Τσιγάρο στα παραθυράκια του αντικαπνιστικού νόμου

Περιθώρια συνύπαρξης καπνιστών και μη καπνιστών σε καφέ-μπαρ, εστιατόρια και κέντρα διασκέδασης παρά την απαγόρευση που θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιουλίου

ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΤΑΧΙΑΟΥ
ΦΩΤ. ΣΑΚΗΣ ΓΙΟΥΜΠΑΣΗΣ

Από την Τετάρτη η Ελλάδα σβήνει το τσιγάρο στους κλειστούς δημόσιους χώρους. ¶λλοι με ικανοποίηση, άλλοι με απορίες και αντιρρήσεις, θαμώνες και υπεύθυνοι των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος πρέπει να προσαρμοστούν στα νέα “υγιεινά” δεδομένα του νόμου, ο οποίος πάντως έχει τα παραθυράκια του.

Ο νόμος περί προστασίας ανηλίκων από τον καπνό και τα αλκοολούχα ποτά έχει ως φιλοσοφία όχι απλώς την απαγόρευση του καπνίσματος αλλά και την αλλαγή του τρόπου ζωής και της συμπεριφοράς μας. Είμαστε έτοιμοι για κάτι τέτοιο; Προς μεγάλη μας έκπληξη η απάντηση πολλών θαμώνων μπαρ, καφέ και εστιατορίων ήταν θετική. “Τι να κάνουμε; Θα προσαρμοστούμε”, λένε οι περισσότεροι. Σωστά, εδώ τα κατάφεραν οι Ιρλανδοί, οι Ισπανοί και οι Γάλλοι, γιατί όχι και οι Έλληνες.

Σύμφωνα με το νόμο 3730/2008 απαγορεύονται η πώληση προϊόντων καπνού σε ανήλικους και από ανήλικους, καθώς και η χρήση προϊόντων καπνού σε όλους τους κλειστούς δημόσιους χώρους, τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, τα αεροδρόμια και τους σταθμούς μεταφορικών μέσων, καθώς και σε όλα τα μεταφορικά μέσα. Τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος εμβαδού έως 70 τετραγωνικά μέτρα είναι τα πλέον ευνοημένα της υπόθεσης. Μπορούν να επιλέξουν εάν στην άδεια λειτουργίας τους θα χαρακτηριστούν ως καταστήματα για καπνίζοντες ή για μη καπνίζοντες. Στα μεγαλύτερα των 70 τετραγωνικών μέτρων υπάρχει η δυνατότητα διαμόρφωσης ειδικών χώρων καπνιζόντων, διαχωρισμένων από την υπόλοιπη αίθουσα με ειδικές εγκαταστάσεις εξαερισμού.

Τα πρόστιμα για τους παραβάτες είναι εξοντωτικά, κυμαινόμενα από 500 έως 20.000 ευρώ. Ο υπεύθυνος για τους καπνιστές πρέπει να τους καθοδηγήσει στον ειδικό χώρο και, αν δεν υπάρχει, να τους ζητήσει να σταματήσουν να καπνίζουν.

Η τυραννία της μειοψηφίας. Για τους καπνιστές-θαμώνες των καταστημάτων τα πράγματα είναι απλά: Είτε πηγαίνουν σε κάποιο κατάστημα μικρότερο των 70 τ.μ., στο οποίο επιτρέπεται το κάπνισμα, είτε πηγαίνουν σε μεγαλύτερο και δεν καπνίζουν ή καπνίζουν στον ειδικό χώρο. Εκεί όπου προκαλούνται αντιδράσεις είναι στα καταστήματα άνω των 70 τ.μ. “Το Pastaflora Darling είναι 75 μέτρα, συνυπολογίζοντας το μπαρ, την κουζίνα, τους αποθηκευτικούς χώρους, τα πάντα. Είναι τελείως άδικο για λίγα μέτρα άλλα μπαρ να είναι καπνιστών και το δικό μας μη καπνιστών”, λέει στη “Θ” ο Δημήτρης Μίκος, υπεύθυνος του χώρου. “Δεν κάνουμε καλή αρχή, υπάρχει αθέμιτος ανταγωνισμός. Λειτουργούμε με δύο μέτρα και δύο σταθμά. Είναι προτιμότερο να υπάρχει καθολική απαγόρευση παρά αυτό που θα συμβεί από μεθαύριο”. Ο κ. Μίκος πιστεύει ότι οι μη καπνιστές ως θαμώνες καφέ-μπαρ είναι μικρή μειοψηφία, η οποία με το νέο νόμο επιβάλλεται στη μεγάλη πλειοψηφία. Αρκετοί πάντως ιδιοκτήτες καταστημάτων σκέφτονται να κάνουν μικρές τροποποιήσεις στο χώρο τους, περιορίζοντάς τον στα 70 μέτρα, ώστε να χαρακτηριστούν “καπνιστών”.

Στο κουβούκλιο. Η απόφαση του χαρακτηρισμού “καπνίζοντες” ή “μη καπνίζοντες” για τα μικρότερα των 70 τ.μ. καταστήματα θα ενσωματώνεται στην άδεια λειτουργίας τους. Μέχρι στιγμής δεν έχουμε εντοπίσει υπεύθυνο καταστήματος με πρόθεση να το χαρακτηρίσει “non smoking”. Στο δήμο Καλαμαριάς έχουν κατατεθεί δεκαοκτώ αιτήσεις, όλες για χαρακτηρισμό “καπνιζόντων”. Στο δήμο Θεσσαλονίκης από τις περίπου 200 δεν υπάρχει ούτε μία για χαρακτηρισμό “μη καπνιζόντων”.

Ωστόσο και σε αυτό το θέμα χωρά μεγάλη συζήτηση. Ο Παναγιώτης, barman στο καφέ-μπαρ Local, θα προτιμούσε “να απαγορευτεί το τσιγάρο από παντού και διά παντός! Να ισχύει το ίδιο για όλους. Γιατί πρέπει εγώ μονίμως να αναπνέω τον καπνό, την ώρα που άλλα μαγαζιά θα είναι πεντακάθαρα;”. Ο νέος νόμος έρχεται να μεριμνήσει εκτός των άλλων για την προστασία της υγείας των εργαζομένων στα καταστήματα. “Στο Garcon Brasserie δεν επιτρέπεται στο προσωπικό το κάπνισμα εδώ και πολύ καιρό”, μας ενημερώνει ο Δημήτρης Μπάκας, από τους υπεύθυνους του χώρου. “Όσο για τους πελάτες μας, πρέπει μάλλον να περιοριστούν στον εξωτερικό χώρο, καθώς δεν ξέρουμε ακόμη αν θα φτιάξουμε το ειδικό κουβούκλιο. Σκοπεύουμε να τους δίνουμε… κουβερτούλα, για να μην κρυώνουν, όπως γίνεται στο εξωτερικό”. Ο κ. Μπάκας επιμένει όμως στο ζήτημα της εφαρμογής του νόμου για όλους και πιστεύει ότι αυτή η αλλαγή στις συνήθειές μας στο τέλος θα μας αρέσει.

Πολυδάπανη ιστορία. Πολλοί ιδιοκτήτες καταστημάτων, ιδίως από το χώρο της εστίασης, συμφωνούν με το μέτρο της απαγόρευσης. Ο Διονύσης Διονυσιάδης, αντιπρόεδρος της UNET Α.Ε., πιστεύει ότι “το φαγητό απαιτεί καθαρό χώρο. Δεν είναι δυνατό να τρως σε βεβαρημένο περιβάλλον. Όσο για τη δημιουργία ειδικών χώρων καπνιστών, είναι πιθανό να πρόκειται για μία πολυδάπανη ιστορία και να μη συμφέρει”. Η UNET πάντως ήδη έχει δημιουργήσει GoodyΆs για μη καπνιστές στο εμπορικό κέντρο Mediterranean Cosmos. “Απευθύνεται περισσότερο σε οικογένειες, οπότε είναι πολύ λογικό να μην επιτρέπεται το κάπνισμα. Ποτέ δεν έτυχε να ακούσουμε παράπονα γιΆ αυτό”. Εστιατόρια για μη καπνιστές είναι εδώ και δύο χρόνια τα “Τομάτα”, “Αστερίας”, “Byblos” και “Sea You Up” στο Sani Resort. “Ο κόσμος το δέχτηκε αμέσως και χωρίς διαμαρτυρίες”, μας λένε οι υπεύθυνοί τους. Καφέ για μη καπνιστές είναι και τα Starbucks και αυτό αποτελεί μέρος της φιλοσοφίας τους.

Δίπλα στη σόμπα. Ο Μάκης Φιόρος, συνιδιοκτήτης στο εστιατόριο Banquet, το καφέ-μπαρ Αχίλλειον και το μπαρ-εστιατόριο Les Zazous, πιστεύει ότι ο κόσμος θα συνηθίσει σύντομα στα νέα μέτρα. “Δεν θέλουμε να δημιουργήσουμε χώρους καπνιστών σαν τσαντίρια. Θα χαλάσουμε τη διακόσμηση. Θα έχουμε έξω σόμπες και όποιος θέλει να καπνίσει θα βγαίνει. Όλα θα πάνε μια χαρά, μόνο η αρχή θα είναι δύσκολη”. Ο Λάζαρος Σμπάτας, υπεύθυνος του εστιατορίου Interni, συμφωνεί: “Καλύτερα να δουλεύουμε σε ένα καθαρό περιβάλλον”. Η Αθηνά, εργαζόμενη στο εστιατόριο, βρίσκει το μέτρο “εξαιρετικό”. Η Γιώτα, καπνίστρια, το θεωρεί “μία καλή ευκαιρία, για να το κόψω”. Οι πελάτες που ρωτήθηκαν δηλώνουν πρόθυμοι να συμμορφωθούν με την απαγόρευση.

Εκεί όπου άπαντες συμφωνούν ότι θα προκύψει πρόβλημα είναι στα κέντρα διασκέδασης. Ποιος θα πάει να πνίξει τον καημό του “στα μπουζούκια” χωρίς ποτό και τσιγάρο; Ο νέος νόμος δίνει στους ιδιοκτήτες τη δυνατότητα να δημιουργήσουν χώρους καπνιστών, στους οποίους τα τζάμια θα είναι αρκετά χαμηλά, ώστε να ακούγεται η μουσική. Ο Κώστας Κλουπόδης, ιδιοκτήτης του κέντρου Barbarella, πιστεύει ότι “οι πελάτες θα συμμορφωθούν, αν όχι από τον πρώτο, το δεύτερο ή τον τρίτο μήνα”. Η καλοκαιρινή περίοδος δίνει τη δυνατότητα προσαρμογής. Από το φθινόπωρο, όταν θα αρχίσουμε να μαζευόμαστε στους κλειστούς χώρους, θα δούμε κατά πόσο κράτος και πολίτες θα κινηθούμε στην κατεύθυνση της εφαρμογής του νόμου.


Η “καπνοαστυνομία” αναλαμβάνει δράση

Απαγορεύεται η πώληση προϊόντων καπνού σε ανηλίκους και από ανηλίκους.

Όλα τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, ανεξάρτητα από το εμβαδόν, μέχρι να αποκτήσουν άδεια δημιουργίας χώρου καπνιζόντων υπάγονται στην πλήρη απαγόρευση του καπνίσματος.

Στους εξωτερικούς χώρους, ανεξάρτητα αν υπάρχει στέγαστρο, επιτρέπεται το κάπνισμα.

Τα μικρότερα των 70 τετραγωνικών μέτρων καταστήματα που θα επιλέξουν να λειτουργήσουν για καπνιστές πρέπει να τροποποιήσουν την άδεια λειτουργίας τους και να εξοπλιστούν με μηχανήματα εξαερισμού και καθαρισμού του αέρα.

Τα καταστήματα άνω των 70 τετραγωνικών μέτρων μπορούν να δημιουργήσουν χώρο καπνιζόντων πλήρως διαχωρισμένο από τον υπόλοιπο, έως το 30% του συνολικού εμβαδού.

Τα κέντρα διασκέδασης άνω των 400 τετραγωνικών μέτρων με ζωντανή μουσική μπορούν να διαθέτουν χώρο καπνιστών σε ποσοστό 40% του συνολικού εμβαδού. Το διαχωριστικό πρέπει να έχει ύψος τουλάχιστον 2 μέτρων.

Τα καζίνο εξαιρούνται από την απαγόρευση.

Το πρόστιμο σε κάθε υπεύθυνο διαχείρισης και λειτουργίας και σε όποιον πουλά προϊόντα καπνού σε ανηλίκους ανάλογα με τη σοβαρότητα της παράβασης καθορίζεται έως 1.000 ευρώ κατά την πρώτη διαπίστωση, έως 2.000 ευρώ με τη δεύτερη παράβαση, ενώ επιβάλλεται απαγόρευση της πώλησης προϊόντων καπνού και αλκοολούχων ποτών ή αν δεν πωλούν τα παραπάνω πρόστιμο έως 20.000 ευρώ στην τρίτη παράβαση. Σε περίπτωση και τέταρτης παράβασης οριστική ή προσωρινή ανάκληση της άδειας λειτουργίας. Σε κάθε άλλον παραβάτη του νόμου το πρόστιμο καθορίζεται έως και 500 ευρώ.

Απαγορεύεται η είσοδος των ανηλίκων σε χώρο διασκέδασης καπνιστών, ακόμη κι αν συνοδεύονται από ενήλικα.

Από την 1η Ιουλίου οι ενδιαφερόμενοι για τις διατάξεις και την εφαρμογή του νέου νόμου μπορούν να καλούν το 1142.

Το ρόλο της “καπνοαστυνομίας” θα παίξουν η ελληνική αστυνομία, η δημοτική αστυνομία, οι λιμενικές αρχές και οι υπηρεσίες ελέγχου του υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.



Καπνιστήρια για θεριακλήδες

Στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, εξαιρουμένων των φορέων παροχής υπηρεσιών υγείας και των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων κάθε βαθμίδας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, επιτρέπεται η δημιουργία χώρων για καπνίζοντες πλήρως διαχωρισμένων από τους υπόλοιπους.

Οι χώροι αυτοί πρέπει να διαθέτουν επαρκή εξοπλισμό και μηχανήματα για τον καθαρισμό του αέρα και θα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά από το προσωπικό.

Η δημιουργία χώρων καπνιστών είναι υποχρεωτική για δημόσιες και ιδιωτικές επιχειρήσεις που απασχολούν περισσότερους από 50 εργαζόμενους, εφόσον υπάρχει συμφωνία εργαζομένων και εργοδότη.