Ούτε …χαραμάδα στο νέο ενιαίο μισθολόγιο του Δημοσίου

Το νέο ενιαίο μισθολόγιο των εργαζομένων που αναμένεται να εφαρμοσθεί από τον επόμενο χρόνο προκαλεί κρύο ιδρώτα στους δημοσίους υπαλλήλους. Το βασικό σενάριο που επεξεργάζεται η κυβέρνηση προβλέπει ψαλίδισμα ή και κατάργηση πλήθους επιδομάτων, με ταυτόχρονη ενσωμάτωση στον βασικό μισθό άλλων που θα οδηγήσουν σε αύξηση των συντάξιμων αποδοχών.

Πάντως, ο δημοσιονομικός στόχος είναι να υπάρξουν οφέλη για τον προϋπολογισμό, έτσι ώστε, σε συνδυασμό με το πάγωμα των προσλήψεων, η μισθολογική δαπάνη του Δημοσίου να μειωθεί κατά 2,7 δισ. ευρώ την επόμενη τριετία, όπως προβλέπει το μνημόνιο.

Σύμφωνα με παράγοντες του οικονομικού επιτελείου, η γενική κατεύθυνση είναι να εξαλειφθούν οι κραυγαλέες και προκλητικές διαφορές στους μισθούς μεταξύ υπουργείων και κατηγοριών υπαλλήλων και να επιτευχθεί ισότητα σε οριζόντιο επίπεδο, δηλαδή οι υπάλληλοι με τα ίδια προσόντα και έτη υπηρεσίας να έχουν περίπου τις ίδιες αποδοχές, ανεξάρτητα από τον φορέα που εργάζονται.

Τα εναλλακτικά σενάρια που εξετάζονται για τη σύνθεση του νέου μισθολογίου έχουν έναν κοινό παρονομαστή: περικοπή ή και κατάργηση επιδομάτων που χορηγούνται σήμερα σε ειδικές κατηγορίες υπαλλήλων και σταδιακή ενσωμάτωση των κοινών επιδομάτων στον βασικό μισθό.

Οικογενειακό και θέσης

Ο στρατηγικός στόχος των προωθούμενων αλλαγών είναι οι δημόσιοι υπάλληλοι να έχουν βασικό μισθό που θα είναι ανάλογος με εκείνον του ιδιωτικού τομέα και τα μόνα επιδόματα που θα παίρνουν να είναι το οικογενειακό, δηλαδή συζύγου και τέκνων, και το επίδομα θέσης, το οποίο θα λαμβάνουν μόνον οι προϊστάμενοι διευθύνσεων, υποδιευθύνσεων και τμημάτων.

Τα υπόλοιπα επιδόματα, όπως το κίνητρο απόδοσης ή το επίδομα εξομάλυνσης, που λαμβάνουν σήμερα σχεδόν όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι, θα ενσωματωθούν σταδιακά στον βασικό μισθό, ενώ τα δεκάδες ειδικά επιδόματα θα περικοπούν ή και θα καταργηθούν.

Για τον σκοπό αυτό θα συσταθεί ειδική επιτροπή η οποία θα καταγράψει όλα τα επιδόματα στο Δημόσιο, θα αξιολογήσει τη σκοπιμότητά τους και θα υποβάλει προτάσεις για το ποια από αυτά θα πρέπει να ενσωματωθούν στον βασικό μισθό, ποια να ψαλιδιστούν και ποια να καταργηθούν.

Το βέβαιο, πάντως, είναι ότι το νέο μισθολόγιο θα φέρει μειώσεις αποδοχών τουλάχιστον για ορισμένες κατηγορίες δημοσίων υπαλλήλων και για όλους τους νεοπροσλαμβανόμενους στο Δημόσιο.

Αρμόδιοι παράγοντες επισημαίνουν χαρακτηριστικά ότι η λογική του ενιαίου μισθολογίου συνίσταται στην ενσωμάτωση σε έναν μισθό βασικών επιδομάτων έτσι ώστε να υπάρχει σαφής εικόνα και διαφάνεια στη μισθοδοσία του Δημοσίου και να ελέγχονται οι συνολικές αμοιβές των υπαλλήλων.

Προσθέτουν δε με νόημα ότι δεν πρόκειται να διαιωνιστεί το απαράδεκτο καθεστώς της προνομιακής μεταχείρισης κατηγοριών υπαλλήλων που λαμβάνουν σχεδόν διπλάσιες αποδοχές συγκριτικά με συναδέλφους τους με τα ίδια προσόντα λόγω παχυλών επιδομάτων ή άλλων αφανών πηγών εισοδήματος.

Τα ίδια στελέχη υπογραμμίζουν ότι με την ολοκλήρωση της απογραφής του συνόλου των αποδοχών των δημοσίων υπαλλήλων και την πληρωμή τους μέσω της νέας ενιαίας αρχής θα υπάρξει σαφής και πλήρης εικόνα της μισθολογικής κατάστασης του κάθε υπαλλήλου ξεχωριστά.

Επίσης με την απογραφή θα εντοπισθούν οι έκτακτες αμοιβές που λαμβάνουν κάποιοι υπογείως με τη μορφή επιδομάτων, όπως για παράδειγμα έξοδα κίνησης, παράστασης και άλλα.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους, το δημοσιονομικό όφελος από την κατάργηση τέτοιου είδους αμοιβών θα ξεπεράσει τα 100 εκ. ευρώ.

Συστάσεις στην κυβέρνηση για αποτελεσματικότερες παρεμβάσεις στις δαπάνες έκανε η Τρόικα.

Το μνημόνιο προβλέπει μείωση της μισθολογικής δαπάνης του δημοσίου κατά 2,7 δισ. ευρώ την περίοδο 2011-2013 μέσω περικοπών στις αποδοχές των εργαζομένων του στενού και ευρύτερου δημόσιου τομέα και πάγωμα των προσλήψεων. Αν συμπεριληφθεί και η συμπίεση των συντάξεων, το ποσό διαμορφώνεται στα 3,6 δισ. ευρώ Ειδικότερα:

Το 2011 προβλέπεται ότι θα εξοικονομηθούν 100 εκ. ευρώ από την εφαρμογή της ενιαίας αρχής πληρωμών στο δημόσιο, 100 εκ. ευρώ από το πάγωμα των συντάξεων και 150 εκ. ευρώ από τις περικοπές στις υψηλές συντάξεις.

Το 2012 η μισθολογική δαπάνη του δημοσίου θα μειωθεί κατά 600 εκατ. ευρώ από το πάγωμα των προσλήψεων δημοσίων υπαλλήλων πέραν της αναλογίας για κάθε πέντε αποχωρήσεις μία πρόσληψη. Επιπλέον στο μνημόνιο, προβλέπεται ότι οι πληρωμές προς τις δημόσιες επιχειρήσεις θα περικοπούν κατά 800 εκατ. ευρώ, ενώ ποσό 250 εκατ. ευρώ θα εξοικονομηθεί από το πάγωμα των συντάξεων.

Το 2013 οι δαπάνες του δημοσίου για αποδοχές θα μειωθούν περαιτέρω κατά 700 εκατ. ευρώ, από τα οποία τα 500 εκατ. ευρώ θα προέλθουν από τον περιορισμό των προσλήψεων πέραν του 5:1 και τα 200 εκ. ευρώ από το πάγωμα των συντάξεων.

Επισημαίνεται ότι η δαπάνη του δημοσίου για μισθούς και συντάξεις προβλέπεται να μειωθεί κατά 6,3 δισ. ευρώ την περίοδο 2010-2014, καθώς από τα 29,46 δισ. ευρώ που ήταν πέρυσι θα διαμορφωθεί στα 23,13 δισ. ευρώ το 2014.

ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΣΗΜΕΡΑ

6,9 δισ. ευρώ οι μισθοί, 5,2 δισ. ευρώ τα… επιπλέον

Σήμερα στον δημόσιο τομέα καταβάλλονται περίπου 40 επιδόματα, σε 26 γενικές κατηγορίες υπαλλήλων, ανάλογα με τη θέση, την ειδικότητα και την περιοχή που υπηρετούν, ενώ υπάρχουν πρόσθετα ειδικά επιδόματα που λαμβάνουν ορισμένες κατηγορίες υπαλλήλων εντός του ίδιου φορέα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι αμοιβές των πολιτικών υπαλλήλων ανέρχονται σε 12,1 δισ. ευρώ, αλλά ο βασικός μισθός ανέρχεται σε μόλις 6,9 δισ. και το υπόλοιπο ποσό των 5,2 δισ. ευρώ αφορά στα επιδόματα.

Από τα επιδόματα που καταβάλλονται το υψηλότερο δημοσιονομικό κόστος έχουν:

  • τα ειδικά επιδόματα (ΔΕΤΕ, ΔΙΒΕΤ κ.ά.) που κοστίζουν 534 εκ. ευρώ
  • η οικογενειακή παροχή που κοστίζει 240 εκ. ευρώ
  • το κίνητρο απόδοσης που κοστίζει 389 εκ. ευρώ
  • το επίδομα εξωδιδακτικής απασχόλησης εκπαιδευτικών που κοστίζει 722 εκ. ευρώ
  • το νοσοκομειακό και τροφής νοσηλευτών κοστίζει 337 εκ.
  • τα επιδόματα των δικαστικών που ανέρχονται σε 268 εκ. ευρώ
  • τα επιδόματα των γιατρών του ΕΣΥ που κοστίζουν 335 εκ. ευρώ
  • τα επιδόματα των στρατιωτικών, αστυνομικών, λιμενικών, πυροσβεστών που ξεπερνούν τα 2 δισ. ευρώ

Ανισότητες Λόγω των ειδικών επιδομάτων υπάρχουν τεράστιες ανισότητες στις αμοιβές μεταξύ υπαλλήλων υπουργείων, με αποτέλεσμα ορισμένες κατηγορίες εργαζομένων να λαμβάνουν σχεδόν διπλάσιους μισθούς συγκριτικά με τους συναδέλφους τους.

Σύμφωνα με την τελευταία καταγραφή, στο υπουργείο Γεωργίας τα επιδόματα κυμαίνονται από 120- 147 ευρώ, στο υπουργείο Εσωτερικών 97-403 ευρώ, στο υπουργείο Δικαιοσύνης 132-381 ευρώ, στο υπουργείο Μεταφορών 5,87-1.421 ευρώ, στο υπουργείο Απασχόλησης 88-250 ευρώ, στο υπουργείο Ανάπτυξης 132-234 ευρώ, στο υπουργείο Πολιτισμού 205-234 ευρώ, στο υπουργείο Οικονομικών 396-1.242 ευρώ και στο υπουργείο Υγείας 535-1.134 ευρώ.

Κώστας Αντωνάκος