Των Κ. ΤΣΟΥΠΑΡΟΠΟΥΛΟΥ – ΣΠ. ΣΤΑΜΟΥ
Την ανατροπή έξι πολιτικών, που κατάρτισε αυτή η κυβέρνηση, σηματοδοτεί και καταγράφει ο οδικός χάρτης Ζάππειο – Βερολίνο – Παρίσι – Λονδίνο – Φρανκφούρτη – Αθήνα, που «διήνυσαν» ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου, με έναρξη το Ζάππειο την περασμένη Δευτέρα, και ο υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου, με τις επισκέψεις και τις δηλώσεις του στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, και εν τέλει χθες στην Αθήνα με τις ανακοινώσεις για τη φορολογική πολιτική.
Πρόκειται για ανατροπή της πολιτικής της «ήπιας λιτότητας» (με την περαιτέρω μείωση του στόχου του ελλείμματος), την ανατροπή των μεγεθών του Προϋπολογισμού (με την περαιτέρω περικοπή των δαπανών), την ανατροπή της εισοδηματικής πολιτικής, την ανατροπή, έστω τη συρρίκνωση, των κεϊνσιανών στοιχείων στην πολιτική για την έξοδο από την κρίση, ανατροπή της πολιτικής για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και, τέλος, με την ανατροπή των μέχρι σήμερα γνωστών (από τον Προϋπολογισμό) παραμέτρων της φορολογικής πολιτικής.
Ειδικότερα:
* Η περαιτέρω μείωση του ελλείμματος από 9,1% σε 8,7% του ΑΕΠ σηματοδοτεί την εγκατάλειψη των (θεωρητικών, βεβαίως) ορίων της ήπιας λιτότητας και τη δρομολόγηση των απαρχών μιας σχετικά άγριας λιτότητας. Η μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος φθάνει πλέον τις 4 ποσοστιαίες μονάδες μέσα στο 2010. Ακόμη και κυβερνητικοί παράγοντες θεωρούν την προσαρμογή αυτή «άγρια», ενώ κρατικοί αξιωματούχοι επισημαίνουν ότι μία προσαρμογή άνω των 1,5-2% δεν είναι ούτε οικονομικά ορθή (καθώς αφαιρεί πόρους από την πραγματική οικονομία) ούτε κοινωνικά επιτρεπτή. Πιθανώς, η απάντηση να βρίσκεται στα «άδυτα» του Προϋπολογισμού.
Νέα μείωση 2 δισ. ευρώ
* Ανατροπή του Προϋπολογισμού πέντε ημέρες πριν αρχίσει συζήτηση στη Βουλή επέρχεται με το νέο σφίξιμο που επιχειρεί η κυβέρνηση στο σκέλος των δαπανών. Η νέα μείωση φθάνει τα 2 δισ. ευρώ. Πρόκειται για σημαντική μείωση που θα προέλθει όχι μόνο από τη μισθοδοσία των υπαλλήλων, αλλά και από την περικοπή των κοινωνικών δαπανών, που ήδη είχαν μειωθεί αρκετά στον αρχικό Προϋπολογισμό.
* Η εισοδηματική πολιτική είναι αυτή που υφίσταται τη μεγαλύτερη ανατροπή. Ενώ προεβλέπετο ότι με τις εισοδηματικές αυξήσεις θα καλυφθεί ο πληθωρισμός και θα παγώσουν μισθοί και συντάξεις άνω των 2.000 ευρώ μηνιαίως, η αναφορά του πρωθυπουργού στην μείωση των επιδομάτων των δημοσίων υπαλλήλων κατά 10% έφερε τη μεγάλη ανατροπή. Την επιβεβαίωσε ο υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου λέγοντας στο Λονδίνο, και στους εκεί τραπεζίτες και θεσμικούς επενδυτές, ότι αυτό θα σημάνει μείωση των ονομαστικών μισθών κατά 4%. Χθες στην Αθήνα ο υπουργός επιβεβαίωσε δημοσίως αυτό που είπε εντός κλειστών αιθουσιών στο Σίτι του Λονδίνου. Εύλογο είναι ότι από την κατάργηση των φοροαπαλλαγών και της αυτοτελούς φορολόγησης οι μισθοί θα μειωθούν περαιτέρω, έναντι του 3-4% που είπε ο υπουργός Οικονοιμκών.
Το μεγάλο σφίξιμο
* Αμεση επίπτωση των περικοπών θα υπάρξει στην αρχικά διακηρυγμένη πολιτική ενίσχυσης της πραγματικής οικονομίας, στην οποία ενυπήρχε έντονο το κεϊνσιακό στοιχείο. Οι περικοπές των μισθών αφαιρούν αγοραστική δύναμη των μισθωτών που θα κατευθυνόταν στην κατανάλωση. Παράλληλα, το μεγάλο σφίξιμο των δαπανών του προϋπολογισμού μειώνει τη δυνατότητα του Δημοσίου να χρηματοδοτήσει υποδομές με το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και κυρίως προγράμματα του ΕΣΠΑ, τα οποία χρειάζονται συμμετοχή του Δημοσίου της τάξης του 25% του συνολικού προϋπολογισμού τους.
* Ανατροπές έρχονται και στη φορολογική πολιτική. Πέραν των προαναγγελθεισών, για αύξηση έμμεσων φόρων, καταργήσεις φοροαπαλλαγών και αυτοτελών φορολογήσεων, αύξηση της φορολογίας μερισμάτων, προοδευτικής κλίμακας, φόρων στη μεγάλη ακίνητη περιουσία κ.λπ., τώρα η εξειδίκευση δείχνει ότι η κυβέρνηση θεωρεί ως «αποδεκτό» εισόδημα των μεσαίων στρωμάτων τις 30.000 ευρώ. Πέραν αυτών αρχίζει η φορολογική επιβάρυνση, τουλάχιστον σύμφωνα με όσα υπονόησε ο κ. Παπακωνσταντίνου χθες. Ακόμη, αναμένεται «πρασίνισμα» του φορολογικού συστήματος, όπως είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός Οικονομικών, εννοώντας προφανώς εισαγωγή περιβαλλοντικών φόρων (ένας τέτοιος φόρος προστέθηκε στα τέλη των Ι.Χ. προκαλώντας αναβρασμό, κυρίως στους κατόχους παλαιών αυτοκινήτων). Κλου της χθεσινής συνέντευξης του υπουργού αποτέλεσε η «ιδέα» να γίνεται προπληρωμή φόρου Μεγάλης Ακίνητη Περιουσίας από τους ιδιοκτήτες, έτσι ώστε να γίνει τιτλοποίηση και να εισπράξει αμέσως το Δημόσιο το σύνολο του φόρου για μία π.χ. δεκαετία ή στο διηνεκές. Προφανώς, θα παρασχεθούν τα σχετικά κίνητρα στους μεγαλοϊδιοκτήτες, π.χ. έκπτωση, όχι άλλη φορολογία, αποφυγή της πρόσθετης φορολογίας που συνεπάγονται οι κατά καιρούς αυξήσεις των αντικειμενικών τιμών κ.λπ.
* Τέλος, αν δεν ανατρέπεται, απειλείται με πλήγμα η πολιτική ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, εξαιτίας των κοινωνικών εντάσεων που θα προκληθούν από την οικονομική πολιτική του «στεγνώματος». *