Της Θεοδωρας Λιακοπουλου / dlikaopoulou@kathimerini.gr
Οι άδειες κλίνες και η αδυναμία να νοσηλεύσει νέους αλλά και παλαιούς ασθενείς συνιστούν τη σημερινή πραγματικότητα της ιδιωτικής νευροψυχιατρικής κλινικής Σινούρη, μία εκ των παλαιότερων του κλάδου, η οποία ξεκίνησε τη λειτουργία της το 1971, με δυναμικότητα 91 κλινών.
Η κλινική, μη μπορώντας να αντεπεξέλθει στα έξοδα της λειτουργίας της και αδυνατώντας να περιθάλψει τους ασθενείς της, προχώρησε σταδιακά στη μεταφορά τους σε άλλες ιδιωτικές ψυχιατρικές μονάδες, όπως στην «Παναγία η Γρηγορούσα», ενώ αρνείται κάθε νέα εισαγωγή.
Δεν είναι όμως μόνο η εν λόγω κλινική που αντιμετωπίζει μεγάλες δυσκολίες. Το γενικότερο πρόβλημα είναι ότι οι κλινικές αυτές αδυνατούν να σταθούν επιχειρηματικά, παρά το έλλειμμα που εμφανίζει ο δημόσιος τομέας σε ψυχιατρικές κλίνες. Κι αυτό γιατί έχουν εξελιχθεί σε ζημιογόνες. Ακόμη και εκείνες που εμφανίζουν θετικά αποτελέσματα, δεν καταφέρνουν να επιτύχουν καλή απόδοση κεφαλαίων με συνέπεια να κρίνονται επιχειρηματικά ασύμφορες.
Ηδη, από το 1997, στην Αττική έχουν κλείσει πέντε κλινικές, μεταξύ των οποίων το Μαρκομιχελάκειον με 320 κλίνες, η Βλαστού που έκλεισε το 2005 με 204 κλίνες και η Αγία Τριάδα που έκλεισε το 2006 με 112 κλίνες. Σήμερα, στην Αττική λειτουργούν 12 νευροψυχιατρικές κλινικές, ενώ σε όλη τη χώρα 37.
Η ζοφερή αυτή πραγματικότητα έχει όμως επιπτώσεις στη διαχείριση των περιστατικών, με συνέπεια συχνά η αντιμετώπιση των ασθενών να μην είναι ανάλογη της πάθησής τους, ενώ μεγάλη υστέρηση υπάρχει και στο πεδίο της επανένταξής τους στην κοινωνία. «Μάλιστα, συχνά η επανένταξη είναι ταυτόσημη της μεταστέγασης», αναφέρουν επιστήμονες από την ψυχιατρική κοινότητα.
Οι ξενώνες αποτελούν ένα όραμα και ένα εγχείρημα προς την κατεύθυνση της επανένταξης, αλλά και της αποασυλοποίησης. Ετσι, μεταφέρονται προς αυτές τις μονάδες από τα δημόσια ψυχιατρεία ασθενείς που πάσχουν από κάποια ιάσιμη πάθηση και παράλληλα δεν εμφανίζουν επιθετική και βίαιη συμπεριφορά. Οι ξενώνες αυτοί έχουν δυναμικότητα μέχρι 20 κλίνες, ενώ σήμερα υπολογίζεται ότι λειτουργούν περισσότεροι από 150 σε όλην την Ελλάδα, πάντα υπό την κρατική μέριμνα. Το ημερήσιο νοσήλιο κοστίζει στο κράτος 116 ευρώ. Ωστόσο, πυκνά σύννεφα σκιάζουν το μέλλον και αρκετών από αυτές τις μονάδες.
Δικαστήρια για τα νοσήλια
Το σκηνικό που επικρατεί στο συγκεκριμένο κλάδο τα τελευταία χρόνια είναι οι συνεχείς δικαστικοί αγώνες και οι προσφυγές στο ΣτΕ, αλλά και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, με βασικό αίτημα την αύξηση των νοσηλίων, σε επίπεδα που να καλύπτεται το κόστος της ορθολογικής λειτουργίας των ψυχιατρείων με ένα λογικό περιθώριο κέρδους. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η καταγγελία της σύμβασης με το ΙΚΑ, τον βασικό πελάτη των κλινικών αυτών, καθώς η συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών είναι ασφαλισμένοι στο εν λόγω ίδρυμα.
Οπως αναφέρει στην «Κ» ο γενικός γραμματέας της Ενωσης Ιδιωτικών Ψυχιατρικών Κλινικών, κ. Αρης Σιμόπουλος, «το 82% των ασθενών στις κλινικές μας είναι ασφαλισμένοι του ΙΚΑ για τους οποίους το κάθε ίδρυμα πληρώνει την γ΄ θέση με νοσήλια που τα τελευταία δέκα χρόνια ορίζονται κάτω του κόστους». Και συνεχίζει: «βασικό αίτημά μας είναι αφενός η έκδοση νέας απόφασης για το ύψος των νοσηλίων που θα καλύπτονται από το κράτος (καθώς η παλαιότερη ίσχυε μέχρι το 2002 οπότε και καταργήθηκε έπειτα από σχετικές προσφυγές), καθώς και να συνταχθεί και βεβαίως να μας κοινοποιηθεί -όπως προβλέπεται από το νόμο- οικονομοτεχνική μελέτη που να προσδιορίζει το νοσήλιο, ώστε να μην απειλούνται οι κλινικές με πτώχευση. Σημειώνεται ότι το 2007 το κόστος για το κοινό νοσήλιο της γ΄ θέσης είναι 40,75 ευρώ την ημέρα ανά κλίνη και για το κλειστό νοσήλιο 50,85 ευρώ. Διευκρινίζεται ότι το κλειστό νοσήλιο περιλαμβάνει διαμονή, διατροφή, ειδικές θεραπείες και αφορά όλες τις κατηγορίες κλινών. Εν τω μεταξύ, στις 8 Μαΐου αναμένεται να συζητηθεί η παλαιότερη προσφυγή της Ενωσης στο ΣτΕ, για το θέμα των νοσηλίων κάτω του κόστους.