Πετρόπουλος Α.
Η επίκληση του δημοσιονομικού εκτροχιασμού της χώρας και οι δεσμεύσεις που ανέλαβε μεσοβδόμαδα ο υπουργός Οικονομίας Γ. Παπακωνσταντίνου στις Βρυξέλλες, σε συνδυασμό με την (επιλεκτική) ανάδειξη των ελλειμμάτων (2,5 δισ. ευρώ) που παρουσιάζουν τα δύο μεγαλύτερα ασφαλιστικά ταμεία, ΙΚΑ και ΟΑΕΕ, προκειμένου να καταβάλλουν τις συντάξεις μέχρι το τέλος του έτους, συνθέτουν τη δικαιολογητική βάση της κυβέρνησης να επισπεύσει το άνοιγμα του ασφαλιστικού, ανατρέποντας πλήρως τον προεκλογικές εξαγγελίες της, αλλά και τον αρχικό μετεκλογικό σχεδιασμό της, για “μεσοπρόθεσμη, αλλά και ήπια προσαρμογή”.
Η επίσπευση του Ασφαλιστικού με τη διαδικασία του κατεπειγόντως, συνοδεύεται από μυστικά και κατά συνθήκη ψεύδη: Οι παρεμβάσεις, δεν θα περιοριστούν στην εξεύρεση πόρων (περιορισμός δαπανών στα φάρμακα) όπως υποστηρίζει η κυβέρνηση, αλλά θα βασιστούν στην πρόσφατη αντι-ασφαλιστική παρέμβαση της Νέας Δημοκρατίας (αύξηση 5ετίας στις γυναίκες, δραστική μείωση των επικουρικών συντάξεων) προχωρώντας ταυτόχρονα τις ενοποιήσεις και στους κλάδους υγείας των 4 μεγαλυτέρων ταμείων. Θα επιδιώξει την (ελαστική;) εφαρμογή της αύξησης των ορίων ηλικίας στο δημόσιο, θα υλοποιήσει την αναμόρφωση της λίστας των Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων. Τέλος, πιθανή καθιέρωση κατώτατης σύνταξης (ή αναλογικότερης) θα φέρει πιο κοντά τον λεγόμενο τρίτο πυλώνα, δηλαδή την παροχή μέρους της σύνταξης μέσω ιδιωτικής ασφάλισης, επιστρέφοντας στην παρέμβαση του πρώην υπουργού Εργασίας Τ. Γιαννίτση.
Απουσία αποθεματικών, “μαύρη τρύπα” απασχόλησης
Από την κυβερνητική ατζέντα για το ασφαλιστικό απουσιάζουν παντελώς οι στοχεύσεις που θα διαμόρφωναν τους όρους “μιας εναλλακτικής παρέμβασης”, όπως διαβεβαίωνε το ΠΑΣΟΚ προεκλογικά. Μια τέτοια παρέμβαση θα εστίαζε:
* Στη μεγάλη τρύπα του ασφαλιστικού συστήματος που αφορά στην “καταστροφή των αποθεματικών”, όπως διαβεβαιώνουν τα τελευταία χρόνια οι επιστημονικοί συνεργάτες των συνδικάτων. Στην Ε.Ε. τα έσοδα των ταμείων από την αξιοποίηση των αποθεματικών κυμαίνεται από 18 έως 25%, ενώ στην Ελλάδα περιορίζονται μόλις στο 2% καθώς έχει προηγηθεί η καταλήστευση των αποθεματικών για δεκαετίες.
* Η βόμβα της ανεργίας (650.000 άνεργοι) που “ανακάλυψε” πρόσφατα ο υπουργός Εργασίας Αν. Λοβέρδος και για την οποία επιβεβαίωναν τους τελευταίους μήνες οικονομολόγοι και εργατολόγοι πιστοποιώντας το βίαιο πέρασμα της κρίσης στην πραγματική οικονομία και την απασχόληση που αποτυπώθηκε το 2009 με αύξηση των απολύσεων (+30%) και των ευέλικτων μορφών απασχόλησης (33% των νέων προσλήψεων) διευρύνει ακόμα περισσότερο τη “μαύρη τρύπα” των ταμείων διαμορφώνοντας συνθήκες οικονομικής κατάρρευσης. Με ένα πρώτο υπολογισμό τα ασφαλιστικά ταμεία χάνουν τουλάχιστον 15 δισ. ευρώ από ανεργία, “μαύρη” εργασία και επισφαλή απασχόληση.
* Στην παραδοχή ότι για να επιβιώσει ένα σύστημα κοινωνικής ασφάλισης χρειάζεται την είσοδο νέων εργαζομένων, όσο γίνεται νωρίτερα και με όρους πλήρους απασχόλησης και ασφάλισης, φαίνεται ότι δεν ισχύει για τη χώρα μας την τελευταία δεκαετία. Ενώ το 2001 η είσοδος των νέων στην αγορά εργασίας προσδιοριζόταν στο 27ο έτος της ηλικίας τους, σήμερα η είσοδος καθυστερεί κατά μια τριετία και έτσι οι νέοι εμφανίζονται να εισέρχονται στην αγορά εργασίας στα 30! Και αυτό γιατί η συντριπτική πλειοψηφία των νέων εργαζόμενων διανύει 5 και 6 χρόνια ελαστικής και ανασφάλιστης απασχόλησης μέσω των γνωστών πλέον stage ή άλλων μορφών ευέλικτης απασχόλησης που κατά κανόνα δεν έχουν ασφάλιση. “Πρόκειται για νομιμοποίηση της εισφοροδιαφυγής από το ίδιο το κράτος”, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις επιστημόνων περί την κοινωνική ασφάλιση.
* Η εισφοροδιαφυγή – εισφοροαποφυγή για τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, υπολογίζεται σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία ότι κοστίζει στα ασφαλιστικά ταμεία 9 δισ. ευρώ, ενώ οι επισήμως καταγεγραμμένες οφειλές του κράτους μόνο προς το ΙΚΑ – ΕΤΑΜ (στοιχεία του 2008) φθάνουν τα 12,4 δισ. ευρώ και αναλύονται ως εξής:
– Οφειλές βάσει του Ν. 3029/2002 (1% του ΑΕΠ – Κλάδος Κύριας Σύνταξης): 3,9 δισ. ευρώ
– Οφειλές βάσει άρθρου 35 Ν. 2084/1992 – Κλάδος Ασθένειας: 4,3 δισ. ευρώ
– Οφειλές από εισφοροδιαφυγή: 1,5 δισ. ευρώ
– Οφειλές λόγω άσκησης κοινωνικής πολιτικής, από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, για λογαριασμό του κράτους: 1,5 δισ. ευρώ
– Οφειλές από μη εκπλήρωση εγγυητικών υποχρεώσεων του κράτους: 1,2 δισ. ευρώ.
Όπως διαβεβαιώνουν επιστημονικοί συνεργάτες των Συνδικάτων, και μόνο από τη σύλληψη του 20% της εισφοροδιαφυγής το σύστημα κερδίζει σε βιωσιμότητα 7,5 χρόνια, η δε αύξηση των αποθεματικών του θα φθάσει το 40%. Αντιθέτως, τυχόν αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης κατά 2 χρόνια παρατείνει τη βιωσιμότητα του συστήματος μόλις κατά 7 μήνες!