“Παράθυρο” κατάργησης του 48ωρου στην Ευρώπη

Διατηρείται το 48ωρο των εργαζομένων, αλλά παρέχεται η δυνατότητα στα κράτη – μέλη να επεκταθεί ο χρόνος εβδομαδιαίας εργασίας σε 60- 65 ώρες ή ακόμη πέραν αυτών, με τη χθεσινή απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών Απασχόλησης στο Λουξεμβούργο. Η απόφαση ελήφθη με ψηφοφορία και η Ελλάδα δήλωσε αποχή, όπως και άλλες 4 χώρες (Ισπανία, Βέλγιο, Ουγγαρία, Κύπρος). Τη χώρα μας εκπροσώπησε η υπουργός Φάνη Πετραλιά.

Δύο είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι από τη χθεσινή απόφαση: η Μ. Βρετανία και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το Λονδίνο διότι όχι μόνο θα εξακολουθήσει να εφαρμόζει τη δυνατότητα αυτοεξαίρεσης (opt out), από την Oδηγία του 1993, η οποία θέτει ως ανώτατο όριο χρόνου εβδομαδιαίας εργασίας το 48ωρο, αλλά ανοίγει τον δρόμο και στα άλλα κράτη – μέλη. Η Επιτροπή, διότι υιοθετήθηκε η πρότασή της για την παγίωση της υπέρβασης του 48ωρου. Και αυτό με το επιχείρημα ότι «ανταποκρίνεται καλύτερα στις ανάγκες των κρατών – μελών για περισσότερη ευελιξία στις εργασιακές σχέσεις, κατά τρόπο ώστε εργοδότης και εργαζόμενος να μπορούν να αποφασίσουν από κοινού την παράταση του εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας»… Κατά την Επιτροπή, «η μονιμοποίηση της απόκλισης αναμένεται να προσδώσει στις επιχειρήσεις μεγαλύτερη ευελιξία και προσαρμοστικότητα στις απαιτήσεις της αγοράς»… Aλλωστε, η απόφαση βαδίζει στα χνάρια της «Flexicurity» (εξισορρόπηση της ευελιξίας και ασφάλειας στην αγορά εργασίας).

Ο Βρετανός υπουργός μίλησε για μία «καλή απόφαση» και η Επιτροπή για «σημαντικά βήματα προόδου» στην αγορά εργασίας των 27. Αντίθετα, η Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συνδικάτων τάχθηκε κατά της απόφασης, εκτιμώντας σε σχετική ανακοίνωσή της ότι δημιουργεί «εργαζομένους πολλών ταχυτήτων» στην Ευρώπη.

Η απόφαση των 27 δεν θέτει υπό αμφισβήτηση το 48ωρο που έχει θεσπιστεί από την κοινοτική νομοθεσία, το οποίο παραμένει. Η ανώτατη, όμως, διάρκεια εβδομαδιαίας εργασίας μπορεί να φθάσει τις 60 ή τις 65 ώρες , εάν υπάρχει σχετική συμφωνία μεταξύ εργαζομένου και εργοδότη. Πέραν των 65 ωρών, χρειάζεται η σύναψη συλλογικής σύμβασης.

Το ερώτημα είναι τι θα κάνει τώρα το Ευρωπϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο έχει ταχθεί υπέρ της κατάργησης, εντός μίας διετίας, του «opt out» των Βρετανών από την Oδηγία του 1993.

Παράλληλα, οι 27 όρισαν ως ανενεργό τη χρονική περίοδο εφημερίας μακριά από τον χώρο εργασίας, που αφορά τους ιατρούς και γενικά το νοσηλευτικό προσωπικό. Η περίοδος αυτή εφημερίας, λοιπόν, δεν θα υπολογίζεται ως χρόνος εργασίας. Η απόφαση των 27 έρχεται σε αντίθεση με το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, το οποίο έχει καταδικάσει τη Γαλλία, εκτιμώντας ότι τόσο η ανενεργός όσο και η ενεργός εφημερία υπολογίζονται ως χρόνος εργασίας.

Οι υπουργοί συμφώνησαν, επίσης, να εξομοιωθούν από πλευράς δικαιωμάτων οι εργαζόμενοι με συμβάσεις ορισμένου χρόνου με τους συναδέλφους τους αορίστου χρόνου. Εκτός αν υπάρχει διαφορετική συμφωνία μεταξύ κοινωνικών εταίρων, όπως στη Μ. Βρετανία όπου υπάρχει μεταβατική περίοδος 6 μηνών.