Δέσμη προτάσεων για να μπορέσει η κυβέρνηση να ξαναδεί με πιο δίκαιο τρόπο και με πνεύμα ισότητας τη λίστα των εργαζομένων σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα (ΒΑΕ) προτείνει η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ).
Παράλληλα διαπιστώνει ότι το όλο σύστημα χωλαίνει, οι κατάλογοι επαγγελματικών ασθενειών είναι ελλιπείς και παρωχημένοι, οι ιατροί εργασίας και τεχνικών ασφαλείας ανεπαρκείς, όπως και οι σχετικές επιθεωρήσεις εργασίας. Σε ειδική έκθεσή της η ΕΕΔΑ εντοπίζει και νομοθετικές παραλείψεις της κυβέρνησης, σημειώνοντας ότι οφείλει να προχωρήσει σε άμεση επικύρωση του Αναθεωρημένου Κοινωνικού Χάρτη του Συμβουλίου της Ευρώπης, αλλά και της Διεθνούς Σύμβασης (αρ. 155) «για την ασφάλεια, την υγεία των εργαζομένων και το περιβάλλον εργασίας».
Ταυτόχρονα, για να αντιμετωπιστεί το όλο ζήτημα σε δικαιότερη βάση, η ΕΕΔΑ θεωρεί αναγκαία την άμεση προώθηση νομοθετικών ρυθμίσεων που θα προβλέπουν την αύξηση του αριθμού ιατρών εργασίας και τεχνικών ασφαλείας, καθώς και την υποχρέωση μείωσης του ημερήσιου ωραρίου εργασίας ή επιπρόσθετες άδειες μετ αποδοχών στους εργαζoμένους σε επικίνδυνες εργασίες.
Στην πολυσέλιδη έκθεσή της η Ολομέλεια της ΕΕΔΑ υπό τον πρόεδρό της Κ. Παπαϊωάννου (εκπρόσωπο της Διεθνούς Αμνηστίας), που λειτουργεί ως συμβουλευτικό όργανο προς την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό για τα ανθρώπινα δικαιώματα, διαπιστώνει την ανάγκη επανεξέτασης του πίνακα των επαγγελμάτων και εργασιών που υπάγονται στα ΒΑΕ και προσπαθεί να θέσει διάφορες αρχές που οφείλει να σεβαστεί η κυβέρνηση και το υπουργείο Απασχόλησης.
Στην έκθεση επισημαίνεται ότι η επανεξέταση της λίστας των ειδικοτήτων των ΒΑΕ βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με τις εξελίξεις στην ιατρική της εργασίας και στη σχετική νομοθεσία.
Η κυβέρνηση οφείλει να προωθήσει κανόνες πρόληψης για την εξάλειψη επαγγελματικών κινδύνων για την υγεία των εργαζομένων, αλλά και να υιοθετήσει αντισταθμιστικά μέτρα, όπως είναι ο επιπρόσθετος χρόνος ξεκούρασης.
Για την επανεξέταση του ζητήματος χρειάζεται κατηγοριοποίηση κριτηρίων με βάση συντελεστή για να αποφευχθεί η δυσμενής και άνιση μεταχείριση ομάδων που παρουσιάζουν όμοια χαρακτηριστικά. Επίσης, διαπιστώνει ότι η κοινωνική πρόνοια πρέπει να απεγκλωβιστεί από μια δύσκαμπτη κοινωνικοασφαλιστική αντίληψη των εργασιακών σχέσεων, που παραγνωρίζει τη σύγχρονη πραγματικότητα των επαγγελματικών κινδύνων για ολοένα μεγαλύτερο αριθμό εργαζομένων.
Ελεγχος
Η ΕΕΔΑ τονίζει ότι η ένταξη στη λίστα ΒΑΕ πρέπει να ελέγχεται ανά ειδικότητα, χώρο εργασίας, νοσηρότητα, είδος και συχνότητα ασθενειών και ατυχημάτων, θνησιμότητα εργαζομένων κ.λπ., υπογραμμίζοντας ότι ο κατάλογος των ΒΑΕ δεν περιλαμβάνει πλήθος ασθενειών που εμφανίστηκαν τα τελευταία χρόνια, καθώς χρονολογείται από το 1979 και χρειάζεται σημαντικές προσθήκες στις 52 επαγγελματικές ασθένειες. Κατά την ΕΕΔΑ, η πολιτεία σε περίπτωση που έχει αμφιβολίες θα πρέπει να επιλέγει την ένταξη μιας κατηγορίας εργαζομένων στα ΒΑΕ, γιατί τυχόν εσφαλμένη άρνησή της μπορεί να έχει ιδιαιτέρως επιβλαβείς επιπτώσεις για την υγεία τους.
Η ΕΕΔΑ χαρακτηρίζει ανεπαρκείς τους μόλις 90 ιατρούς εργασίας σε όλη την επικράτεια ή τους 7 ιατρούς της ΔΕΗ για 7.000 εργαζομένους σε ορυχεία, ενώ θεωρεί αυτονόητη την αύξηση των επιθεωρήσεων εργασίας για να μειώνονται οι επαγγελματικοί κίνδυνοι.
Παράλληλα προτείνει να συγκροτηθεί ειδικός φορέας για την εκτίμηση των επαγγελματικών κινδύνων.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΥΛΩΝΙΤΗΣ