Το χρέος εκτοξεύθηκε στα 3,15 δισεκατομμύρια ευρώ
Της Πεννυς Μπουλουτζα
Με βραδείς ρυθμούς και συνακόλουθα βαρύτατες οικονομικές συνέπειες
για τα οικονομικά του ΕΣΥ προχωρεί η εφαρμογή του νέου συστήματος
προμηθειών των νοσοκομείων, αν και έχει χαρακτηριστεί επανειλημμένως
από την ηγεσία του υπουργείου Υγείας ως μία σοβαρότατη κυβερνητική
επιλογή. Επτά μήνες έχουν περάσει από τη δημοσίευση του νόμου για τις
προμήθειες στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, και μόλις την περασμένη
Κυριακή ανακοινώθηκαν τα ονόματα της εννεαμελούς Επιτροπής Προμηθειών
Υγείας (ΕΠΥ) που θα είναι ο κεντρικός φορέας από τον οποίο θα
σχεδιάζεται, θα προγραμματίζεται και θα ελέγχεται όλο το σύστημα.
Η
επιτροπή τις επόμενες ημέρες εγκαθίσταται σε κτίριο του υπουργείου
Υγείας στην Αθήνα, ωστόσο για να είναι σε θέση να αναλάβει πλήρως τα
καθήκοντά της θα πρέπει να καταρτισθεί ο κανονισμός λειτουργίας της και
να στελεχωθεί, αφού προβλέπεται να απασχολεί 40 άτομα προσωπικό. Πρέπει
να σημειωθεί ότι η πλήρης μετάβαση στο σύστημα προμηθειών πρέπει να
γίνει έως τον ερχόμενο Ιούνιο, αν και η προθεσμία αυτή δύναται να
παραταθεί έως και 12 μήνες με κοινές υπουργικές αποφάσεις των υπουργών
Ανάπτυξης και Υγείας.
Εξωσυμβατικές τακτικές
Ομως,
για όσο διάστημα δεν εφαρμόζεται ο νέος τρόπος προμηθειών χάνονται
σημαντικοί πόροι για το ΕΣΥ, αφού σύμφωνα με τα όσα έχει δηλώσει ο
υπουργός Υγείας κ. Δημ. Αβραμόπουλος, με το νέο σύστημα θα
εξοικονομούνται 500.000.000 ευρώ τον χρόνο. Την ίδια στιγμή συνεχίζεται
η συσσώρευση χρεών των νοσοκομείων προς τους προμηθευτές, τα οποία
ανέρχονται σε 3,15 δισεκατομμύρια ευρώ για το διάστημα από 1/1/2005 έως
30/9/2007, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Υγείας που κατατέθηκαν
πρόσφατα στη Βουλή. Και τα νοσοκομεία συνεχίζουν να εφαρμόζουν τακτικές
του παρελθόντος, με εξωσυμβατικές προμήθειες, φωτογραφικούς
διαγωνισμούς, «σπάσιμο» διαγωνισμών σε μικρές προκηρύξεις κ.ά.
Υπενθυμίζεται ότι κάθε χρόνο διενεργούνται 9.000 διαγωνισμοί από 290
φορείς του ΕΣΥ, χωρίς κεντρική επίβλεψη.
Πάντως, το υπουργείο
Υγείας με κατεπείγουσα εγκύκλιό του και με ημερομηνία 14 Ιανουαρίου
2008 ζητεί από τις μονάδες υγείας να αποστείλουν άμεσα στην ΕΠΥ «πλήρη
στοιχεία και αντίγραφα όλων των εν εξελίξει διαγωνισμών πάσης φύσεως
προμηθειών που βρίσκονται στη διαδικασία προκήρυξης ή δημοσίευσης τους
οποίους καταγράφει, εποπτεύει και εγκρίνει η ΕΠΥ μέχρις ολοκλήρωσης της
μεταβατικής περιόδου, οπότε όλες οι προμήθειες υγείας θα διενεργούνται
από την εν λόγω επιτροπή».
Ανοικτό ζήτημα προς διευθέτηση είναι
και η ενδυνάμωση με ανθρώπινο προσωπικό των φορέων υλοποίησης των
διαγωνιστικών διαδικασιών που είναι το Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Ερευνας
και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ), η Δημόσια Επιχείρηση Ανέγερσης Νοσηλευτικών
Μονάδων (ΔΕΠΑΝΟΜ) και το Ερευνητικό Κέντρο Βιολογικών Υλικών (ΕΚΕΒΥΛ).
Ο
πρόεδρος του ΙΦΕΤ κ. Κωνσταντίνος Λουράντος μιλώντας στην «Κ»
ξεκαθάρισε ότι το ινστιτούτο διαθέτει τις υποδομές, ωστόσο για να
μπορεί να αναλάβει τις επιπλέον υποχρεώσεις για την εφαρμογή του
συστήματος χρειάζονται τουλάχιστον 50 υπάλληλοι. Και πρόσθεσε «για να
προβούμε σε προσλήψεις θα πρέπει να ξεκαθαριστεί και το πώς θα
πληρώνονται αυτοί οι υπάλληλοι». Η έναρξη εφαρμογής του συστήματος από
πλευράς ΔΕΠΑΝΟΜ θα ήταν εφικτή να γίνει ακόμα και σήμερα, επιβαρύνοντας
όμως με περισσότερη εργασία το υπάρχον προσωπικό. Αυτό επεσήμανε στην
«Κ» ο πρόεδρός της κ. Χάρης Λαμπρόπουλος, σημειώνοντας ότι είναι σε
εξέλιξη οι διαδικασίες για την πλήρωση 50 θέσεων προσωπικού, μέρος του
οποίου θα είναι εξειδικευμένο στον ιατροβιολογικό εξοπλισμό.
Μητρώο προμηθευτών
Από
την πλευρά του, το ΕΚΕΒΥΛ έχει ήδη «εγκαινιάσει» από τις 20 Δεκεμβρίου
το μητρώο προμηθευτών και ιατροβιολογικών προϊόντων, που είναι μία
σύγχρονη ηλεκτρονική βάση δεδομένων, στην οποία εγγράφονται οι
ενδιαφερόμενες εταιρείες και τα προϊόντα τους. Οπως δήλωσε στην «Κ» ο
διευθύνων σύμβουλος του ΕΚΕΒΥΛ κ. Γιώργος Παππούς, «έως σήμερα
περισσότερες από εκατό εταιρείες έχουν εισαχθεί στο μητρώο. Θεωρούμε
ότι έως τον Φεβρουάριο – Μάρτιο όλες οι εταιρείες της αγοράς θα έχουν
μπει στο σύστημα».
Μεγάλη μείωση κονδυλίων
Ο
βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, πρώην υφυπουργός Υγείας κ. Μανώλης Σκουλάκης,
σχολιάζοντας στην «Κ» την πορεία υλοποίησης του νέου συστήματος
προμηθειών του ΕΣΥ υποστηρίζει ότι «το υπουργείο Υγείας, υπό την πίεση
της διαπιστωμένης κακοδιαχείρισης των οικονομικών των νοσοκομείων από
τις “γαλάζιες” διοικήσεις, αναγκάστηκε να προβεί -με καθυστέρηση 7
μηνών- στη συγκρότηση της Επιτροπής Προμηθειών Υγείας. Η κίνηση αυτή
αποτελεί μια ενέργεια αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης, προκειμένου
να μην προσεγγιστεί το τεράστιο θέμα της νέας γενιάς χρεών των
νοσοκομείων. Η εφαρμογή του νέου συστήματος προμηθειών δεν αποτελεί
τίποτα άλλο από ένα επικοινωνιακό “σχέδιο επί χάρτου”, οι δε φορείς που
πρόκειται να αναλάβουν τη διενέργεια των προμηθειών δεν είναι σε θέση
να αναλάβουν αυτό το δύσκολο έργο, αφού δεν έχουν προβλεφθεί οι
αναγκαίες οικονομικές ενισχύσεις αυτών, δεν υπάρχει το κατάλληλο
εξειδικευμένο προσωπικό, ενώ απουσιάζει και το σύστημα μηχανοργάνωσης.
Ενδεικτικά, η επιχορήγηση που δίνεται φέτος στη ΔΕΠΑΝΟΜ είναι μειωμένη
κατά 72% σε σχέση με πέρυσι, από 15,5 εκατ. ευρώ το 2007 σε μόλις 4,4
εκατ. ευρώ το 2008. Συνεπώς τα δήθεν 500 εκατ. ευρώ που θα
εξοικονομούνταν -σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του κ. Αβραμόπουλου-
αποτελούν “όνειρα θερινής νυκτός”».
Για εγκληματική αμέλεια κάνει
λόγο μιλώντας στην «Κ» ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας
Εργαζομένων στα Δημόσια Νοσοκομεία, κ. Σταύρος Κουτσιουμπέλης,
επισημαίνοντας ότι είναι κρίμα να χάνονται πόροι στον χώρο της Υγείας,
τη στιγμή που το σύστημα τους έχει ανάγκη. Και προσθέτει ότι
«χρειάστηκαν επτά μήνες για να αποφασιστούν τα πρόσωπα που θα
αποτελέσουν το Δ.Σ. της Επιτροπής Προμηθειών Υγείας. Με τους ρυθμούς
αυτούς είναι αμφίβολο εάν το σύστημα θα μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή το
2009».
«Ράπισμα» Ε.Ε. για απευθείας αναθέσεις
«Ράπισμα»
για τις προμήθειες των «μη συγκρίσιμων υλικών» από τα δημόσια
νοσοκομεία της χώρας μας ήρθε πριν από λίγες ημέρες από το Ευρωπαϊκό
Δικαστήριο. Σε απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (8ο
τμήμα) με ημερομηνία 18 Δεκεμβρίου 2007, αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι
η Ελληνική Δημοκρατία παραβιάζει την αρχή της ίσης μεταχείρισης και την
υποχρέωση διαφάνειας όσον αφορά τη σύναψη συμβάσεων δημοσίων
προμηθειών, διατηρώντας σε ισχύ διάταξη του νόμου 2955/2001 «Προμήθειες
Νοσοκομείων και λοιπών Μονάδων Υγείας των ΠεΣΥΠ». Ειδικότερα, στο άρθρο
7, παρ. 2, του νόμου 2955/2001 προβλέπεται ο καθορισμός ανώτατης τιμής
προμήθειας χωρίς διαγωνισμό συγκεκριμένων υλικών που δεν είναι
συγκρίσιμα. Με βάση το συγκεκριμένο άρθρο, εκδόθηκαν κοινές υπουργικές
αποφάσεις που καθορίζουν ανώτατες τιμές για μία σειρά υλικών
(οστεοσύνθεσης, γναθοπροσωπικής χειρουργικής, βηματοδοτών – απινιδωτών
κ.ά.). Παρά το γεγονός ότι σύμφωνα με τον νόμο πρέπει πρώτα να
εξαντλούνται τα περιθώρια διαγωνιστικών διαδικασιών, στις περισσότερες
περιπτώσεις τα νοσοκομεία προχωρούν σε απευθείας αναθέσεις με την
προκαθορισμένη «ανώτατη» τιμή, πρακτική που αναιρεί την έννοια του
υγιούς ανταγωνισμού.
Οπως ανέφεραν στην «Κ» ανώτατα στελέχη του
υπουργείου Υγείας, έγιναν επανειλημμένως υπομνήσεις προς τις διοικήσεις
των νοσοκομείων να δίνουν προτεραιότητα στις διαγωνιστικές διαδικασίες,
ωστόσο το πρόβλημα αναμένεται να αντιμετωπιστεί πλήρως μόνο με την
εφαρμογή του νέου νόμου για τις προμήθειες.