Πρωτοβάθμια φροντίδα Υγείας και κυβερνητικές πολιτικές

Η ανάγκη για οργανωμένη και ολοκληρωμένη Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) είναι κάτι που φαίνεται να το αποδέχονται όλοι, που το εξαγγέλλουν όλες οι κυβερνήσεις, για το οποίο ψηφίζονται ακόμα και νόμοι αλλά ποτέ δεν υπάρχει πρόβλεψη για την χρηματοδότησή της και ποτέ δεν υπάρχει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Τι είναι όμως η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και τι πρέπει να παρέχει στους πολίτες; Η ΠΦΥ πρέπει: 1. Να παρέχει άμεση ιατρική και παραϊατρική περίθαλψη στον πολίτη σε εικοσιτετράωρη βάση, με στόχο την άμεση αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας και όταν χρειάζεται, την απρόσκοπτη προώθησή του στις υπηρεσίες της δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας περίθαλψης. 2. Να βρίσκεται δίπλα στον πολίτη μετά την έξοδό του από το νοσοκομείο και να φροντίζει για την καλύτερη δυνατή εφαρμογή της μετανοσοκομειακής θεραπευτικής αντιμετώπισης (φαρμακευτική αγωγή, εργαστηριακές εξετάσεις, έλεγχος της πορείας της ασθένειας και της θεραπείας, φυσικοθεραπεία και άλλες θεραπείες αποκατάστασης). 3. Να μεριμνά για την εφαρμογή τουλάχιστον των υποχρεωτικών μέτρων προληπτικής ιατρικής και να τηρεί φάκελο ή κάρτα παρακολούθησης της υγείας του πολίτη. Θα πρέπει να συμφωνήσουμε πως αυτοί οι στόχοι σήμερα δεν επιτυγχάνονται και πως η πρωτοβάθμια φροντίδα βρίσκεται μακριά από τις ανάγκες και τις προσδοκίες των εργαζόμενων. Το πρόβλημα είναι α. οικονομικό β. οργανωτικό γ. πολιτικο-κοινωνικό σε τελευταία ανάλυση μιας και έχει να κάνει με την ιεράρχηση και τις προτεραιότητες της ασκούμενης πολιτικής και της κοινωνίας γενικότερα. Τι είναι αυτό που λείπει σήμερα από την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας στη χώρα μας για να είναι ικανοποιητική και ποιο είναι το βασικό της πρόβλημα; Λείπουν η ολοκληρωμένη αντίληψη-γνώση της κατάστασης υγείας του ασθενούς, η μετανοσοκομειακή φροντίδα, ο “προσωπικός” γιατρός του συστήματος για άμεση και δωρεάν πρόσβαση όταν χρειαστεί σε 24ωρη βάση, η προληπτική φροντίδα και η ανίχνευση αντιμετώπιση των αναγκών υγείας του πληθυσμού. Το μέγιστο πρόβλημα του υπάρχοντος συστήματος είναι το πολύ μεγάλο ποσοστό άμεσων πληρωμών από τους ασθενείς την ώρα της ανάγκης. Δεν ισχυριζόμαστε πως δεν υπάρχει τίποτα σήμερα, ειδικά στον χώρο της πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Όμως χρειάζεται οργάνωση, ολοκλήρωση, αλλαγή φιλοσοφίας και κατεύθυνσης. Βασικό στοιχείο της πρότασής μας είναι η εγγύηση από το κράτος και το κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα σε όλους τους πολίτες μιας επαρκούς δέσμης υπηρεσιών, δωρεάν, κατά τη στιγμή της ανάγκης με εύχερη πρόσβαση σε ισότιμη βάση. Επειδή κάθε προτεινόμενη τομή στον τομέα της υγείας πρέπει να είναι γειωμένη με την πραγματικότητα και να προτείνει λύσεις που θα διασφαλίζουν ένα υψηλό επίπεδο παροχής υπηρεσιών υγείας χωρίς επικίνδυνους κλυδωνισμούς και με δεδομένη την προσπάθεια εφαρμογής από την κυβέρνηση νεοφιλελεύθερων επιλογών πρέπει να μας απασχολήσουν τα παρακάτω επιμέρους ζητήματα: 1. Είναι απαραίτητη η αύξηση των δημόσιων δαπανών για την υγεία 2. Χρειάζεται μέγιστη προσοχή στη διασφάλιση της βιωσιμότητας των δημόσιων ασφαλιστικών οργανισμών των εργαζόμενων, η αξιοποίηση των αποθεματικών και των πόρων τους με κοινωνικό έλεγχο, μακριά από επενδυτικά ρίσκα και χωρίς καταλήστευση από το κράτος. 3. Πρέπει να μελετηθεί με προσοχή ο βέλτιστος χώρος για την παροχή πρωτοβάθμιων υπηρεσιών υγείας και οι εργασιακές σχέσεις των γιατρών του δικτύου. 4. Στην πορεία προς οποιαδήποτε αλλαγή είναι εκ των ων ουκ άνευ η διασφάλιση των εργαζόμενων στο δημόσιο κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα, αξιοπρεπείς αμοιβές, πλήρη ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα, μεταβατικές διατάξεις που θα διασφαλίζουν τα παραπάνω όπου είναι αναγκαίο. 5. Είναι ανάγκη να μελετηθεί με προσοχή η αξιοποίηση στον τομέα της πρωτοβάθμιας εξωνοσοκομειακής περίθαλψης των ιδιωτών ελευθεροεπαγγελματιών γιατρών κάτω από την ομπρέλα του δημόσιου κοινωνικού ασφαλιστικού συστήματος με έλεγχο και ουσιαστική οργανική σύνδεση με το σύστημα. 6. Είναι ανάγκη να απαντηθεί με βάση την ελληνική πραγματικότητα η θέση των γιατρών ειδικοτήτων σε ένα συγκροτημένο δίκτυο πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Σκέψεις για όλα αυτά έχουν ήδη κατατεθεί αρκετές και ενδιαφέρουσες. Η συζήτηση που θα γίνει στη συνδιάσκεψη του τμήματος υγείας του ΣΥΝ στις 31.3 και 1.4 αναμένεται ενδιαφέρουσα και εποικοδομητική. Γιάννης ΜΠΑΣΚΟΖΟΣ