Χορταστικές… μερίδες φαγητού φαίνεται ότι απολαμβάνουν οι ασθενείς στα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης. Μάλιστα, σε αρκετές περιπτώσεις αξιολογούν την ποσότητα του φαγητού ως υπερβολικά μεγάλη, σε σύγκριση με τις μερίδες που σερβίρονται στα νοσοκομεία της Αθήνας και της επαρχίας
της Νικολέτας Μπούκα
Περίπου 7 στους 10 ασθενείς δηλώνουν πολύ ευχαριστημένοι από την ποικιλία των γευμάτων και παραδέχονται ότι συνήθως δεν αφήνουν τίποτα στο πιάτο τους ή τρωνε λίγο απ’ όλα. Όσο για τις διατροφικές τους προτιμήσεις, την “πρωτιά” κατέχει το κρέας, ενώ ακολουθούν οι σούπες και τα μακαρόνια.
Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από έρευνα με θέμα “Ικανοποίηση ασθενών από τις υπηρεσίες σίτισης των ελληνικών δημόσιων νοσοκομείων”, την οποία πραγματοποίησε η κλινική διαιτολόγος, M. Sc. Διασφάλισης ποιότητας, Ειρήνη Κοντοπίδου, και η οποία παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια του 2ου πανελλήνιου συνεδρίου με τίτλο “Σύγχρονες διατροφικές προκλήσεις για την ασφάλεια και ποιότητα των τροφίμων”, που ολοκληρώνεται σήμερα στη Θεσσαλονίκη.
Τα νοσοκομεία που συμμετείχαν στην έρευνα ήταν 12, εκ των οποίων πέντε στη Θεσσαλονίκη, τρία στην Αθήνα, ένα σε νησί και τρία σε άλλες περιοχές της Βόρειας Ελλάδας. Συνολικά ρωτήθηκαν 1.115 νοσηλευόμενοι ασθενείς και 12 προϊστάμενοι τμημάτων διατροφής των νοσοκομείων. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η πλειοψηφία των ασθενών είναι γυναίκες ηλικίας άνω των 46 ετών, που ακολουθούν ελεύθερη δίαιτα κι έχουν μέσο όρο νοσηλείας από 3-6 ημέρες. Πάντως πολλοί ήταν οι διοικητές των νοσοκομείων που αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στη συγκεκριμένη έρευνα ή δεν μπήκαν καν στον κόπο να απαντήσουν στο αίτημα της ερευνήτριας. ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΤΙΚΕΣ ΜΕΡΙΔΕΣ
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας, το 84,9% των ερωτηθέντων ασθενών χαρακτηρίζει κανονική την ποσότητα της μερίδας που του σερβίρεται. Ωστόσο οι ασθενείς μέσης ηλικίας και κυρίως οι άνδρες δηλώνουν ότι η ποσότητα του φαγητού δεν είναι τόσο μεγάλη όσο περίμεναν.
Την ίδια στιγμή η ποιότητα των γευμάτων χαρακτηρίζεται από μέτρια έως καλή. Επιπλέον το 72,2% των ασθενών δηλώνει πολύ ευχαριστημένο από την ποικιλία των γευμάτων, το 18,6% μέτρια ευχαριστημένο, ενώ ελάχιστοι δηλώνουν λίγο ευχαριστημένοι. Όπως προκύπτει από την έρευνα, η αυξημένη ποικιλία στις τροφές προδιαθέτει για μεγαλύτερη κατανάλωση τροφής, εξαιτίας της λιγότερο μονότονης εμφάνισης του δίσκου. Συνήθως, οι ασθενείς με μεγάλη διάρκεια νοσηλείας δεν είναι πολύ ευχαριστημένοι εξαιτίας της κυκλικής επανάληψης του μενού. Κυρίως οι ασθενείς μεσαίας ηλικίας δεν είναι τόσο ευχαριστημένοι από την ποικιλία του φαγητού κι όταν η ποικιλία είναι μικρή, αυξάνεται η κατανάλωση εξωνοσοκομειακού φαγητού, κυρίως από το σπίτι.
Στην ερώτηση σχετικά με το τι αφήνουν στο δίσκο (υπόλειμμα τροφής), οι περισσότεροι απάντησαν ότι δεν αφήνουν τίποτα ή τρωνε λίγο από όλα (65,29%) ή συνήθως αφήνουν το κυρίως πιάτο (15,60%) ή τη σαλάτα (10,22%). Εξάλλου, αυτοί που αφήνουν υπόλειμμα από το κυρίως πιάτο του δίσκου είναι εκείνοι που καταναλώνουν γεύματα από το σπίτι τους, τα οποία προμηθεύονται από συγγενείς.
Σύμφωνα με την υπεύθυνη της έρευνας, κ. Κοντοπίδου, συνήθως αυτό που κρατάνε οι ασθενείς από το δίσκο είναι είτε το γιαούρτι ή η κρέμα (29,56%) είτε το φρούτο (29,37%) για να το καταναλώσουν αργότερα, αφού δεν υπάρχει διανομή ενδιάμεσων γευμάτων. Οι περισσότεροι όμως δεν κρατάνε τίποτα (41,07%). Επιπλέον, όταν η εμφάνιση του φαγητού δεν είναι καλή, οι ασθενείς αναγκάζονται να κρατάνε για περαιτέρω κατανάλωση το γιαούρτι ή την κρέμα. ΠΡΟΤΙΜΗΣΗ ΣΤΟ ΚΡΕΑΣ
Στην ερώτηση ποιο από τα γεύματα του νοσοκομείου τούς αρέσει περισσότερο, το 51,49% απάντησε τα φαγητά που περιέχουν πρωτεΐνη, δηλαδή μπριζόλα, μπιφτέκι, ψάρι, κοτόπουλο. Τη δεύτερη θέση στις προτιμήσεις των ασθενών κατέχουν οι σούπες (γιουβαρλάκια, βραστό, φιδές) σε ποσοστό 22,08%, την τρίτη θέση τα φαγητά που περιέχουν άμυλο (πατάτες, μακαρόνια, ρύζι) σε ποσοστό 17,92% και τελευταία είναι τα λαχανικά (φασολάκια, αρακάς, σπανακόρυζο) σε ποσοστό 8,51%.
Σύμφωνα με την κ. Κοντοπίδου, τα αποτελέσματα αυτά έρχονται σε αντίθεση με τις συστάσεις της μεσογειακής διατροφής, που ενθαρρύνει την κατανάλωση λαχανικών και δημητριακών και την αραιή κατανάλωση κρέατος, ενώ οι ασθενείς θεωρούν ότι το φαγητό του νοσοκομείου θα πρέπει να προβάλλει τα σωστά πρότυπα διατροφής.
Επιπλέον, οι ασθενείς της ελεύθερης δίαιτας δείχνουν μεγαλύτερη προτίμηση στα ζυμαρικά, ενώ αποφεύγουν τις σούπες. Αντίθετα, στους ασθενείς της ελαφριάς δίαιτας αρέσουν περισσότερο οι σούπες και λιγότερο το κρέας. Τέλος, οι ασθενείς που ακολουθούν δίαιτα διαβητικού προτιμούν το κρέας περισσότερο από τους υπόλοιπους. ΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ
Ωστόσο, απογοητευτικά είναι τα συμπεράσματα της έρευνας αναφορικά με την τήρηση των κανόνων υγιεινής από τους τραπεζοκόμους, δηλαδή τη χρήση γαντιών κατά τη διανομή και το μάζεμα των δίσκων και τη χρησιμοποίηση προστατευτικών σκούφων για τα μαλλιά.
Το 65,8% των ασθενών πιστεύει ότι δεν τηρούνται οι κανόνες υγιεινής, το 16,2% ότι τηρούνται μερικές φορές και το 17,9% ότι τηρούνται πάντα. Επίσης, σε κάποια νοσοκομεία παρατηρήθηκε ότι οι τραπεζοκόμοι φοράνε γάντια μόνο κατά το μάζεμα των δίσκων για την ατομική τους προστασία από μολύνσεις, οι οποίες μπορούν να προέλθουν από τα υπολείμματα φαγητού των ασθενών.
Αντίθετα με τους ασθενείς, οι προϊστάμενοι των τμημάτων Διατροφής θεωρούν ότι οι κανόνες υγιεινής στα μισά νοσοκομεία εφαρμόζονται πάντα (50%), ενώ σε κάποια εφαρμόζονται συχνά (25%) και σε κάποια μερικές φορές (25%).
Τέλος, οι προϊστάμενοι των τμημάτων Διατροφής, που είναι συνήθως κλινικοί διαιτολόγοι, θεωρούν ότι η εκπαίδευση του προσωπικού είναι ελλιπής και τα περισσότερα νοσοκομεία δε μπορούν να εφαρμόσουν το σύστημα HACCP λόγω έλλειψης εγκαταστάσεων και προσωπικού, που αγγίζει το 20% των προβλεπόμενων θέσεων. Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί είναι ότι μόλις δύο από τα 12 νοσοκομεία της έρευνας εφαρμόζουν το σύστημα HACCP και είναι πιστοποιημένα κατ’ αυτό, ενώ ακόμη ένα βρίσκεται σε διαδικασία πιστοποίησης.