Της ΕΛΕΝΗΣ ΚΩΣΤΑΡΕΛΟΥ
Στα 30.000 ευρώ φαίνεται να τοποθετεί η κυβέρνηση το όριο της φορολογικής ασυλίας, ανοίγοντας τον διάλογο με τους κοινωνικούς εταίρους την προσεχή Τρίτη.
Η αύξηση των αντικειμενικών αξιών στα ακίνητα, η προπληρωμή του Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας, η αύξηση φόρων σε καύσιμα, ποτά και τσιγάρα, οι «πράσινοι» φόροι, η ανατροπή σχέσης άμεσων και έμμεσων φόρων, αλλά και η επανεξέταση της φορολόγησης των επιχειρήσεων είναι τα νέα μέτρα, με τα οποία προσέρχεται την προσεχή Τρίτη στον διάλογο η κυβέρνηση.
Στόχος της κυβέρνησης είναι να παταχθούν η φοροδιαφυγή, το λαθρεμπόριο και η παραοικονομία. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Ενωσης, τα διαφυγόντα έσοδα μόνον από τον ΦΠΑ (εκπτώσεις, απαλλαγές και φοροδιαφυγή) υπολογίζεται ότι ξεπερνούν τα 6,6 δισ. ευρώ, με την Ελλάδα να κατέχει το μεγαλύτερο ποσοστό (30%) έναντι των άλλων χωρών της Ε.Ε., όπου ο μέσος όρος είναι 12%. Χαρακτηριστικό είναι ότι το 73% των εισοδημάτων που δηλώνουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες είναι κάτω από το αφορολόγητο όριο των 12.000 ευρώ και μόλις 2.557 άτομα, ήτοι 0,6%, δηλώνουν πάνω από 100.000 ευρώ. Αλλωστε, το «πόθεν έσχες» ενδέχεται να ενεργοποιηθεί από τα φετινά εισοδήματα, του 2009. Με βασικό στόχο τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης, ο υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου σε χθεσινή συνέντευξη Τύπου παρουσίασε το περίγραμμα του διαλόγου και έδωσε απαντήσεις σε 8 κρίσιμα ζητήματα:
1. Αντικειμενικές αξίες ακινήτων: Η αύξησή τους θεωρείται δεδομένη, καθώς, όπως είπε ο υπουργός, «κάποια στιγμή θα υπάρξει αναπροσαρμογή», αλλά ο ίδιος περιμένει να δει πρώτα πώς αποτιμά την ακίνητη περιουσία η κοινωνία, δηλαδή μέσω του διαλόγου -στοιχείο που οριοθετεί την αύξησή τους μετά το πέρας του διαλόγου, τον Μάρτιο. Ξεκαθάρισε, πάντως, ότι πρόθεση της κυβέρνησης είναι να μην επιβαρυνθεί η χαμηλή ακίνητη περιουσία, δηλαδή οι έχοντες χαμηλά ποσοστά ιδιοκατοίκησης, αλλά η μεγάλη ιδιοκτησία να αναλάβει το φορολογικό βάρος.
2. Τιτλοποίηση εσόδων ΦΜΑΠ: Πρόκειται για προπληρωμή του Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας. Το πόσα χρόνια θα αφορά, δηλαδή αν το 2010 θα πληρωθεί ο ΦΜΑΠ για τα επόμενα 5 ή 10 χρόνια, είναι ένα θέμα που θα εξετασθεί στο πλαίσιο του διαλόγου. Πάντως, ο υπουργός άφησε ανοιχτό τον χρόνο, καθώς, όπως είπε, «θα μπορούσε να είναι και στο διηνεκές».
3. ΕΦΚ καυσίμων: Η αύξηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης θεωρείται δεδομένη, καθώς η Ελλάδα, όπως και άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, μπαίνουν σε δεύτερο κύκλο μείωσης του φόρου για το πετρέλαιο, με ορίζοντα τη σταδιακή αύξηση του στα 352 ευρώ από 302 ευρώ σήμερα (σ.σ. προηγήθηκε πρώτη φάση προσαρμογής, με αύξηση 20% στην τριετία 2006-2009), ήτοι 57 ευρώ μέχρι το 2015 για παλιά κράτη και μέχρι το 2016 για νέα μέλη.
4. ΕΦΚ ποτών και τσιγάρων: Ο κ. Παπακωνσταντίνου επισήμανε ότι ο Προϋπολογισμός του 2010 προβλέπει την αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης σε ποτά, τσιγάρα, αλλά στάθηκε και στο γεγονός ότι οι συγκεκριμένοι φόροι είναι αισθητά χαμηλότεροι από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η τάση αύξησής τους είναι ένα από τα πιο πιθανά ενδεχόμενα που εξετάζει η κυβέρνηση.
30.000 ατομικό εισόδημα
5. Ασυλία μέχρι 30.000 ευρώ: Το όριο των χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων σε ατομικό επίπεδο, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης φαίνεται να το τοποθετεί στα 30.000 ευρώ. Δηλαδή, μέχρι το συγκεκριμένο ατομικό φορολογητέο εισόδημα (σ.σ. το ποσό που απομένει μετά την αφαίρεση των ασφαλιστικών εισφορών και συμπεριλαμβάνει τον φόρο εισοδήματος και τα χρήματα που εισπράττει ο φορολογούμενος) εξετάζεται το να μην υπάρξει φορολογική επιβάρυνση, χωρίς να αποκλείεται ακόμα και η ελάφρυνση. Πέραν του ορίου αυτού ενδεχομένως η κυβέρνηση να επιλέξει τη φορολογική επιβάρυνση. Δεν είναι τυχαίο ότι ο υπουργός παρουσίασε στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία το 94% των ατομικών εισοδημάτων (ή το 85% των οικογενειακών δηλώσεων) αφορούν εισοδήματα φυσικών προσώπων κάτω των 30.000 ευρώ. Πάνω από 5 εκατ. φορολογούμενοι δηλώνουν ετήσιο εισόδημα κάτω από 12.000 ευρώ και περίπου 3.000 πάνω από 200.000 ευρώ.
6. «Πράσινοι» φόροι: Οι 10 θεματικές ενότητες (φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων, φορολογία εισοδήματος επιχειρήσεων, φορολογία κεφαλαίου – περιουσίας, έμμεσοι φόροι – δασμοί, ελεγκτικές διαδικασίες – φοροδιαφυγή, ηλεκτρονική διακυβέρνηση, έλεγχος και φορολόγηση εξωχώριων εταιρειών, Τοπική Αυτοδιοίκηση, είσπραξη εσόδων και αναδιοργάνωση υπηρεσιών) των ομάδων εργασίας στη διαβούλευση έγιναν 11, καθώς προστέθηκε η «φορολογία – περιβάλλον». Η κυβέρνηση έχει εκφράσει επανειλημμένα την πρόθεσή της για μια «πράσινη» ανάπτυξη και στο πλαίσιο αυτής ο πρωθυπουργός πρότεινε τον φόρο άνθρακα στη Φρανκφούρτη. Ανάλογο μέτρο είναι και ο περιβαλλοντικός φόρος που μπήκε στα αυτοκίνητα.
Επανεξέταση για επιχειρήσεις
7. Φορολόγηση επιχειρήσεων: Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου, τα φυσικά πρόσωπα πληρώνουν ολοένα και μεγαλύτερο βάρος σε σχέση με τα νομικά. Το 2007 η φορολόγηση των πρώτων ήταν στο 4,7% του ΑΕΠ και των δεύτερων στο 2,6%. Είναι εμφανές ότι το οικονομικό επιτελείο θέτει υπό εξέταση και τη φορολόγηση των επιχειρήσεων, οι οποίες απόλαυσαν από τους πιο μειωμένους συντελεστές τα τελευταία χρόνια (25% οι Α.Ε. και ΕΠΕ και 20% οι Ο.Ε., Ε.Ε.).
Η Ελλάδα έχει και τον πέμπτο χαμηλότερο συντελεστή φορολόγησης (32,5%) των μερισμάτων στον ΟΟΣΑ, που για την πλειοψηφία κινείται γύρω στο 50% (Ολλανδία, Αυστραλία, Ισπανία, Λουξεμβούργο, Ελβετία κ.λπ.) και για κάποιους φθάνει το 58,8% (Δανία), ενώ για άλλους πέφτει στο 19% (Σλοβακία). Στο πλαίσιο αυτό, το οικονομικό επιτελείο θέτει σε εφαρμογή τον ισχύοντα νόμο για τη φορολόγηση των εξωχώριων εταιρειών, με ελέγχους και σε συνεργασία με άλλες χώρες της διεθνούς κοινότητας, προκειμένου να αντιμετωπίσει ένα από τα μεγαλύτερα κομμάτια φοροδιαφυγής.
8. Αμεσοι – έμμεσοι φόροι: Η ανατροπή της σχέσης αυτής φαίνεται να αποτελεί ένα από τα ζητούμενα του διαλόγου, καθώς τα στοιχεία του υπουργείου δείχνουν πως για κάθε 1 ευρώ άμεσων φόρων πληρώνουμε 1,56 ευρώ σε έμμεσους. Ενδεικτικό είναι ακόμα ότι οι έμμεσοι φόροι είναι χαμηλότεροι από τον μέσο όρο στην Ε.Ε., στο 12,1% με 12,9% στην ευρωζώνη, όπως και οι άμεσοι, στο 7,7% με 12,2% στην ευρωζώνη. Τα στοιχεία συνηγορούν υπέρ της αύξησης των άμεσων φόρων.
Το πόσο νοσεί το φορολογικό σύστημα επιχείρησε να καταγράψει ο υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου, παρουσιάζοντας πλήθος στατιστικών στοιχείων που -αν μη τι άλλο- συνηγορούν στην εξέταση από μηδενική βάση ενός συστήματος που δεν αποδίδει έσοδα και δεν φορολογεί δίκαια. Τα δημόσια έσοδα είναι χαμηλά, στο 37,3%, και οι δαπάνες στο 50,1%, έναντι 40,9% και 45,3% αντίστοιχα το 2001. Τα φορολογικά έσοδα της Ελλάδας (19,8%) είναι από τα χαμηλότερα στην Ε.Ε. (ευρωζώνη 25,2% και «27» στο 26,1%) και καλύπτουν το 48,9% των συνολικών εσόδων, με το ποσοστό να φθάνει στο 56,1% στην ευρωζώνη και στο 58,6% στους «27». *