Πετρόπουλος Α.
Η δραστική περικοπή των συντάξεων, ακόμα και μετά την παραμονή στην εργασία για 35 ή και 37 χρόνια, αποτελεί τον τελικό στόχο της κυβερνητικής παρέμβασης στο ασφαλιστικό. Ενδιαμέσως, και προκειμένου να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, που αφορά πρωτίστως όσους συνταξιοδοτηθούν περί το 2040, περικόπτονται άγρια τα δικαιώματα (ύψος συντάξεων, όρια ηλικίας συνταξιοδότησης) της πλειοψηφίας των εργαζομένων που σήμερα έχουν συμπληρώσει λιγότερα από 25 χρόνια ενεργού ασφαλιστικού βίου. Αποτέλεσμα: όχι μόνο οι νέοι εργαζόμενοι, αλλά και οι σημερινοί τριαντάρηδες και σαραντάρηδες, ή και οι πενηντάρηδες που έχουν διαστήματα ανεργίας στην εργασιακή τους πορεία, να οδηγούνται σε μεγαλύτερα όρια ηλικίας με “πετσοκομμένες” συντάξιμες αποδοχές, από 15% έως και 35%.
Η κυβέρνηση, μέσω των δομικών αλλαγών στο σύστημα ασφάλισης, όπου κυριαρχούν οι βασικές σταθερές του αναλογικού προνοιακού επιδόματος (βασική σύνταξη) και η ανταπόδοση εισφορών – παροχών (ό,τι δίνεις, παίρνεις) κατά τα πρότυπα ιδιωτικής ασφαλιστικής εταιρείας, υπηρετεί, εν μέσω κρίσης και αυστηρής ευρωπαϊκής (και… εσχάτως ΔΝΤ) επιτήρησης, το δόγμα ότι “σε εποχή οικονομικής κρίσης το ασφαλιστικό δεν μπορεί να είναι θέμα αλληλεγγύης μεταξύ των γενεών και να παραβλέπουμε τη δημοσιονομική του διάσταση”, όπως το διατύπωσε ευθαρσώς στην τελευταία συνεδρίαση της Επιτροπής Διαλόγου ο υπουργός Εργασίας, Αν. Λοβέρδος.
Εξειδικεύοντας τη μετάβαση σε ένα πλήρως ανταποδοτικό (ιδιωτικό) ασφαλιστικό σύστημα, προκειμένου να εξυγειανθεί δημοσιονομικά το σύστημα, η κυβέρνηση προωθεί:
*Τον δραστικό περιορισμό της συμμετοχής του κράτους στο 1/3 της σημερινής δαπάνης (11 δισ. ευρώ η κρατική συνεισφορά στο πλαίσιο της τριμερούς, 18 δισ. ευρώ μαζί με την έκτακτη συμμετοχή το 2009).
*Τον πλήρη διαχωρισμό προνοιακών παροχών και δαπανών για συντάξεις. Η προνοιακή σύνταξη, που θα είναι αναλογική, οριοθετείται στο ύψος των απολαβών που έχουν σήμερα οι ασφαλισμένοι του ΟΓΑ, δηλαδή στα 350 ευρώ. Για να πάρει κάποιος ασφαλισμένος το σύνολο της προνοιακής σύνταξης, θα διανύσει το σύνολο του εργασιακού του βίου και χωρίς μεσοδιαστήματα ανεργίας.
Η μείωση των συντάξεων
*Η ανταποδοτική – αναλογική σύνταξη, που θα αποτελεί τον κορμό των τελικών συντάξιμων αποδοχών, θα είναι τουλάχιστον κατά 15% μικρότερη από τα σημερινά επίπεδα, καθώς θα εξαρτάται αποκλειστικά από το ύψος του μισθού και των ημερών ασφάλισης. Επιπλέον η τελική σύνταξη θα συνυπολογίζεται στον μέσο όρο του εργάσιμου βίου, αντί του 70% του τελευταίου μισθού ή της καλύτερης μισθολογικής πενταετίας.
Ειδικότερα, από το 2018 και μετά, για να εξασφαλίσει κάποιος ασφαλισμένος ικανοποιητική σύνταξη, δηλαδή σύνταξη στα σημερινά χαμηλά κατά κοινή ομολογία όρια, πρέπει να εργάζεται για περισσότερα από 35 χρόνια. Μάλιστα, εφόσον υπάρξουν συντελεστές που θα δημιουργούν κίνητρα παραμονής στην εργασία σε μεγάλη ηλικία, ένα διάστημα ανεργίας, κατά το διάστημα από το 52ο έτος ηλικίας και μετά, θα οδηγεί σε μεγαλύτερη απώλεια από ένα άλλο άτομο που θα έχει την ίδια διάρκεια ανεργίας, αλλά σε μικρότερη ηλικία.
Έτσι δεν θα μετράει τόσο ο χρόνος εισόδου του εργαζόμενου στο σύστημα (αναγνωρίζεται έτσι η “ευελιξία” των εργασιακών σχέσεων και η ανασφάλιστη εργασία), αλλά ο χρόνος εξόδου, με αποτέλεσμα τα επόμενα χρόνια να “τραβηχτούν” αναγκαστικά προς τα πάνω τα όρια ηλικίας, εξ ού και η πρόβλεψη για ευέλικτα όρια συνταξιοδότησης μεταξύ 61 και 71 ετών. “Ο ίδιος ο εργαζόμενος θα διαμορφώνει τον χρόνο παραμονής του στην εργασία και το επίπεδο της σύνταξής του”, σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας.
*Παραμένει ανοιχτό το ενδεχόμενο επανακαθορισμού των επικουρικών συντάξεων (θα μειωθούν στο 20% λόγω της εφαρμογής του Νόμου Πετραλιά από το 2013) και της αξιοποίησής τους, ενδεχομένως σε προγράμματα ιδιωτικής ασφάλισης.
Η αύξηση των ορίων ηλικίας
*Αύξάνεται άμεσα κατά 2 έτη (μέχρι το 2015) ο μέσος όρος ηλικίας συνταξιοδότησης σε ιδιωτικό τομέα, ΔΕΚΟ και Δημόσιο προκειμένου να επανέλθει ο γενικός μέσος όρος στα 63 έτη. Επίσης καταργείται η υποχρεωτική απόλυση (σύνταξης) σε ΔΕΚΟ, τράπεζες και Δημόσιο με απαγόρευση της πλασματικής αναγνώρισης 5ετιών ή 7ετιών. Έτσι απαγορεύεται η έξοδος αν δεν υπάρχει συνδυασμός 32 ετών υπηρεσίας με ηλικιακό όριο (πιθανότατα 63).
Το 2013 είναι έτος-ορόσημο των αλλαγών, αφού θα τεθούν σε ισχύ και οι διατάξεις του Νόμου Πετραλιά για τη συνταξιοδότηση των μητέρων από τα 50 στα 55 χρόνια αλλά και τη συνταξιοδότηση των ανδρών από το 58ο στο 60ο έτος. Να σημειωθεί άλλωστε πως, σύμφωνα με εγκύκλιο του ΙΚΑ, ακόμη και η διάταξη για τις μητέρες ανηλίκων, που ο κ. Λοβέρδος είχε δεσμευτεί πως θα «παγώσει» για ένα χρόνο, εφαρμόζεται τελικά κανονικότατα.