“Τρωκτικά” στην υγεία της Βόρειας Ελλάδας

Αποκαλυπτική έρευνα της «ΜτΚ». Με δισεκατομμύρια ευρώ χρεώνονται τα ασφαλιστικά ταμεία εξαιτίας της κακοδιαχείρισης στο θέμα της προμήθειας και της χορήγησης φαρμάκων στα περισσότερα νοσοκομεία της χώρας. Καταπατώντας το νόμο του 2006 και στηριζόμενοι στα παράθυρα της νομοθεσίας, κάποιοι τρώνε με… χρυσά κουτάλια, βουλιάζοντας όλο και περισσότερο στα χρέη τόσο το Εθνικό Σύστημα Υγείας όσο και τα ασφαλιστικά μας ταμεία. Τηλεφωνικές παραγγελίες. Σύμφωνα με καταγγελίες, οι παραγγελίες φαρμάκων γίνονται… τηλεφωνικώς, ενώ το μεγάλο φαγοπότι γίνεται με τα ογκολογικά και άλλα εξειδικευμένα πανάκριβα φάρμακα. 

Λαθρεμπόριο φαρμάκων. Είναι κοινό μυστικό ότι τα τεμάχια από τα χάπια που περισσεύουν είτε πετιούνται είτε πωλούνται παρανόμως στα Βαλκάνια, με αποτέλεσμα να γίνεται ουσιαστικά λαθρεμπόριο φαρμάκων. Η έρευνα συνεχίζεται την επόμενη εβδομάδα.

Των Φ. Χαρίση, Ν. Μπούκα

Τα κονδύλια είναι τεράστια και οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ ξέρουν ότι το μεγαλύτερο μέρος από αυτά θα μπορούσε να κοπεί εάν οι διοικήσεις των νοσοκομείων χειρίζονταν καλύτερα τις παραγγελίες των φαρμάκων και κυρίως εάν είχαν σύστημα μηχανογράφησης στα φαρμακεία τους, ώστε να ελέγχουν πόσα φάρμακα έχουν παραγγελθεί, πόσα ξοδεύτηκαν και πόσα χρειάζεται να αγοραστούν για να συμπληρωθούν τα κενά και να καλυφθούν οι ανάγκες.

Σύμφωνα με καταγγελίες, οι παραγγελίες φαρμάκων γίνονται… τηλεφωνικώς, ενώ το μεγάλο φαγοπότι γίνεται με τα ογκολογικά και άλλα εξειδικευμένα, πανάκριβα φάρμακα. Ωστόσο, μεγάλο μερίδιο στην ανεξέλεγκτη δράση μερικών έχουν ακόμα και τα φθηνά γνωστά φάρμακα.

Το πρόβλημα, όπως λέγεται, είναι τόσο μεγάλο που εάν υπήρχε μια ορθολογική χρήση, τα ασφαλιστικά ταμεία θα μπορούσαν να λύσουν το πρόβλημα της βιωσιμότητάς τους. Είναι χαρακτηριστικό πως “Το πρόβλημα είναι ότι κανείς από τα ταμεία ή τις αρμόδιες ελεγκτικές υπηρεσίες δεν κάνει έλεγχο. Εάν υπήρχε έλεγχος, είναι σίγουρο ότι και τα νοσοκομεία και τα ασφαλιστικά ταμεία θα γλίτωναν δισεκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο”, ανέφερε χαρακτηριστικά στη “ΜτΚ” άνθρωπος που γνωρίζει πολύ καλά την κατάσταση που επικρατεί.

ΠΩΣ ΔΡΟΥΝ ΤΑ “ΤΡΩΚΤΙΚΑ” ΤΟΥ ΕΣΥ

Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε η “ΜτΚ”, η κατάσταση σε πολλά νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης και της Βόρειας Ελλάδας είναι ανεξέλεγκτη, ενώ προφανώς παρόμοια είναι η κατάσταση και στα νοσοκομεία της υπόλοιπης χώρας. Επιπλέον, μπορεί σε έναν ασθενή να έχουν χορηγηθεί τέσσερα τεμάχια από μία συσκευασία των 20 χαπιών, αλλά στον ασφαλιστικό του φορέα θα χρεωθεί ολόκληρο το κουτί, ακόμη κι αν τα υπόλοιπα χάπια δεν χρησιμοποιηθούν.

Η υπερσυνταγογράφηση και μάλιστα χωρίς να γράφεται στη συνταγή η ένδειξη του φαρμάκου δίνει και παίρνει. Τα “τρωκτικά” του ΕΣΥ όχι μόνο δεν πτοούνται, αλλά καταπατούν και το νόμο 3457/2006 που δεν επιτρέπει τη χορήγηση των φαρμάκων εκτός των εγκεκριμένων ενδείξεων, όπως αυτές αναφέρονται στην περιληπτική περιγραφή των χαρακτηριστικών του προϊόντος που συνοδεύει το κάθε φάρμακο. Η χορήγηση φαρμάκων εκτός των εγκεκριμένων ενδείξεων συνιστά κλινική δοκιμή και απαιτείται συναίνεση του ασθενούς και άδεια από τον ΕΟΦ.

Όπως εξηγούν στη “ΜτΚ” φορείς της υγείας, κάποιοι γιατροί γράφουν τη συνταγή, η οποία μέσω της αντίστοιχης κλινικής πηγαίνει στο φαρμακείο του νοσοκομείου, το οποίο, σε πολλές περιπτώσεις τα χορηγεί χωρίς έλεγχο. Ακόμη, όμως, κι αν οι γιατροί γράψουν την αιτία που ζητούν ένα συγκεκριμένο φάρμακο, κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ότι η ένδειξη που γράφουν είναι αληθινή, καθώς δεν υπάρχει έλεγχος ούτε από τα νοσοκομεία ούτε φυσικά από τα ταμεία των ίδιων των ασφαλισμένων, τα οποία, αν και γνωρίζουν τι συμβαίνει, φαίνεται να αδιαφορούν.

Έγκυρες πληροφορίες αναφέρουν, γιατροί που είναι δέσμιοι φαρμακευτικών εταιρειών δίνουν συγκεκριμένα φάρμακα ακόμα κι αν δεν είναι τα …απολύτως ενδεδειγμένα για την περίπτωση του ασθενούς.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση γιατρού στη Θεσσαλονίκη που χορηγούσε ερυθροποιητίνη σε νεφροπαθή, προκαλώντας αύξηση του αιματοκρίτη, ο οποίος από το 36 έφτανε το 41, με αποτέλεσμα να βουλώνουν οι αρτηρίες και να κινδυνεύει ο ασθενής.

Επίσης, σαν…καραμέλα χορηγείται κι ένα ψυχιατρικό φάρμακο κόστους 50 ευρώ το ένα, το οποίο προκαλεί παχυσαρκία. Ωστόσο, κανείς δεν αποκαλύπτει την αλήθεια στους ασθενείς, οι οποίοι, με έξοδα της εταιρείας που το παρασκευάζει, πηγαίνουν στο… γυμναστήριο.

¶γνωστη έννοια, όμως, φαίνεται ότι είναι για τα περισσότερα νοσοκομεία το ατομικό συνταγολόγιο για τα φάρμακα εκτός κλειστού νοσηλίου, τα οποία πληρώνονται από τα ασφαλιστικά ταμεία. Όσον αφορά το συγκεντρωτικό συνταγολόγιο, ανύπαρκτη είναι η διατήρηση ηλεκτρονικής καρτέλας του ασθενούς, η οποία θα πρέπει να κρατείται έως κι ένα χρόνο μετά την έξοδό του από το νοσοκομείο, όπου θα έχουν καταγραφεί τι φάρμακα του χρέωσαν ονομαστικά, με υπογραφή του διευθυντή της κλινικής.

ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ “ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ”

Την κερκόπορτα στο παγιωμένο σύστημα κακοδιαχείρισης άνοιξε το νοσοκομείο “Παπαγεωργίου”. Μέχρι πρόσφατα, το νοσοκομείο αγόραζε ένα συγκεκριμένο φάρμακο που χρησιμοποιείται σε γυναίκες που πάσχουν από καρκίνο του μαστού. Το φάρμακο αυτό παρασκευάζεται από μεγάλη πολυεθνική που έχει έδρα στη Μεγάλη Βρετανία και μάλιστα έχει την πατέντα.

Ποιο ήταν όμως το πρόβλημα; Πρώτον το μεγάλο κόστος. Δηλαδή, αγόραζε δόσεις των 100 mg και η κάθε μία κόστιζε 409 ευρώ.

Από κάθε δόση των 100 Mg έδινε σε κάθε ασθενή μόνο τα 75 Mg, με αποτέλεσμα τα υπόλοιπα 25 Mg να είναι εντελώς άχρηστα. Ωστόσο στον ασφαλιστικό φορέα της κάθε ασθενούς η χρέωση αφορούσε ολόκληρη τη δόση των 100 Mg. Επιπλέον, επειδή το συγκεκριμένο ογκολογικό φάρμακο είναι τοξικό, υπήρχε μεγάλο πρόβλημα με τα υπόλοιπα Mg που απέμεναν, διότι δεν μπορούν να πεταχτούν στα σκουπίδια, αλλά πρέπει να ακολουθηθούν οι διαδικασίες που προβλέπονται για τα τοξικά απόβλητα, ανεβάζοντας σημαντικά το κόστος.

Έτσι, μπροστά στο τεράστιο κόστος που συσσωρευόταν, η διοίκηση του νοσοκομείου αποφάσισε να αλλάξει τους όρους και αγόρασε το φάρμακο σε άλλες συσκευασίες, κερδίζοντας χρήματα για το ταμείο του νοσοκομείου αλλά και για τα ασφαλιστικά ταμεία των ασθενών.

Συγκεκριμένα, αγόρασε συσκευασίες των 300 Mg, μοιράζοντάς τα σε τέσσερις ασθενείς σε δόσεις των 75 Mg. Έτσι, το νοσοκομείο κατάφερε να γλιτώσει περισσότερα από 500.000 ευρώ κι αυτό σε ελάχιστους μήνες.

ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ “ΑΧΕΠΑ”

Για την ίδια πάθηση (καρκίνος μαστού) το νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ κατάφερε επίσης να ρίξει το κόστος, αγοράζοντας το ελληνικό αντίστοιχο φάρμακο, στην τιμή των 267 ευρώ ανά 100 Mg.

Το συγκεκριμένο νοσοκομείο κινήθηκε σε δύο επίπεδα. Πρώτον, εγκατέστησε πληροφοριακό σύστημα στο φαρμακείο του, καταφέρνοντας έτσι να ελέγχει ακόμα και το πιο μικρό χάπι που θα δοθεί στις κλινικές. Με αυτόν τον τρόπο όχι μόνο κανείς δεν μπορεί να δράσει ανεξέλεγκτα στο φαρμακείο του νοσοκομείου, αλλά στα ασφαλιστικά ταμεία χρεώνονται ακριβώς τα χάπια (σε τεμάχια) που δίνονται στους ασθενείς.

Το “ΑΧΕΠΑ”, τοποθετώντας στο πληροφοριακό σύστημα και αγοράζοντας φάρμακα από ελληνικές εταιρείες, κατάφερε την τελευταία τριετία να εξοικονομήσει περίπου 32 εκατομμύρια ευρώ.

Πλέον, η είσοδος νέων φαρμάκων με υψηλό κόστος εγκρίνεται εφόσον αποδεικνύεται επιστημονικά ότι συμβάλλουν στην καλύτερη αντιμετώπιση και γρήγορη θεραπεία των ασθενών. Η συνταγογράφηση για τους εξωτερικούς ασθενείς δεν ξεπερνά τις ανάγκες των 30 ημερών (εκτός εξαιρέσεων χρόνιων παθήσεων) κι εντός νοσοκομείου των 48 ωρών.

Όλες οι συνταγές υπογράφονται από τους αρμόδιους γιατρούς και αναφέρουν την αιτιολογία. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στα φάρμακα υπό περιορισμό και στα αντιβιοτικά, ενώ διατηρείται χαμηλό στοκ ασφαλείας φαρμάκων στο φαρμακείο, εξασφαλίζοντας τη γρήγορη ανακύκλωσή του αποθέματος.

Επίσης, εφαρμόζεται το ατομικό συνταγολόγιο που εξασφαλίζει ότι όλες οι διακινούμενες ποσότητες εντός του νοσοκομείου φτάνουν στον τελικό αποδέκτη, τον ασθενή.

ΛΑΘΡΕΜΠΟΡΙΟ ΦΑΡΜΑΚΩΝ

Είναι κοινό μυστικό ότι τα τεμάχια από τα χάπια που περισσεύουν, είτε πετιούνται είτε πωλούνται παρανόμως στα Βαλκάνια, με αποτέλεσμα να γίνεται ουσιαστικά λαθρεμπόριο φαρμάκων.

Χαρακτηριστική περίπτωση κακοδιαχείρισης είναι αυτή του πρώην διευθυντή του ογκολογικού τμήματος του νοσοκομείου “Παναγία”, ο οποίος, με ομόφωνη απόφαση του πρωτοβάθμιου υπηρεσιακού συμβουλίου, απολύθηκε επειδή διαπιστώθηκε ότι έκανε ψευδείς συνταγογραφήσεις φαρμάκων -ακόμη και σε ονόματα νεκρών- τα οποία φάρμακα υπεξαιρούσε. Κάποια από αυτά βρέθηκαν και μέσα στο γραφείο του.

Αντίστοιχη είναι και η περίπτωση της Μονάδας Ειδικών Λοιμώξεων του ΑΧΕΠΑ, που είχε αποκαλυφθεί παλαιότερα με τη μαζική συνταγογράφηση φαρμάκων για ασθενείς με AIDS. Ο τότε διευθυντής της Μονάδας έγραφε έως και 350 συνταγές ακριβών φαρμάκων την ημέρα, ενώ, σε συνεργασία με τον τότε φαρμακοποιό συγκέντρωνε πανάκριβα φάρμακα, χωρίς να τα χρησιμοποιεί.

Σύμφωνα με το πόρισμα των επιθεωρητών Υγείας, κατά την πενταετία 1998 – 2003 διαπιστώθηκε ύπαρξη παρανομιών με πλαστογραφημένες συνταγές, αποστολή φαρμάκων με κούριερ και χορήγησή τους ακόμη και σε νεκρούς, καθώς και χορήγηση ληγμένων σκευασμάτων. Επίσης, διαπιστώθηκε μαζική εκτέλεση συνταγών, που έβγαιναν από το ΑΧΕΠΑ για τους ασθενείς με AIDS, χωρίς καν να εμφανίζονται οι ασθενείς. Μάλιστα, η υπερβολική συνταγογράφηση προκάλεσε σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία ορισμένων από τους 400 οροθετικούς, οι οποίοι περιθάλπονται στη μονάδα.

ΤΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΤΑΜΕΙΑ

Κάθε χρόνο τα ασφαλιστικά ταμεία καλούνται να πληρώσουν δισεκατομμύρια ευρώ, προκειμένου να καλυφθούν τα φάρμακα των ασφαλισμένων τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι η χώρα μας είναι η πρώτη στην κατανάλωση αντιβιοτικών, αφού σύμφωνα με επίσημα στοιχεία καταναλώνει 260 φορές περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα αντιβιοτικά.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει η “ΜτΚ” στη διάθεσή της, μόνο στο ΙΚΑ την τελευταία πενταετία υπήρξε αύξηση 60% μόνο προς τη φαρμακευτική δαπάνη.

ΠΩΣ ΥΠΕΡΧΡΕΩΝΟΥΝ ΦΤΗΝΑ ΦΑΡΜΑΚΑ

Σύμφωνα με την οδηγία της Ε.Ε., όταν λήξει η πατέντα ενός φαρμάκου, βγαίνουν αντίγραφα με την ίδια ουσία αλλά χαμηλότερη τιμή. Ωστόσο, σύμφωνα με καταγγελίες, αυτοί που θησαυρίζουν σε βάρος του ΕΣΥ φαίνεται ότι διευκολύνονται και από τη νομοθεσία, βάσει της οποίας χρεώνονται οι ανώτατες τιμές στα αντίγραφα φαρμάκων. Δηλαδή, χρεώνει το 80% της τιμής του πρωτοτύπου, ενώ στην Ευρώπη είναι στο 40% – 50% της αρχικής τιμής, δηλαδή πολύ πιο μειωμένο.

Ρόλο-κλειδί διαδραματίζουν και οι φαρμακευτικές εταιρείες, οι οποίες δεν διστάζουν να στοχοποιήσουν γιατρούς και να τους βάλουν να συνταγογραφήσουν το δικό τους φάρμακο, ξεπληρώνοντάς τους με χρήματα, ταξίδια και σπίτια. Υπάρχουν, βέβαια, και περιπτώσεις φαρμακευτικών εταιρειών, οι οποίες παραβαίνουν τους κανονισμούς, επιχειρώντας να βάλουν όσο πιο πολλά χρήματα μπορούν στις τσέπες τους.

Τρανταχτό παράδειγμα είναι αυτό μιας γνωστής φαρμακευτικής εταιρείας, στην οποία τον Ιούνιο του 2006 επεβλήθη πρόστιμο 60 εκατομμυρίων ευρώ από την επιτροπή ανταγωνισμού της Ε.Ε. για παραβάσεις κανόνων ανταγωνισμού, καθώς επιχείρησε να αποκλείσει τον ανταγωνισμό έναντι του LOSEC (φαρμάκου για την αντιμετώπιση του έλκους) από τις εταιρείες παραγωγής γενόσημων φαρμάκων.

Καταθέτοντας παραπλανητικές πληροφορίες και παραβιάζοντας τους κανονισμούς, η εταιρεία πέτυχε την παράταση του διπλώματος ευρεσιτεχνίας σε αρκετές χώρες, επιβαρύνοντας οικονομικά τα συστήματα υγείας και τους καταναλωτές.

Μόνο στο ΑΧΕΠΑ, στη θέση του LOSEC χρησιμοποιήθηκαν δύο βιοϊσοδύναμα φάρμακα, αποφέροντας εξοικονόμηση 36.000 ευρώ ετησίως. Διαφορετικά, για την τριετία 2004-2006 τα νοσοκομεία και τα ασφαλιστικά ταμεία θα δαπανούσαν επιπλέον 34.000.000 ευρώ.

___________________________

ΓΝΩΜΗ

Η υγεία νοσεί από τα «τρωκτικά»

Της Φανής Χαρίση

Το ότι ο χώρος της υγείας λυμαίνεται απο “τρωκτικά” είναι γνωστό. Το έχουν παραδεχτεί και υπουργοί Υγείας. Το γνωρίζει όποιος έχει περάσει έστω και μια φορά την πόρτα ενός δημόσιου νοσοκομείου. Μέχρι και οι τοίχοι αφηγούνται ιστορίες που περιέχουν πολύ χρήμα. Το ότι τα συμφέροντα είναι τεράστια κι αυτό είναι γνωστό. Όπως είναι γνωστό και ότι η φαρμακοβιομηχανία είναι η δεύτερη παγκοσμίως μετά την πολεμική. Αυτό που προσπαθεί η εφημερίδα “ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ” με την έρευνά της είναι να δείξει το “έγκλημα”. Η “ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ” θα συνεχίσει την έρευνα αποκαλύπτοντας κι άλλα εγκλήματα στο χώρο της υγείας και θα επιμείνουμε μέχρι να μπει βαθιά το μαχαίρι στο κόκκαλο και μέχρι να καταλάβουν κάποιοι ότι αν υπάρξει έλεγχος τα “τρωκτικά” και τα “παράσιτα” θα φύγουν κι ότι τα ασφαλιστικά ταμεία που σήμερα είναι σε άγρυπνο κώμα, μπορούν τελικά να σωθούν.