Υπουργική εγκύκλιος για περιορισμό της σπατάλης
Της Πεννυς Μπουλουτζα
Κοστίζουν περισσότερο και είναι δύσχρηστες αλλά συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται. Ο λόγος για τα φάρμακα ή καλύτερα για τις συσκευασίες των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται στα νοσοκομεία, που δεν είναι άλλες από αυτές που έχουμε συχνά στο φαρμακείο του σπιτιού μας. Οπως φαίνεται, η οικονομία δεν αποτελεί κριτήριο όσον αφορά στις προμήθειες των νοσοκομείων. Πρόσφατη εγκύκλιος του υπουργείου Υγείας, φιλοδοξεί να βάλει τέλος σε αυτή τη σπατάλη, τουλάχιστον στον τομέα των φαρμάκων.
Ενα κουτί φαρμάκου όμως μπορεί να περιέχει ακόμα και 500 δισκία, όταν προορίζεται για νοσηλευόμενους ασθενείς, γεγονός που σημαίνει τεράστια μείωση του κόστους των σκευασμάτων που χρησιμοποιούνται στα νοσοκομεία. Η εφαρμογή της νοσοκομειακής συσκευασίας φαρμάκων είναι μεταξύ των μέτρων που προωθεί ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων σε μια προσπάθεια συγκράτησης της φαρμακευτικής δαπάνης στη χώρα μας που αυξάνεται διαρκώς τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με στοιχεία του ΕΟΦ, ήδη το πρώτο τετράμηνο του 2008, η συνολική φαρμακευτική δαπάνη ανήλθε στα 2,727 δισεκατομμύρια ευρώ, έναντι 2,387 δισ. ευρώ που ήταν πέρυσι κατά το ίδιο χρονικό διάστημα. Το 2007, η συνολική φαρμακευτική δαπάνη στη χώρα μας έφτασε τα 7,685 δισεκατομμύρια ευρώ, αυξημένη κατά 27,72% σε σχέση με το 2006. Μάλιστα, η μεγαλύτερη αύξηση καταγράφηκε στη νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη που το 2007 ανήλθε σε 1,514 δισεκατομμύρια ευρώ, έναντι 1,013 δισ. ευρώ το 2006 (αύξηση της τάξης του 49,39%) η οποία ωστόσο αποδίδεται κυρίως στην εισαγωγή στην Ογκολογία νέων και ιδιαίτερα ακριβών φαρμάκων.
Ο ΕΟΦ, με εγκύκλιό του (10 Ιουνίου 2008), εισάγει «την εφαρμογή της νοσοκομειακής συσκευασίας με πολλαπλάσιες ατομικές ή ημερήσιες δόσεις στα νέα φάρμακα» και αναφέρει ότι «νοσοκομειακή συσκευασία νοείται το πολλαπλάσιο της εμπορικής συσκευασίας και όχι μεγαλύτερη των 500 μονάδων δόσεων». Δεν θέτει χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή της νοσοκομειακής συσκευασίας, η οποία πάντως εφαρμόζεται ήδη σε πολλές χώρες της Ευρώπης, αφού απαιτούνται διαδικασίες και συνεργασία με το υπουργείο Ανάπτυξης, κυρίως σε σχέση με την κοστολόγηση των νέων συσκευασιών. Σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, η νέα συσκευασία θα κοστίζει λιγότερο στο ελληνικό Δημόσιο σε σχέση με το κόστος της αντίστοιχης ποσότητας δισκίων στις «μικρές» συσκευασίες. Αγορανομική διάταξη του 2005 ορίζει ότι «από τη μικρή στη μεγάλη συσκευασία η τιμή ανά μονάδα θα βαίνει μειούμενη με ανώτατο όριο το 12%», γεγονός που –αξίζει να σημειωθεί– αποτελεί ένα σημαντικό «αντικίνητρο» για τις φαρμακοβιομηχανίες για να εφαρμόσουν το μέτρο.
Συνδυασμός παρεμβάσεων
Πάντως, όπως ανέφεραν στην «Κ» πηγές του ΕΟΦ, για τη συγκράτηση της νοσηλευτικής φαρμακευτικής δαπάνης, απαιτείται ένας συνδυασμός παρεμβάσεων και μέτρων που προβλέπουν τη θέσπιση της ατομικής χρέωσης για τα φάρμακα των νοσηλευόμενων ασθενών (αντί να χρεώνονται ολόκληρη συσκευασία σε κάθε ασθενή, θα χρεώνονται μόνον οι δόσεις που έλαβε) και τη διενέργεια διαγωνισμών για την προμήθεια φαρμάκων στις περιπτώσεις που υπάρχουν γενόσημα (αντίγραφα φάρμακα). Πρέπει να τονισθεί ότι η Ελλάδα είναι από τις λίγες χώρες της Ευρώπης που δεν διενεργεί διαγωνισμούς για την προμήθεια των φαρμάκων των νοσοκομείων.
Εκτός από την οικονομική διάσταση της εφαρμογής της νοσοκομειακής συσκευασίας υπάρχει και η άκρως πρακτική, αφού διευκολύνεται σημαντικά το έργο των φαρμακείων των νοσοκομείων. Σημειώνεται ότι αυτή τη στιγμή τα φάρμακα κυκλοφορούν σε συσκευασίες των 10, 14 ή 28 δισκίων. Είναι σαφές ότι είναι πολύ πιο εύκολη η αποθήκευση και η διαχείριση 20 κουτιών με 500 χάπια το κάθε ένα, από την αποθήκευση και διαχείριση 1.000 κουτιών από 10 χάπια έκαστο.
Στο πλαίσιο της ορθής διαχείρισης φαρμάκων στα νοσοκομεία, η εγκύκλιος εισάγει επίσης και την επισήμανση των φαρμάκων ανά «μονάδα δόσης». Αυτό σημαίνει ότι η επισήμανση των βασικών χαρακτηριστικών (εμπορική ονομασία, δραστική μορφή, περιεκτικότητα, ημερομηνία λήξης) θα πρέπει να υπάρχει στην ταμπλέτα ή στο μπλίστερ πίσω από κάθε δόση (δισκίο), για να μπορεί με ασφάλεια να χορηγηθεί στον νοσοκομειακό ασθενή.
Οπως εξήγησε στην «Κ» ο κ. Νίκος Λάκκας πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Φαρμακοποιών Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων –η οποία και ενήγειρε το συγκεκριμένο ζήτημα στον ΕΟΦ–, συχνά τα φάρμακα επισημαίνονται σαν να πρόκειται να δοθούν μόνο σε εξωνοσοκομειακούς ασθενείς οι οποίοι έχουν στη διάθεσή τους ολόκληρη τη συσκευασία όπου βέβαια αναγράφονται τα βασικά χαρακτηριστικά. Επομένως, όταν χωρίζονται σε δόσεις από τους φαρμακοποιούς του νοσοκομείου για τους ασθενείς, δεν είναι εύκολο να τα ξεχωρίσει κάποιος, γεγονός που αφήνει μεγάλα περιθώρια για λάθη στη χορήγησή τους.