όποια καταγγελία ήρθε στο δ.σ. του Συλλόγου μας εξετάστηκε και πήγε ομόφωνα στο πειθαρχικό”, εξηγεί ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης Αθανάσιος Νικολαΐδης.
Ο γραμματέας της Ένωσης Νοσοκομειακών Γιατρών Χαλκιδικής και μέλος στο γενικό συμβούλιο της Ομοσπονδίας Νοσοκομειακών Γιατρών Δημήτρης Βαρνάβας επισημαίνει ότι τα… φακελάκια κινδυνεύουν να πνίξουν τους γιατρούς και ολόκληρη την κοινωνία.
“Η πλειονότητα των γιατρών έχει ηθική και εντιμότητα. Ωστόσο όλοι γνωρίζουν ότι οι λίστες που ανεβοκατεβαίνουν είναι εργαλεία εκβιασμού. Κανείς δεν αγνοεί το αλισβερίσι με τα παραπεμπτικά στα ιδιωτικά κέντρα. Οι φαρμακευτικές εταιρείες εγγράφουν σχεδόν επίσημα στα λογιστικά τους βιβλία δαπάνες χρηματισμού. Μόνο οι κατά καιρούς υπουργοί Υγείας έχωναν μακάριοι το κεφάλι στην άμμο της ερήμου, θεωρώντας ότι η υποχρέωσή τους έληξε, ψηφίζοντας ένα άρθρο περί πειθαρχικών κι άλλο ένα περί ποινικών ευθυνών όσων κερδίζουν από την παραοικονομία”, υποστηρίζει ο κ. Βαρνάβας.
Παράλληλα χαρακτηρίζει ανήθικο τον ισχυρισμό των χρηματιζόμενων ότι η πολιτεία δίνει μικρούς μισθούς και χρησιμοποιούν τα φακελάκια ως συμπλήρωμα και προσθέτει ότι “το φακελάκι αποτελεί πληγή που κακοφόρμισε και πρέπει να χτυπηθεί ανελέητα από την πολιτεία, τους γιατρούς και την κοινωνία”.
Μαρ 30, 2008