600 ευρώ λαμβάνουν 6 ασφαλισμένοι στους 10. 413 ευρώ παίρνουν οι συνταξιούχοι του ΟΓΑ. 3 συνταξιούχοι στους 10 όλων των άλλων Ταμείων έχουν κύρια σύνταξη κάτω των 450 ευρώ
Με συντάξεις που δεν υπερβαίνουν τα 600 ευρώ καλούνται να επιβιώσουν έξι στους δέκα ασφαλισμένους, ενώ ακόμη χειρότερη είναι η κατάσταση για τους αγρότες.
Είναι χαρακτηριστικό πως για τους 850.000 περίπου συνταξιούχους του ΟΓΑ η μέση σύνταξη (περιλαμβάνονται βασική, πρόσθετη και κύρια) διαμορφώνεται στα 413 ευρώ.
Τα αποκαλυπτικά αυτά στοιχεία για το ύψος των συντάξεων περιλαμβάνονται σε έρευνα της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Προσωπικού Οργανισμών Κοινωνικής Πολιτικής (ΠΟΠΟΚΠ). Με βάση την έρευνα, τρεις στους δέκα συνταξιούχους όλων των Ταμείων (πλην του ΟΓΑ) έχουν κύρια σύνταξη κάτω από 450 ευρώ.
Στον αντίποδα μόλις 15% έχει κύρια σύνταξη πάνω από 1.050 ευρώ τον μήνα, ενώ εδώ πρέπει να αναφερθεί πως ειδικά στον ΟΓΑ μόλις το 0,1% των συνταξιούχων παίρνει πάνω από 800 ευρώ!
Πάντως, σημαντικές είναι οι αποκλίσεις που παρατηρούνται από Ταμείο σε Ταμείο σχετικά με το ύψος των συντάξεων.
Στην καλύτερη «μοίρα» βρίσκονται οι συνταξιούχοι του ΤΣΑΥ και των λεγόμενων ειδικών Ταμείων, όπως είναι οι φορείς του ΟΤΕ, του ΗΣΑΠ, της ΕΤΒΑ και της ΔΕΗ (που από 1η Ιανουαρίου συγχωνεύτηκαν στο ΙΚΑ). Αντιθέτως, τις χαμηλότερες συντάξεις καταβάλλουν τα τρία Ταμεία των αυτοαπασχολουμένων (ΤΣΑ, ΤΕΒΕ και ΤΑΕ), καθώς και το ΙΚΑ.
Είναι χαρακτηριστικό πως κάτω από 500 ευρώ είναι το 85% των συντάξεων του ΤΣΑ, το 42% του ΤΕΒΕ και το 48% των συντάξεων του ΙΚΑ. Βέβαια, οι μεγάλες διαφορές που υπάρχουν μεταξύ των Ταμείων δεν οφείλονται τόσο στον διαφορετικό τρόπο υπολογισμού των συντάξεων όσο στις μεγάλες διαφορές που υπάρχουν στις συντάξιμες αποδοχές και στα χρόνια ασφάλισης.
Τα στοιχεία
Με βάση τα στοιχεία της ΠΟΠΟΚΠ:
- Η μέση γενική κύρια σύνταξη διαμορφώνεται στα 655 ευρώ
- Η μέση κύρια σύνταξη λόγω γήρατος διαμορφώνεται στα 752 ευρώ
- Η μέση κύρια σύνταξη λόγω αναπηρίας διαμορφώνεται στα 535 ευρώ
- Η μέση κύρια σύνταξη λόγω θανάτου διαμορφώνεται στα 498 ευρώ.
Στην έρευνα καταγράφονται αναλυτικά οι αιτίες για το χαμηλό επίπεδο των συντάξεων, που είναι οι ακόλουθες:
- Η εισφοροδιαφυγή και η ανεργία περιορίζουν τις ημέρες ασφάλισης. Είναι ενδεικτικό πως με βάση τα στοιχεία του ΙΚΑ ο μέσος χρόνος ασφάλισης για τις συντάξεις γήρατος στους άνδρες ήταν 8.468 ημέρες και στις γυναίκες 6.523.
- Οι χαμηλές αποδοχές κυρίως στον ιδιωτικό τομέα οδηγούν σε χαμηλές συντάξεις. Στο ΙΚΑ -που καλύπτει τη συντριπτική πλειονότητα των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα- οι μέσες μεικτές αποδοχές με τις οποίες συνταξιοδοτήθηκαν τον προηγούμενο χρόνο οι άνδρες ήταν για σύνταξη γήρατος 1.370 ευρώ, για αναπηρίας 1.210 ευρώ και για σύνταξη λόγω θανάτου της συζύγου 880 ευρώ (ακόμη χαμηλότερες ήταν οι αποδοχές για τις γυναίκες).
- Ο τρόπος υπολογισμού των συντάξεων με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης επηρεάζει το τελικό ποσό. Για παράδειγμα, εργαζόμενος που έχει ασφαλιστεί σε δύο ή περισσότερα Ταμεία μπορεί να έχει μέχρι και 30% χαμηλότερη σύνταξη από εκείνη που θα έπαιρνε με ασφάλιση σε ένα Ταμείο για όλη την περίοδο.
- Η αποσύνδεση μισθού-σύνταξης έχει ως αποτέλεσμα χρόνο με τον χρόνο να υπάρχει όλο και μεγαλύτερη απόκλιση ανάμεσα στο εισόδημα του συνταξιούχου και στο εισόδημα του εργαζόμενου (με τη σύνταξη να μειώνεται σταδιακά αλλά σταθερά).
Για παράδειγμα, συνταξιούχος του ΙΚΑ για 10 χρόνια -που συνταξιοδοτήθηκε με ποσοστό αναπλήρωσης 70% για 35ετία- σήμερα έχει ποσοστό αναπλήρωσης 58-60%, σε σχέση με το αντίστοιχο εισόδημα του εργαζόμενου, όπως έχει διαμορφωθεί. Σημειώνεται πως οι αλλαγές που έγιναν με τον τελευταίο ασφαλιστικό νόμο σταδιακά θα διαμορφώσουν ένα ακόμη χαμηλότερο επίπεδο συντάξεων μετά το 2020.
Με βάση τις σημερινές συνθήκες αμοιβών το επίπεδο των συντάξεων θα διαμορφωθεί σε επίπεδα περίπου 20% χαμηλότερα από τα σημερινά! Τέλος, πρέπει να αναφερθεί πως η μη αναμόρφωση των εισοδηματικών κριτηρίων για τη χορήγησή του ΕΚΑΣ και η μη επέκτασή του και σε άλλες κατηγορίες χαμηλοσυνταξιούχων έχει δημιουργήσει αρκετές στρεβλώσεις και αδικίες.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ