Βαριά η σκιά του οίκου Fitch στην οικονομία

Πόσο θα πληρώσουμε την υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας. Νέα μέτρα ετοιμάζει ο Παπακωνσταντίνου.

Του Γιώργου Παλαιτσάκη
georgepalaitsakis@gmail.com

Μέτρα επώδυνα για τη συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών, που θα αφήνουν στο απυρόβλητο την προκλητική φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή των οικονομικά ισχυρών, θα ανακοινώσει η κυβέρνηση τον Ιανουάριο, με την κατάθεση συμπληρωματικού προϋπολογισμού, σε μια ύστατη προσπάθειά της να πείσει τις αγορές ότι εφαρμόζει ένα αξιόπιστο πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης.
Η κυβέρνηση θα χρειασθεί να εξασφαλίσει κατά τους κρίσιμους πρώτους μήνες του 2010 πρόσθετα έσοδα και περικοπές δαπανών ύψους πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ, για να πείσει τις αγορές ότι ο προϋπολογισμός εκτελείται ομαλά και να αποφύγει ακόμη πιο δυσάρεστες εξελίξεις στο μέτωπο των ομολόγων και του κόστους δανεισμού του δημοσίου. Για τον λόγο αυτό θα προχωρήσει τον Ιανουάριο σε εξαγγελίες για τη λήψη επώδυνων μέτρων, τα οποία θα προβλέπουν:

1) Αυξήσεις ειδικών φόρων κατανάλωσης κατά 10% – 20% σε βενζίνη, πετρέλαιο, τσιγάρα και ποτά.

2) Καταργήσεις και περικοπές φοροαπαλλαγών κοινωνικού χαρακτήρα. Στο στόχαστρο θα μπουν άμεσα οι διευρυμένες εκπτώσεις δαπανών για τόκους στεγαστικών δανείων, δικηγορικές αμοιβές, ιατρικές επισκέψεις και εξετάσεις, που θέσπισε η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.

3) “Πάγωμα” μισθών στο δημόσιο και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, καθώς και των συντάξεων.

Ανεξάρτητα, εξάλλου, από το αποτέλεσμα του κοινωνικού διαλόγου για την αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος, η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών θα προχωρήσει εντός του 2010 και στα ακόλουθα μέτρα:
– Αυξήσεις στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων, ώστε να προσεγγίσουν στα επίπεδα των αγοραίων τιμών. Οι αυξήσεις των αντικειμενικών τιμών θα τεθούν σε ισχύ ταυτόχρονα με την επαναφορά των φόρων κληρονομιών, γονικών παροχών και “μεγάλης ακίνητης περιουσίας”, εκτινάσσοντας στα ύψη τις φορολογικές επιβαρύνσεις στην απόκτηση και την κατοχή ακινήτων.
– Περικοπές στις εκπτώσεις δαπανών για δίδακτρα, ενοίκια, δωρεές και χορηγίες, που ισχύουν σήμερα για τους έχοντες εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ.
– Αυξήσεις συντελεστών φορολογίας για τους έχοντες εισοδήματα άνω των 50.000 ευρώ.
– Καταργήσεις φοροαπαλλαγών για την ιδιοκατοίκηση και τη δωρεάν παραχώρηση κατοικιών. Τα τεκμαρτά μισθώματα ιδιοκατοίκησης και δωρεάν παραχώρησης θα υπόκεινται σε φόρο εισοδήματος με βάση τη φορολογική κλίμακα, με συντελεστές έως 40% – 45%.

ΜΕΙΩΣΗ ΣΠΑΤΑΛΗΣ
Ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, σε μια ύστατη προσπάθεια να δείξει ότι αντιμετωπίζει ψύχραιμα το μπαράζ υποβαθμίσεων της πιστοληπτικής ικανότητας της ελληνικής οικονομίας και τις κερδοσκοπικές επιθέσεις στα ομόλογα και τις μετοχές, τόνισε χθες ότι “θα κάνουμε ό,τι χρειαστεί για να είμαστε συνεπείς στους μεσοπρόθεσμους στόχους για τη μείωση του ελλείμματος και, αν χρειασθεί, θα υπάρξει και συμπληρωματικός προϋπολογισμός”.
Ο υπουργός ισχυρίσθηκε ότι η κυβέρνηση εμμένει σε δύο βασικούς στόχους στην οικονομική της πολιτική: τη σημαντική μείωση της σπατάλης στο δημόσιο και τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης.
Σχολιάζοντας τις πιέσεις που ασκούνται στην αγορά ομολόγων έκανε λόγο για “κερδοσκοπικές κινήσεις”, ενώ αναφερόμενος στο ενδεχόμενο να υπάρξουν κι άλλες υποβαθμίσεις, επισήμανε: “Δεν θέλω να γίνω μάντης κακών, η δουλειά μας είναι να αποφύγουμε άλλες υποβαθμίσεις, υπάρχει όμως μια τάση που δεν αντιστρέφεται από τη μια μέρα στην άλλη”. Εξέφρασε, πάντως, την εκτίμηση ότι δεν θα υπάρξει επίπτωση στα τραπεζικά κέρδη.
Καθησυχαστικές δηλώσεις έκανε εξάλλου ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γ. Προβόπουλος, τονίζοντας ότι “δεν υπάρχει πρόβλημα ομολόγων, καθώς υπάρχει απόσταση ασφαλείας”. Πρόσθεσε δε ότι “η λέξη-κλειδί είναι να κάνουμε ό,τι χρειάζεται, για να φτάσουμε εκεί που πρέπει”,. Διευκρίνισε εξάλλου ότι “κάποια από τα δήθεν προβλήματα χρηματοδότησης των τραπεζών αντιμετωπίζονται εδώ και καιρό, σε στενή συνεργασία της ΤτΕ με τις τράπεζες, για στροφή σε εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης”.

Νέα υποβάθμιση με αλυσιδωτές συνέπειες

¶λμα στο κόστος δανεισμού της Ελλάδας, “βουτιά” της τάξης του 5% στο χρηματιστήριο Αθηνών, αλλά και πτωτικές πιέσεις στο ευρώ προκάλεσε η νέα υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της ελληνικής οικονομίας από το διεθνή οίκο Fitch, ο οποίος μάλιστα άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο περαιτέρω υποβάθμισης.
Πρόκειται για την πρώτη φορά τα τελευταία 10 χρόνια που ένας οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης βάζει στην Ελλάδα βαθμό χαμηλότερο του Α.
Όπως αναφέρει η Fitch, η υποβάθμιση αντανακλά τις ανησυχίες για τη μεσοπρόθεσμη εικόνα των δημόσιων οικονομικών της Ελλάδας, ενώ προσθέτει ότι η έλλειψη μέτρων απομακρύνει το ενδεχόμενο δημοσιονομικής σταθεροποίησης σε ορίζοντα πενταετίας.
Παράλληλα, τονίζει ότι ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός θα σημάνει περαιτέρω υποβάθμιση της χώρας. Αντίθετα, ο οίκος αναφέρει ότι θα απαιτηθεί ισχυρή δέσμευση στα αναγκαία μέτρα από την ελληνική κυβέρνηση, ώστε να αλλάξει το outlook σε σταθερό από αρνητικό. Η Fitch κάνει λόγο για “ισχνή αξιοπιστία των οικονομικών θεσμών και του πλαισίου πολιτικής στην Ελλάδα”.